Civis Mundi Prijs voor uitgever en historicus Perry Pierik

Civis Mundi Digitaal #49

In nummer 47 van Civis Mundi zijn Civis Mundi Prijzen van €5.000 en €2.500 ingesteld voor bijzondere bijdragen aan het beschrijven en doorgronden van de ontwikkelingsgang, de problematiek, het perspectief en de controverses rond het project der moderniteit, zoals Civis Mundi dat vanaf de oprichting begin jaren ’60 van de vorige eeuw als belangrijkste thema gekozen heeft. We deden dat in het voetspoor van de historicus Jan Romein en diens bekende theorie van het Algemeen Menselijk Patroon van premoderne culturen en Europa als afwijking daarvan, en eerste exponent van de moderniteit.

Deze Civis Mundi Prijs wordt voor het eerst toegekend aan de publicerende uitgever, historicus en schilder Perry Pierik. Wij baseren ons daarvoor op grond van de volgende overwegingen:

In 1991 als historicus afgestudeerd aan de Universiteit Utrecht, en van 1991 tot 1994 werkzaam als publicist voor een groot aantal kranten en tijdschriften, en daarvoor veel journalistieke onderzoeksreizen makend, startte Perry Pierik in 1994/1995 betrekkelijk argeloos met Uitgeverij Aspekt, zoals hij zelf schrijft, met de “Mut der Ahnungslosen”. En dat in een tijd van toenemende digitalisering van informatie en communicatie, en ontlezing onder het grote publiek.

Om in zo’n tijd een nieuwe uitgeverij te beginnen, daar moet je wel het nodige lef voor hebben. In luttele jaren is hij er niettemin in geslaagd om uitgeverij Aspekt te doen uitgroeien tot een snel groeiend en belangwekkend fonds van uitgaven. Dat fonds overziende aan de hand van voor- en najaarsaanbiedingen sinds 1995, is een van de pijlers van zijn beleid het uitgeven van boeken geworden, die een verhelderend licht werpen op de ontwikkeling, de problematiek, het perspectief en de conflicten rond dat project der moderniteit.

Dat is mede te danken aan het slim entameren van een vruchtbare samenwerking met uitgeverijen van de universiteiten van Antwerpen en Brussel. Deze jonge en stoutmoedige uitgever vaart daarbij een verstandige middenkoers, waardoor zowel meer rechtse als linkse benaderingen aan bod komen. Die uitgaven weten bovendien de aandacht te trekken door de esthetisch fraai verzorgde en van pakkende titels voorziene presentatie ervan.
Uitgeverijen zijn tot grote bloei gekomen tijdens de snelle opbouw en ontwikkeling van het project der moderniteit, en spelen daarin een prominente rol door het bieden van een aansprekend podium voor ieder die als schrijver, intellectueel en wetenschapper iets relevants en interessants te zeggen heeft over de tijd en wereld waarin we leven. Aan dit bijzondere gezelschap van culturele ondernemers voegt uitgeverij Aspekt onder leiding van Perry Pierik een belangwekkende nieuwe dimensie toe door het veelzijdige karakter van haar uitgavenbeleid, opener ook dan andere uitgeverijen.
Op het terrein van culturele tijdschriften leven we in een vrij vlakke tijd, zeker vergeleken met de tijd van de verzuiling, toen iedere zuil zijn eigen culturele en literaire tijdschriften had, met eigen schrijvers en dichters en onderling inspirerende polemieken. Voor de ondernemingszin, de culturele inspiratie en intellectuele energie die aan dit alles ten grondslag ligt, verdient deze schrijvende uitgever alleszins een groot compliment.
In een opmerkelijke briefwisseling, die Perry Pierik met auteur en uitgever Wim Huijser in 2007 en 2008 gevoerd heeft, vinden we een boeiend verslag van de dagelijkse gang van zaken van het uitgeversvak, met al zijn wel en wee, met name zijn intrigerende combinatie van cultureel ondernemerschap en bedrijfseconomisch verantwoord zakendoen. Die briefwisseling is in 2008 en 2009 gebundeld in de Aspekt-uitgaven De inkt van Arcadia en Het geheime leven.

