Civis Mundi Digitaal #13
Met de toenemende ontsluiting van internet als nieuw medium voltrekt zich een nieuw omslagpunt in het politieke moderniseringsproces in democratische zin. Het wordt namelijk een cruciale factor in de wijze waarop democratische samenlevingen in deze tijd functioneren. Het schept een nieuwe vorm van burgerparticipatie, waar de rebellerende babyboomersgeneratie van de jaren ’60 op die schaal nog niet van kon dromen. Dankzij het decentrale karakter van internet biedt dat tot voor kort onvermoede kansen om op grote schaal achter de schermen van het politieke/diplomatieke wereldgebeuren te kijken. Door de activiteiten van klokkenluiderssite WikiLeaks is dat in 2010 pas goed tot de publieke opinie doorgedrongen. Het is een nieuwe digitaal gevoerde rebellie tegen gevestigde machten en hun tekortschieten in de nodige democratische openheid.
Begin 2010 onderstreepte president Obama en zijn minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton het grote democratische belang van internetvrijheid in reactie op de wijze waarop China daarmee omgaat. De interventie van WikiLeaks in het wereldgebeuren is ongetwijfeld een typisch westers fenomeen. De ironie van deze recente geschiedenis is wel dat Amerika, uitvinder van internet, in eerste instantie het meeste last gehad heeft van de wijze waarop WikiLeaks van die internetvrijheid gebruik gemaakt heeft.
Dat diplomatie niet zonder een zekere mate van vertrouwelijkheid kan behoeft, lijkt me, geen betoog. Maar wel wordt WikiLeaks vrij algemeen gewaardeerd als een welkom breekijzer, dat democratische overheden noopt tot grotere openheid en verantwoording van beleid. Het politieke grondrecht op en de overheidsplicht tot informatie is een noodzakelijke voorwaarde voor een reële functionering van de democratische rechtsstaat en wordt als zodanig in de meeste westerse democratieën in het algemeen nog onvoldoende in acht genomen en gerespecteerd.[i]
In het licht hiervan is het een treurig feit dat de oprichter van en de drijvende kracht achter WikiLeaks Julian Assange zo in moeilijkheden geraakt is door een rare loop van de historie. In Zweden wordt hij namelijk verdacht van verkrachting van twee vrouwen. Engeland, waar hij nu verblijft, wil hem daarom uitleveren aan Zweden voor ondervraging over die vermeende verkrachting. Daaronder wordt in Zweden onder invloed van feministisch extremisme ook seks zonder voorbehoedsmiddelen begrepen, dit terwijl de rooms katholieke kerk haar gelovigen seks met voorbehoedsmiddelen juist verbied. In lijn hiermee heeft de Amerikaanse politicus en belijdend katholiek Rick Santorum zich in de strijd om de kanditatuur voor het Amerikaanse presidentschap recent nog uitgesproken tegen het gebruik van voorbehoedsmiddelen. Dat is natuurlijk niet meer van deze tijd. Maar seks zonder voorbehoedsmiddelen tot verkrachting rekenen, is, lijkt mij, een typische uiting van feministische drammerigheid.
Hoe dit zij, Assange ziet in zijn uitlevering aan Zweden een complot om hem via dat land in handen te spelen van de VS waar hem waarschijnlijk een draconische straf wacht wegens publicatie van een reeks van diplomatieke telegrammen. Om aan uitlevering te ontkomen heeft Assange zijn toevlucht genomen tot de ambassade van Ecuador in Londen en aan dat land asiel gevraagd. En dat heeft hij inmiddels gekregen. Vragen: waarom weigeren betrokken Zweedse autoriteiten Assange niet in Londen op juist genoemde ambassade te verhoren, waartoe Assange bereid is, evenals Ecuador? Assange is bereid mede te werken aan zijn uitlevering aan Zweden als de autoriteiten daar beloven hem niet aan de VS over te dragen. Waarom weigeren die autoriteiten dat? Door een rare loop van de historie is nu een politieke situatie ontstaan die als een blamage door Amerika ervaren wordt vanwege de strijd van de VS voor internetvrijheid als het bijvoorbeeld om een land als China gaat.
SWC
[i] Zie nader S.W. Couwenberg, Modern constitutioneel recht en emancipatie van de mens II, 1984, pp 277-281