Civis Mundi Digitaal #20
Hans Feddema*
Ik begin met 6 korte citaten: 1)‘Ken je zelf’(Socrates), 2)‘Wees jezelf’ (Jezus), 3)‘Ik ben meer dan mijn gedachten en meer dan mijn emoties’ (een vriendin zei dat vaak - voor of in m’n spirituele groei leerde ik overigens het meest van vrouwen -),4) ‘Je ziel, dus het goddelijke element in je ontdekken is het begin van spiritualiteit’ (M.Beckwith) , 5) ‘Beziel je leven’ (titel bestseller van Wayne Dyer) en 6)’Ik ben bewustzijn, dus ik besta en glimlach’(van mezelf, met een knipoog naar Descartes). Dat Socrates ‘ken jezelf’ zei, weten we, maar dat ‘wees jezelf’ van Jezus is...? Oscar Wilde stelt dat op grond van diens ‘Het Koninkrijk is in je’, er mee aangevend dat we het goddelijke in ons hebben. Zelfkennis is trouwens tevens van belang. (’Wie alles kent, maar niet zichzelf, kent niets’, is een Thomas-logion). Maar ook zelfacceptatie. Zonder dat is het moeilijk verbonden te zijn met jezelf. Zoals het zonder zelfliefde eveneens moeilijk is liefde te geven of te zijn. Kortom, gedachten om over na te denken, als we een tekort aan soul-force (Gandhi) voelen of menen dat Nederland nu wat weinig ziel en verbondenheid heeft ondanks een opflikkering door Anouk
Je eigen overtuigingen relativeren
Bosjesmannen leerden me, dat er naast de kleine honger van het knorren van de maag er ook de grote honger is: het verlangen naar zingeving, reden waarom Zinweb is opgericht en. Behalve in Botswana deed ik ook antropologisch onderzoek in een stam in Zuid-Afrika en leerde daar en ook later in India m’n eigen culturele en religieuze overtuigingen relativeren. Contact maakt je bewust van je eigen cultuur. Is mijn Godsbeeld wel adequaat, vroeg ik me af, als ik in de Derde Wereld zag, dat het goddelijke niet ‘Heer op afstand’, maar dicht bij is en ook minder straffend wordt uitgelegd dan bij ons?
Positieve dan wel negatieve gedachten hebben kracht
Wat ik in Afrika en Azië leerde is 1) dat er veel meer is tussen hemel aarde, ook a-causale voorvallen, die bij ons ‘toeval’ heten maar dat niet zijn en 2) dat alles met elkaar verbonden is en het leven en wij veel meer een eenheid zijn dan we willen toegeven. Dit drong trouwens pas later goed tot me door, toen ik kennis nam van de nieuwe spiritualiteit, van bijna-dood ervaringen, waarbij mensen zich in een dimensie zonder tijd en ruimte bevinden en de kwantumfysica. Met haar ontdekking, dat alles energie is en dat er een kosmisch Wet van Aantrekking is, waardoor we nu weten, dat woorden en gedachten subtiel kunnen zegenen en vervloeken, maar dan niet alleen anderen maar ook jou zelf, omdat de energie er van terugkaatst naar je cellen, die daar happy dan wel verdrietig van worden. Op Sri Lanka wisten veel mensen dat al, merkte ik bij een vervloekingsritueel met een priester er bij, en dat dit ritueel een voor het betreffende dorp schadelijke energie is. Negatieve en positieve gedachten hebben kracht. Mijn dagelijkse affirmatie: ‘ik ben dankbaar, ik ben blij en liefdevol, ik ben gezond, ik leef meer in vertrouwen en vanuit m’n hart.’, kan ik aanbevelen. Want ’waar je op focust word je, wat je denkt ben je’. Paulus sprak over de mens als de driedeling ziel, lichaam en geest, maar de kerk heeft dit later bij een concilie tot een tweedeling gemaakt. Jammer want de geest is een enorme creatieve kracht.
Alles is energie en bewustzijn; het leven is een stukje God
Zeker jammer, nu de kwantumfysica stelt dat bewustzijn het oerbegin van alles is, ja alles heeft uitgedacht, ook het DNA, het leven op aarde, inclusief het bewustzijn in ons. Veel wetenschappers ontkennen bewustzijn en denken nog, dat materie de mater is van alles, maar zijn daarmee vast aan het lopen, omdat ze evolutie versmallen tot het materiële en zij geen raad weten met de grote ongeziene werkelijkheid. En dat terwijl de nieuwe natuurkunde en filosofie nu wel inzien dat er meer is dan het uiterlijke, dat wij niet ons brein zijn, maar dat alles bewustzijn, energie en informatie is en dat liefde, vrolijkheid, verjonging en vergeving in onze door zielenkracht geleide rechterhersenhelft zitten. Ik ben dan ook blij dat Deepak Chopra, Ervin Laszlo, Kingsley L.Dennis en Bruce Lipton e.a. in dialoog zijn met materialistische wetenschappers. Zie hun boek ‘Verbinding tussen Wetenschap en Spiritualiteit’,2013, dat eerder in Civis Mundi onder dit thema besproken is. Het leven is zijn en een stukje God. Spiritualiteit is het domein van Bewustzijn en zowel een kracht als een levenshouding. Haar vragen zijn: Hoe leiden we een waarachtig leven, hoe delen we onze planeet met anderen en hoe laten we net als de mystici het goddelijke toe in het alledaagse en onze relaties. Die vragen raken ook wetenschappers die best knap werk doen, ook al lopen ze nu vast met hun materialistische paradigma.
Ik kocht vanmorgen het goede en aan de kracht van optimisme gewijde mei-juni nummer van Ode. Daarin roept een door Lisette Thooft geïnterviewde Amerikaanse neurochirurg, die een bijna dood ervaring heeft meegemaakt, de wetenschap op aan kracht te winnen door het ‘mysterie van de eeuwige ziel of van het eeuwige bewustzijn te omarmen’. Lijkt me een goed idee.
*Dr Hans Feddema is antropoloog, oud-docent van de VU, vredesactivist en publicist