De Amerikaanse economie staat op instorten

Civis Mundi Digitaal #66

door Jan de Boer

Je hoeft geen doorgewinterde econoom te zijn om te zien dat de Amerikaanse economie op instorten staat. De euforie van Donand Trump stoelt nergens op, want achter de economische groei van ruim 4 procent, de slechts 4 procent werkloosheid en de grote winsten van de Amerikaanse bedrijven schuilen heel andere waarheden die waarschijnlijk al heel snel Amerika en ook de mondiale economie een heel ander aanzicht gaan geven en Donald Trump politiek in grote moeilijkheden zal brengen.

De huidige euforie met als gevolg ook de grote bek van de Amerikaanse president, die zich daardoor onaantastbaar waant, wordt grotendeels veroorzaakt door de in 2017 besloten drastische vermindering van de belasting op bedrijven die direct het profijt van de ondernemingen deed toenemen. Deze door Trump afgedwongen beslissing in het Amerikaanse parlement mag positieve gevolgen op korte termijn met zich brengen, op de lange termijn brengt deze de toekomst in gevaar.

In een jaar tijd zijn de overheidsinkomsten al met één derde verminderd. Het begrotingstekort is geëxplodeerd en zal van nu tot 2020 zeker nog verdubbelen. Over het algemeen wordt dit soort stimuleringsmaatregelen gebruikt bij een economische recessie, maar daarvan is in Amerika nu geen sprake. Deze expansiepolitiek brengt met zich mee het levensgrote gevaar van een oververhitte economie die de Amerikaanse Centrale Bank onvermijdelijk zal moeten zien te voorkomen door de rentevoet veel eerder dan verwacht wordt, te verhogen. Deze ontwikkeling gekoppeld aan een hoge overheidsschuld kan rampzalige gevolgen hebben, want bij een verslechtering van de conjunctuur hebben de Verenigde Staten geen mogelijkheden meer om de economische machine weer op gang te brengen.

Wat de positieve effecten van de belastingverlaging betreft, worden deze fiks gedwarsboomd door de consequenties van de door Donald Trump verklaarde handelsoorlog. De tegenmaatregelen van China en de Europese Unie dwongen Trump om 15 miljard dollar uit te trekken om de Amerikaanse landbouw overeind te houden. De Amerikaanse Kamer van Koophandel becijferde dat als de gevolgen van de handelsoorlog straks ook voor de industrie voor rekening van de belastingbetaler komen, dat het dan maar liefst jaarlijks 39 miljard dollars betreft. Het mag duidelijk zijn dat dit soort maatregelen niet lang kunnen duren.

Door het volledig overhoop halen van de vrijhandel-regels brengt Donald Trump op lange termijn ook de doodsteek toe aan de attractiviteit van de Verenigde Staten voor investeerders. De directe buitenlandse investeringen zijn al met één derde afgenomen. En dat waar belastingverlagingen en economische groei juist kapitaal aan zouden moeten trekken. Deze handelsoorlog helpt ook niet het Amerikaanse handelstekort terug te brengen, zoals Trump had verwacht of in ieder geval had gehoopt, want dit tekort is meer te wijten aan een te gering spaarvermogen dan aan voor Amerika ongunstige tariefmuren. Het groeiende overheidstekort verergert deze situatie.

Het mag duidelijk zijn dat de door Trump genomen beslissingen de economische gezondheid van de Verenigde Staten om zeep helpen. Hij mag hopen dat de goede cijfers van de economische groei en de werkloosheid het houden tot de verkiezingen halverwege zijn mandaat in november. Maar daarna, als Trump vasthoudt aan zijn macro-economische redeneringen, kan de Amerikaanse economie volledig ineenstorten, waardoor ook de mondiale economie enorme schade toegebracht wordt. Ik hoop dat deze nu nog goede cijfers van de economie het niet houden tot die verkiezingen in november, dat daardoor Trump een enorme politieke dreun krijgt, de Republikeinen hun verstand terugkrijgen en Trump zo wellicht gedwongen wordt zijn volslagen onzinnige economische maatregelen terug te draaien.

Zie ik het met het op een rijtje zetten van deze alom beschikbare gegevens verkeerd wat de Amerikaanse economie betreft? Veiligheidshalve heb ik mijn artikeltje hier aan mijn goede vriend Serge, een Belgische oud-professor economie, laten lezen. Hij is nog somberder dan ik...