De Benelux Unie als hoeksteen binnen de Europese Unie

Civis Mundi Digitaal #51

Aan     Dr G. Zalm De Heer M. Rutte

De Heer A. Pechtold

De Heer S. van Haersma Buma

De Heer G.J.M. Segers

Binnenhof 2

Den Haag

                                                                                                                          Den Haag:     12 september 2019

Betreft:     De Benelux Unie als hoeksteen binnen de Europese Unie

Geachte Heren,

Namens mijn organisatie “Forum Benelux” vraag ik uw aandacht voor de positie van de Benelux Unie en voor het belang voor Nederland om de Benelux goed inhoud te geven. De drie Beneluxlanden lopen in tal van zaken op de Europese integratie vooruit:

• in economisch opzicht als 4^e economische macht binnen de EU en qua in- en export-volume mondiaal eveneens op de 4^e plaats, en elkaars belangrijkste handelspartners,
• in sociaal en cultureel opzicht met sterk toenemende landsgrensoverschrijdende verplaatsingen,
• als geïntegreerd veiligheidsgebied waar politie, brandweer en ambulancediensten grensoverschrijdend  werken,
• als kerngebied van het pentalateraal energiebeleid,
• als kraamkamer en experimenteergebied van beleidsontwikkelingen (o.a. bakermat van Schengen),
• als bestuurlijke mede-grondlegger en hoeksteen van de Europese Unie.

Gegeven dit complex zal de Nederlandse regering er verstandig aan doen om bij afwegingen van buitenlands beleid eerst aan Brussel en Luxemburg te denken en vervolgens aan andere hoofdsteden. Als hoeksteen in de EU kunnen de Benelux-landen met 28 miljoen inwoners en de 4^e economische positie na consultatie in Beneluxverband zich beter met Berlijn en Parijs en andere Europese hoofdsteden onderhouden dan wanneer elk der Beneluxlanden dit afzonderlijk doet.

Met instemming verwijzen wij naar Jean-Luc Sauron, auteur van het boek Faites l’Europe, pas la Guerre. In een artikel in de krant Libération stelde hij: "Als we de Europese machine niet weer aan de gang krijgen, worden we het speelveld waarop de rest van de wereld zijn tegenstrijdige belangen uitvecht." In die zin blijft Europa het centrum van de wereld: grootmachten roeren van oudsher in de Europese pot. De vraag is dus wie hier de baas wordt: zij, of de Europeanen zelf? Nu enerzijds de meeste EU-landen uit het economische dal kruipen, maar anderzijds de nieuwe administratie van de Verenigde Staten geen wenkende perspectieven voor de Trans-Atlantische samenwerking biedt lijkt ook de bereidheid toe te nemen om de Europese Unie van een nieuwe betekenis te voorzien.

Een benadering vanuit abstracte idealen zal niet direct bij een breed publiek aanslaan. Rubricering van de kernwaarden maakt het bestaansrecht al helderder: vrijheid, veiligheid en bestaanszekerheid. Centraal stellen van concrete onderwerpen op Europese schaal – 12 sterren – werkt waarschijnlijk het beste:

• De economische binnenmarkt en EU-overschrijdende handelsverdragen (1)
• Rechten van de mens en waarborgen van bestaansminima (2)
• Technologische innovatie en werkgelegenheid (3)
• Uitvoeren van de klimaatverdragen (4)
• Transportinfrastructuur (5)
• Energiebeleid (6)
• Monetair beleid en schuldsanering (7)
• Migratie (8)
• Investeren in de Afrikaanse economische ontwikkeling (9)
• Aanpak en preventie van terrorisme (10)
• Defensie (11)
• Bestrijding cybercriminaliteit (12).

Duits Bondskanselier Merkel spreekt over een harde kern die Europa uit de modder moet halen. De vraag is of die harde kern uit een vast stel lidstaten moet bestaan. Ook landengroepen als de Benelux kunnen zich als staatkundige entiteit opstellen, als confederatie binnen de EU-zelf. De relaties met de grote buurlanden, Duitsland en Frankrijk voorop, maar ook met Ierland, de Scandinavische landen, de Baltische groep en de Visegradgroep variëren tussen zeer goed en uitstekend. Het is dus van belang dat het wisselend Beneluxvoorzitterschap de staatkundige entiteit “Benelux Unie” goed laat functioneren en verlangens van burgers en bedrijfsleven weet te vertalen in passend beleid. Wij verzoeken U de onderhandelende partijen het belang van verankering van de Beneluxsamenwerking mee te geven, uit oogpunt van zowel de Nederlandse als van de Europese samenleving.

Niet uit het oog mag worden verloren dat de lijst van communautaire onderwerpen nogal groot is. Er zou voor gekozen kunnen worden dat lidstaten, c.q. groepen van lidstaten zoals de Benelux Unie trekkers worden voor communautaire onderwerpen ter voorbereiding op plenaire Europees-parlementaire behandeling. Daarover moeten goede afspraken in Europees verband worden gemaakt.

Hoogachtend,

H.J.Th. Wilmer,

Voorzitter Forum Benelux Koningin Emmakade 143 2518 JK  Den Haag.