Ontaarde particratie door corrupte politici

Civis Mundi Digitaal #18

Ontaarde particratie door corrupte politici

De Italiaanse protestpoliticus Beppé Grillo heeft in de stijl van zijn politieke protest het geld dat zijn partij gekregen heeft voor haar verkiezingscampagne teruggestort in de staatskas, na de verrassende verkiezingsoverwinning van zijn protestpartij bij de laatste parlementsverkiezingen. Het gaat om een bedrag van 43 miljoen euro. De andere partijen aarzelen om dat voorbeeld te volgen, zo meldde het krantenbericht. Deze protestpoliticus appelleert hiermee opnieuw op het ressentiment onder zijn kiezers vanwege hun overtuiging dat politici ook in deze crisis in de eerste plaats heel goed voor zichzelf blijven zorgen. Het verrassende electorale succes van deze komiek is een teken aan de wand van de Italiaanse democratie, de meest ontaarde particratie in Europa.

Dat is overigens al lang zo zoals we al eerder gemeld hebben. In Italië was er in 2007 al een luid protest tegen de politieke corruptie en kleptocratie van de politieke klasse aldaar en het handjeklap tussen partijen. Nergens in Europa leggen politici zichzelf zo in de watten als in Italië. Nergens worden zij zo vorstelijk betaald en zo buitensporig bevoorrecht. De belangrijkste politieke stelregel daar is: meer macht verwerven om meer geld te kunnen verdienen, meer geld verdienen om meer macht te kunnen verwerven, enz. De geruchtmakende Italiaanse zakenman en politicus Silvio Berlusconi, wiens partij deel uitmaakt van de Europese Volkspartij (EVP) - de Europese bundeling van Christendemocratische partijen in Europa - is daarvan een saillant voorbeeld.  

De morele kern van de staatsidee - de res publica - wordt daarmee in het hart getroffen. Naar aanleiding van de val van de regering-Prodi in 2008 werd dat in de grote Italiaanse krant Corriere della Sera onomwonden aan de kaak gesteld. Het politieke stelsel, aldus die krant, is ontaard in een dictatuur van duistere oligarchieën. Het blad doelde daarmee op ongekozen organen die als enige echt aan de touwtjes van de staatsmacht trekken, zoals banken, grote bedrijven, vakbonden, topambtenaren e.d.[1] Het virus van corruptie heeft de Italiaanse politiek zozeer aangetast dat er geen kruid meer tegen gewassen lijkt. Het is endemisch geworden, zoals in zoveel niet-westerse staten.

Tegen alle verwachtingen in is er inmiddels toch een brede coalitie van links- en rechts geheten partijen tot stand gekomen, maar zonder de steun van de protestpartij van Grillo. Die coalitie is daarbij gestart met de belofte eindelijk de nodige politieke hervormingen te realiseren die ook op het verlanglijstje van Grillo staan. Die coalitie wordt echter geen lang leven toegedacht vanwege de spanningen tussen links- en rechts geheten politici, waartussen tot voor kort geen enkel compromis mogelijk bleek. Grillo heeft al aangekondigd het boegbeeld te blijven van de politieke onvrede onder de bevolking.

S.W.C. 

[1] Zie T. Parks, Politici hebben over de hele linie afgedaan, NRC Handelsblad, 31 januari 2008