Blij met een dode mus...

Civis Mundi Digitaal #40

door Jan de Boer

De wereld kan weer gerust ademhalen nu China en de Verenigde Staten – Frankrijk ging hun voor – de overeenkomst van de klimaatconferentie in Parijs vorig jaar november hebben geratificeerd. Nou ja, geratificeerd is een wat te groot woord, want de Verenigde Staten hebben bij monde van hun president Obama laten weten dat ze zich bij presidentieel besluit aan deze overeenkomst zullen houden. Er is daar niet door de volksvertegenwoordiging over gestemd want dan zou Obama een nederlaag hebben geleden. Maar wie  over zo’n kleinigheid  valt, is een kniesoor, nietwaar?  

De twee grote vervuilers hebben ’ja’ gezegd en zullen deze overeenkomst uitvoeren.  Of dat echt gebeurt? Als de beloften niet worden nagekomen gebeurt er niets, want er zijn voor het niet nakomen van de overeenkomst geen strafmaatregelen vastgesteld. Bovendien treedt de overeenkomst pas in werking als tenminste 55 landen met een gezamenlijke uitstoot van 55 procent van de mondiale CO2- uitstoot deze overeenkomst hebben geratificeerd en dat is nog lang niet het geval. Integendeel, bijvoorbeeld Oost-Europese landen die al of niet schoorvoetend in november akkoord gingen, voelen er met hun huidige rechtse regeringen weinig voor deze overeenkomst te ratificeren, gezien hun kolenvoorraden in de bodem en hun industriële politiek om over landen als Saoedi-Arabië maar te zwijgen. 

Maar laten we nog eens optimistisch zijn en ervan uitgaan dat alle landen eind dit jaar de overeenkomst van Parijs hebben geratificeerd: het terugdringen van de uitstoot van CO² tot hooguit 2 graden, eigenlijk tot 1,5 graad wat bij voorbaat een mislukking is.  Is dan de dreiging van catastrofes door de opwarming van de aarde met de daarbij behorende klimaatveranderingen van de baan? Kunnen we dan weer gerust gaan slapen?

Het antwoord daarop is een ondubbelzinnig nee. Allereerst is de vervuiling veel groter dan de landen voor hun territorium hebben opgegeven. De vervuilingsgegevens zijn onder meer door de industrieën zelf geleverd en dus – eufemistisch gezegd – lang niet altijd betrouwbaar.

Denk alleen maar aan het gesjoemel met vervuilingsgegevens van dieselauto’s en koelkasten. Bovendien is ter wille van de Verenigde Staten, China en onder meer de olieproducerende landen de CO² uitstoot van vliegverkeer en scheepvaart niet meegenomen in de overeenkomst van Parijs.

Het zelfde geldt voor andere broeikasgassen als methaan. Deze ’vergeetachtigheden’ - en zo kan ik nog wel even doorgaan - moeten echt gecorrigeerd worden. Het spreekt voor zich dat de betreffende landen daar weinig voor voelen. Ook was in Parijs overeengekomen dat de zogeheten ontwikkelingslanden voor de komende jaren  honderden miljarden euros/dollars uitgekeerd zouden krijgen voor hun  ontwikkeling om ze niet het slachtoffer te laten zijn van het wereldwijde terugdringen van fossiele brandstoffen. Wie deze financiële steun gaat geven, is onbekend. Er is op dat punt weinig of niets geregeld.

Maar laten we nog een keer optimistisch zijn en ervan uitgaan dat er zoveel goede wil, besluitvaardigheid en visie bij de politici is, dat ook dit in de kortste keren  goed geregeld wordt. Kunnen we dan weer gerust gaan slapen?

Het antwoord daarop is wederom een ondubbelzinnig nee.  Willen we werkelijk de opwarming van de aarde met de catastrofale klimaatveranderingen, die veel sneller gaat dan werd gedacht, tot die befaamde twee graden beperken en zo de ontwikkelingen nog kunnen sturen, dan moeten de voorgestelde maatregelen van de klimaatconferentie in Parijs volgens de klimatologen in dienst van of samenwerkend met de Verenigde Naties op korte termijn verdrievoudigd worden! Zo niet dan gaan we zoals nu het geval is richting de 5 tot 7 graden - sommige klimatologen denken dat dit nog aan de te lage kant is - wat betreft de dan totale onbeheersbaarheid van opwarming van de aarde met inderdaad ongekende klimaatcatastrofes. 

Het spijt mij dat ik hier niet voor een derde keer een optimistisch geluid kan laten horen. Gewoon omdat de wereldwijde inrichting van onze economie deze drie keer zo zware eisen gewoon niet aan kan en ineenstort, laat staan dat wij met zijn bereid zijn om die keiharde gevolgen met een culturele revolutie en nog steeds democratische idealen  vastberaden tegemoet te treden...

Ja, ik schreef al eerder over deze klimaatconferentie in eveneens niet opwekkende termen. Al meer dan dertig jaar heb ik tevergeefs geprobeerd een rood lampje te laten ontbranden. Mensen zijn net dieren die alleen op gevaar reageren als dat zichtbaar is en niet te vermijden. Daardoor hebben we onszelf in slaap gesust. Helaas is het nu te laat en krijgen toekomstige generaties, wellicht ook al de huidige generatie een onbetaalbare rekening gepresenteerd. De politiek maakt zich belachelijker dan ooit door in feite deze ontwikkelingen te ontkennen, u gerust te stellen en zich druk te maken over boerkini’s en andere onbenulligheden om hun zetel, hun macht op korte termijn  te behouden. Gelovigen kunnen bidden: Heer,  vergeef ons onze toekomst!