The Low Countries 23: Turning Tides
Civis Mundi Digitaal #31
"De zee klotst voort in eindelooze deining", schreef Willem Kloos.
Deze zee en het water in al zijn gedaantes vormen het thema van de 23ste editie van The Low Countries, het Engelstalige jaarboek waarin Ons Erfdeel vzw een beeld geeft van arts and society in Flanders and the Netherlands, zoals de ondertitel van het boek luidt.
Op zondag 3 mei is het jaarboek officieel gepresenteerd op de Belgium Pier in Blankenberge (Zeedijk 261). Alle informatie daarover staat hier.
Hieronder is de Nederlandstalige versie te lezen van ‘Framing the Sea’, de inleiding uit TLC 23 waarin hoofdredacteur Luc Devoldere de nieuwe editie van het jaarboek voorstelt.
Can one frame the sea? Kris Martin probeerde het met het kader van het Lam Gods. Voilà.
Alles is water, beweerde Thales van Milete rond 600 voor Christus. Sommigen beweren dat met die uitspraak de filosofie begon. Water is leven. Alle leven komt uit het water. Het land is wat de zee heeft achtergelaten. De Lage Landen en vooral Nederland weten er alles van. Ze zijn gewonnen op de zee. Maar de overwinning is nooit definitief. Dijken en dammen moeten de zee en de rivieren temmen. Baggeraars herstellen en onderhouden de kustlijn door zandaanvullingen. Intussen dreigen klimaatveranderingen te zorgen voor een stijgende waterspiegel, zowel van de rivieren als van de oceanen. Zullen de Lage Landen er nog zijn binnen vijfhonderd jaar? Are the tides turning?
Maar zo ver is het nog lang niet. De Noordzee is de zee van de Lage Landen. Haar ontelbare schakeringen van grijs bieden een boeiender spektakel dan het prachtige maar monotone azuur van de Middellandse zee.
Het jaarboek stelt opnieuw de vraag aan de orde of de havens Rotterdam en Antwerpen niet meer afstemming op elkaar zouden kunnen vinden. Maar ook Zeebrugge, Gent-Terneuzen en Vlissingen zijn voor China gewoon misschien knooppunten van dezelfde megahaven die toegang biedt tot Europa.
Het boek toont voorts in een portfolio wat mensen doen op de brede zandstranden van de Lage Landen in hun zomerse hours of idleness. En de grote piraten uit het verleden worden geëerd: Piet Hein die bij Cuba de Spaanse Zilvervloot kaapte, maar ook Jan Bart uit Duinkerke die vocht voor de Republiek maar ook voor de Franse Zonnekoning - piraten gaan waar het geld gaat - zonder een woord Frans te spreken.
De Somalische piraten van vandaag stellen het probleem van recht op zee. De Nederlandse jurist Hugo Grotius boog zich in zijn Mare liberum (1609) het eerst over het rechtsstatuut van de vrije wateren (de zee is van iedereen; iedereen mag er vrij handel bedrijven), maar vandaag is er nog altijd behoefte aan internationaal zeerecht, vooral als het gaat over vervuiling en overbevissing. Om het over dat laatste te hebben: welk voedsel halen we nog altijd uit onze Noordzee?
Geen zee ten slotte zonder marines, zeezichten en gedichten natuurlijk, een stroom van woorden om het geraas van de branding, het eeuwige ruisen van de golven te bezweren.
And the tides? They keep on turning.
Voor meer informatie:
Ons Erfdeel vzw
België: Murissonstraat 260, B-8930 Rekkem
tel +32 (0)56 41 12 01, fax +32 (0)56 41 47 07,
www.onserfdeel.be | www.onserfdeel.nl
blog.onserfdeel.be
facebook.com/ons.erfdeel
twitter.com/OnsErfdeel