Civis Mundi Digitaal #68
In oktober organiseert ProDemos een collegereeks over de boze burger: ’Mijn woede is wet’. Op vier maandagavonden kijken we naar protestbewegingen in Nederland in de vorige eeuw en verzet van nu. Wat bereik je, politiek gezien, met woede? Waar ligt de grens van het toelaatbare? En welke mogelijkheden hebben bestuurders om woede voor te zijn, of juist te kanaliseren?
Boze burger toen en nu
De boze burger is niet nieuw. Dit jaar jubileren twee belangrijke conflictjaren in Nederland: 1918, met o.a. de strijd voor algemeen kiesrecht en het soldatenoproer, en 1968, toen burgers zich in allerlei samenstellingen verzetten tegen de gevestigde orde, oorlog en machtsmisbruik. Woede en verontwaardiging waren de drijfveren voor het protest.
Ook tegenwoordig speelt woede een grote rol in het verzet tegen de politiek. Denk aan de ’boze witte man’, verzet tegen de komst van asielzoekers en tegen vermeend dierenleed in de Oostvaardersplassen. Burgers zoeken de grenzen van de democratische rechtsstaat op of overschrijden die zelfs. Bestuurders en rechters krijgen in toenemende mate te maken met bedreigingen en geweld.
In de collegereeks ’Mijn woede is wet’ verbinden we verleden, heden en toekomst. Vier wetenschappers bekijken de boze burger vanuit verschillende invalshoeken. Waarom is de burger boos? Wat heeft die woede opgeleverd? Wat kunnen we leren van de reactie van de overheid? En hoe komen openbaar bestuur en boze burger in de toekomst weer bij elkaar?
Programma en sprekers
8 oktober - Verzet in Nederland in de 20e eeuw
In het eerste college kijken we onder leiding van historicus Jouke Turpijn (Universiteit van Amsterdam) terug op de geschiedenis van het verzet in Nederland tegen de politiek. Hoe reageerde het bestuur op de woede van burgers in 1968, 1918 en 1868? Wat heeft het uiteindelijk opgeleverd en welke lessen kunnen we uit deze periodes trekken?
15 oktober - Waarom is de burger boos?
Het tweede college verplaatst de blik naar vandaag de dag. Waarom is de burger boos? Cultuursocioloog Roy Kemmers (Erasmus University College Rotterdam) bespreekt hoe burgers zelf betekenis geven aan politiek en hun (politiek) handelen en neemt ons mee langs verschillende typen onbehagen.
22 oktober - Omgaan met de boze burger
Politiek antropoloog Nanke Verloo (Universiteit van Amsterdam) legt in dit college uit waarom de boze burger niet een probleem is van politiek en bestuur, maar van ons allemaal. Wat vertellen de emoties van burgers ons over de huidige staat van de samenleving? Ook kijken we naar manieren om boosheid en andere emoties om te zetten in iets positiefs.
29 oktober - Onbevreesd openbaar bestuur
In het laatste college van de reeks staat de overheid centraal. Professor in de politicologie Sarah de Lange (Universiteit van Amsterdam) kijkt naar oplossingen voor conflicten tussen het openbaar bestuur en de boze burger. Hoe kan de overheid kritisch op zichzelf zijn en tegelijk daadkrachtig blijven staan voor de kernwaarden van de democratie?
Praktische informatie