Het eerste boek telt liefst 528 bladzijden, en een personenregister van bijna 15 bladzijden. En een bijzondere naam: Arcadia, waaraan Civis Mundi in deze zomermaanden twee grote artikelen wijdt. Die lichtvoetig geschreven briefwisseling biedt met de daarbij behorende anekdotes en roddel een treffend kijkje in de binnenkamer van publicerend Nederland. Wat doet zo’n uitgever eigenlijk? Deze uitgever omschreef dat eens als volgt: acquisitie, contracten, redactie, marketing, het samenstellen van bundels, het benaderen van geschikte auteurs, het inhoudelijk meedenken en doen van voorstellen voor boekprojecten. De bedrijfseconomische kant van het vak, met al zijn zorgen, komt daar natuurlijk nog bij.

Kern van de non-fictie pijler is het uitgeven van historische boeken. Perry Pierik is zelf een gepromoveerd historicus (in 2006 gepromoveerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam bij historicus prof. H. Beunders). Hij behoort tot het betrekkelijk geringe aantal uitgevers dat zelf als auteur actief is. En Perry Pierik is als auteur zelfs ongelofelijk actief, met zo’n 40 historische boeken, in het Engels vertaald werk en tal van publicaties als redactielid.
De geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog geldt als zijn eigen specialisme. Maar zijn geschiedwerk overziend heeft hij op de hele conflictrijke geschiedenis van de hele 20^e eeuw als historicus zijn licht laten schijnen, en zelfs ook nog over de eerste decennia van de 21^e eeuw (islamterrorisme/Islamitische Staat). Met als laatste opvallende uitgave een grote en goed gedocumenteerde biografie over Erich Ludendorff, tussen 1915 en 1925 de ‘sterkste man op rechts’ in Duitsland. Deze historicus heeft zich zodoende ontpopt als een opmerkelijke historisch geschoolde polemoloog.
Op grond van die historische publicaties is van de zijde van Civis Mundi geprobeerd hem namens onze stichting te benoemen tot bijzondere hoogleraar geschiedenis van de korte 20^e eeuw (1914-1989). Dit voorstel is gedaan aan de faculteit Erasmus School of History, Culture and Communication van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daar bleek echter geen ruimte voor te zijn. Met deze prijs willen we Perry Pierik in ieder geval ook als historicus eren, niet alleen voor de wijze waarop hij zich als professioneel geschiedwetenschapper op indrukwekkende wijze manifesteert, maar eveneens voor de wijze waarop hij erin slaagt de historiografie op doeltreffende wijze binnen het bereik van een breder publiek te brengen.
Daarnaast vindt deze uitgever en historicus ook nog tijd om zich als schilder te ontplooien. In het najaar van 2008 vond een grote expositie van zijn werk plaats in De Compagnie te Dordrecht. Tevens werden in het West-Indische Huis en Slot Zeist twee grote tentoonstellingen van zijn schilderwerk gehouden.

Hoe speelt die man dat allemaal klaar? Dat is een vraag die spontaan rijst, als men dit alles in ogenschouw neemt. Dat hij al werkende wel eens worstelt met het feit dat een dag slechts 24 uur telt, dat valt te begrijpen. Hoe dit zij, Perry Pierik verdient op grond van juist genoemde overwegingen alleszins om als eerste in aanmerking te komen voor de pas ingestelde Civis Mundi Prijs. Dat wordt hem dan ook met instemming van de redactie en het bestuur van onze stichting van harte gegund.

Prof. S.W. Couwenberg

Directeur/hoofdredacteur, namens het bestuur en de redactie van de Stichting Civis Mundi