Frankrijk in Europa het land met het minste vertrouwen in de politie

Civis Mundi Digitaal #44

door Jan de Boer

Verbittering tussen jongeren en politie als structureel probleem

 

Tussen politie en jongeren in Frankrijk, met name in de meest stiefmoederlijk bedeelde stadswijken, is er een voortdurende confrontatie waar geen einde aan schijnt te komen. Dagelijkse spanningen, identiteitscontroles en provocaties die volledig ontaarden, hebben weerzinwekkende geweldexplosies als gevolg. Op 2 februari werd in Aulnay-sous-Bois de 22 jarige Theo door vier politieagenten ondervraagd waarbij hij zwaar gewond raakte. De klappen met de gummiknuppel bezorgden hem een 10 cm diepe wond in zijn endeldarm. In weerwil van de oproep tot kalmte door het slachtoffer, door zijn familie en de burgemeester kleurde de lucht rood van aangestoken branden in de omliggende voorsteden.

Vier maanden eerder, in oktober 2016 werden in Viry-Châtillon vier surveillerende politieagenten aangevallen door een vijftiental jongeren die met molotovcocktails hun auto in brand staken, waarbij één agent zwaargewond raakte. Maandenlang demonstreerden woedende agenten bij de

politiebureaus in heel Frankrijk. In juli 2016 stierf een 24 jarige jongen na zijn aanhouding in het politiebureau in Persan onder nooit opgehelderde omstandigheden.

Iedere keer staat dan het land enige dagen in brand , analyseren de media dit diepe gevoel van onbehagen, proberen sociologen deze openlijke breuk te verklaren, herinneren veilgheidsspecialisten aan voorafgaande geweldsexplosies. Daarna kijkt iedereen een andere kant uit en wordt de situatie weer ’normaal’. Dat wil zeggen die van een latente maar permanente spanning in afwachting van van de volgende geweldsexplosie en het volgende politionele machtsmisbruik. Alsof er geen enkele uitweg bestaat.

 

Oorzaken

De oorzaken zijn evenwel bekend: door werkeloosheid, degradatie en alle soorten van sociaal- maatschappelijke ongelijkheid ondermijnde voorsteden. Concentraties van oorspronkelijk

geïmmigreerde bevolkingsgroepen die eigen gemeenschappen bevorderen en integratie in de weg staan. Een ondergrondse economie aangejaagd door illegale handel, met name in drugs. Te weinig politieagenten, die slecht uitgerust zijn en direct na hun opleiding naar de meest moeilijke stadswijken gestuurd worden en die daarenboven ook nog de strijd tegen het terrorisme aan moeten gaan.

Maar ook, en in de eerste plaats, de verantwoordelijkheid, beter gezegd de onverantwoordelijkheid van de verantwoordelijke politici van links en rechts. Politiek rechts schafte in 2002 met de wijkagenten de bemiddeling en de preventie af en gaf zo vrij spel aan een filosofie van confrontatie. Politiek links verloochende onder druk van de politie zijn verkiezingsbelofte om af te zien van maatregelen om absurde en discriminatoire herhalingen bij identiteitscontroles tegen te gaan. Daarmee liet politiek links een prachtige gelegenheid liggen om de gespannen situatie tussen jongeren en politie tot kalmte te brengen.

Frankrijk is in Europa het land waar de bevolking het minste vertrouwen in de politie heeft en waar het wantrouwen van de politie in zijn burgers het sterkst is. De campagne voor de presidentsverkiezingen in mei zou een unieke gelegenheid kunnen zijn voor een groot publiek debat van het hoe en wat omtrent het buiten werking stellen van deze gevaarlijke geweldspiraal van verbittering en wraaklust. Maar ik constateer dat tot dusverre de politieke partijen horende doof en ziende blind zijn!

 

Met dank aan Le Monde voor de gegevens.