NewScientist

Civis Mundi Digitaal #20

NewScientist

We publiceren hier drie persberichten van de Nederlandstalige editie van NewScientist een Brits weekblad over wetenschap en technologie.

Een ruimtetijd die uit drie lagen bestaat

We leven niet in één wereld, maar in drie parallelle werelden tegelijk. Met dat bizarre inzicht wil de Nederlandse natuurkundige Walter van Suijlekom (Radboud Universiteit Nijmegen) ons begrip van de werkelijkheid compleet overhoop gooien. Dat schrijft de Nederlandstalige New Scientist in een exclusief verhaal over die baanbrekende ideeën.

Ten grondslag aan de ideeën van Van Suijlekom ligt het door de beroemde fysicus Albert Einstein bekend gemaakte begrip van de ruimtetijd, het grafiekpapier waarop alles om ons heen rust - of dat nu sterren, planeten, huizen of mensen zijn. Met behulp van een rekenmethode uit de wiskunde, wist Van Suijlekom te bewijzen dat er niet één ruimtetijd bestaat, zoals Einstein dacht, maar drie. Op die manier kon hij het bestaan van twee extra schaduwlagen van onze wereld ontcijferen.

Hoewel het begrip lagen suggereert dat er iets tussen die lagen in zit, benadrukt Van Suijlekom dat dat niet het geval is. ‘Er zit geen ruimte tussen de lagen en er bestaat niet zoiets als een ruimte waarin deze lagen zich bevinden’, zegt hij.

Met dezelfde theorie voorspelt Van Suijlekom het bestaan van een nieuw deeltje dat hij het sigmadeeltje noemt. Dat deeltje is te zwaar om op te duiken in de Large Hadron Collider, de deeltjesversneller van Cern waarmee eerder het higgsdeeltje werd ontdekt. Wel hoopt Van Suijlekom aanwijzingen te vinden in het heelal voor het bestaan van het deeltje.

Volgens de Nijmeegse theoretisch-fysicus Wim Beenakker zijn de ideeën van zijn collega veelbelovend. ‘Een ruimtetijd die uit drie lagen bestaat, zou een mooie verklaring zijn voor wat we in experimenten waarnemen’, zegt hij.

Over New Scientist

New Scientist is van origine een Brits weekblad over wetenschap en technologie. De Nederlandstalige editie van New Scientist is een maandelijkse uitgave van Veen Media, met wetenschapsnieuws, achtergronden en opinie. Het eerste nummer verscheen eind mei in Nederland en België. Het derde nummer, met daarin het artikel over de baanbrekende ideeën van Van Suijlekom, is vanaf 22 augustus verkrijgbaar in de kiosk.

Wat als cyberterroristen de aanval openen op Nederland?

De Nederlandse industrie loopt het risico slachtoffer te worden van cyberterroristen. Dat blijkt uit een rondgang van de Nederlandse New Scientist bij diverse computerwetenschappers.

Vrijwel alle apparaten, fabrieken en infrastructuur worden aangestuurd door computers. Dat maakt cyberaanvallen een steeds interessantere manier van oorlog voeren. New Scientist peilde bij diverse computerwetenschappers hoe kwetsbaar de Nederlandse industrie is voor digitale aanvallen.

De wetenschappers schetsen een verontrustend beeld van het cyberterrorisme, dat steeds geavanceerder en succesvoller wordt. Het vereist weliswaar veel specifieke kennis om bijvoorbeeld grote bedrijven of energiecentrales stil te leggen, maar ondenkbaar is dat zeker niet. Dagelijks tasten hackers de netwerken van nutsbedrijven af om te kijken of ze binnen kunnen komen. ‘Enkele jaren geleden waren hackers één commando verwijderd van het stilleggen van de stroomvoorziening in een groot Europees land’, TNO-onderzoeker Eric Luiijf.

Op kleinere schaal vormen minder complexe systemen, zoals medische apparatuur, een nog gemakkelijker doelwit. Onlangs is in Nederland hartbewakingsapparatuur aangetroffen die muziek stond te delen via het programma Kazaa, waarschijnlijk na een besmetting met een computervirus. ‘Als je begrijpt dat pacemakers tegenwoordig worden bijgeregeld via Wi-Fi, zie je hoe gevaarlijk dat in feite is’, aldus Luiijf.

Zorgelijk is bovendien dat kennis over die zwakke plekken inmiddels handelswaar is geworden. Computerwetenschappers en beveiligingsexperts zien een levendige handel in softwaredefecten, die door hackers worden ontdekt en vervolgens doorverkocht aan nationale geheime diensten.

Bèta’s kweek je op crèche

Nog voordat kinderen naar de kleuterschool gaan, moeten ze leren denken als bèta’s. Dat stelt de Amerikaanse onderwijsexpert Milton Chen in een interview met de Nederlandstalige editie van New Scientist.

Kinderen moeten op de crèche meer worden uitgedaagd, aldus Chen. Hij pleit voor voorschools onderwijs, waarbij kinderen de wereld om hun heen leren verkennen als een bèta. Chens oproep valt samen met het plan van de gemeente Amsterdam om kinderen al vanaf 2,5 jaar naar school te sturen.

Volgens Chen kan deze aanpak op de lange termijn het tekort aan bèta’s bij Nederlandse bedrijven terugdringen. Chen stelt dat peuters alles in huis hebben om zich in de toekomst tot een echte bèta te ontwikkelen. ‘De eerste stap in de ontwikkeling van bèta-talent is exploratie’, zegt hij. ‘Kinderen willen met al hun zintuigen de wereld verkennen en proberen te begrijpen. Cultiveer die nieuwsgierigheid!’

Volgens Chen kun je daar maar beter vroeg bij zijn. ‘De invloed van voorschools onderwijs is al vele malen onderzocht een aangetoond,’ aldus Chen. Overheden verdienen investering in voorschools onderwijs minstens dubbel terug, stelt hij.

Het aansporen van bèta-denken moet volgens Chen niet alleen binnen de muren van de crèche gebeuren, maar ook thuis. Hij meent dat ouders het nog te weinig als hun taak zien om hun kinderen intellectueel op te voeden. Chen: ‘Ze geven hun kinderen eten, kleding en een dak boven hun hoofd. Maar tegenwoordig moet je voor betere toekomstperspectieven ook de nieuwsgierigheid van je kind aanmoedigen.’

Chen is verbonden aan de George Lucas Educational Foundation, waarvan hij twaalf jaar directeur was. De stichting is opgericht door filmmaker George Lucas, bekend van films als Star Wars en Indiana Jones. Als eerbetoon voor zijn onderwijsverdiensten kende Lucas aan Chen de eretitel Jedi Master toe.