Een drietrapsstrategie voor de bestrijding van de opwarming van de aarde

Civis Mundi Digitaal #71

door Hans Wessel

De opwarming van de aarde is in volle gang. De klimaatdiscussie ook. En er schijnt ook een klimaatakkoord in de maak te zijn. Wij willen als land, dat slechts een mondiale bijdrage levert van 0.04 %, ons beste beentje voorzetten en streven een flinke reductie na van onder meer CO2. Daarbij nemen we de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs als richtsnoer. De beoogde maatregelen dienen niet slechts het welzijn van de gehele aarde, maar ook dat van de lokale bevolking. Als de voortekenen niet bedriegen, gaan de voorgenomen inspanningen echter een enorm bedrag vergen, door het Planbureau voor de Leefomgeving geraamd op 2% van het Bbp tot 2050. Dit zal wel vooral op het bord van de minderbedeelde burgers neerkomen. Ondertussen gaat de opwarming van de aarde de komende jaren gewoon door, al dan niet enigszins afgeremd. Dat kan tot allerlei sociale en politieke onrust leiden.

Derhalve lijkt het geboden om als land nog eens goed na te denken over een verstandige klimaatstrategie. Daarbij moeten we ons realiseren dat we als land maar een beperkte bijdrage leveren aan de totale vervuiling die mede tot opwarming van de aarde leidt. En dat de afremming van de opwarming vooral zal afhangen van wat de grotere spelers, zoals de USA en China, doen. Immers als die onvoldoende inspanningen leveren is onze eventuele bijdrage een druppel op een gloeiende plaat. Vandaar dat het verstandig lijkt om zo lang mogelijk te wachten met het doorvoeren van een deel van de maatregelen om die pas te gaan effectueren als het nemen ervan zinvol is.

Aangezien de opwarming van de aarde doorgaat, is het uiteraard zinvol om ons in te dekken tegen de stijging van de zeespiegel en tegen plensbuien, alsmede tegen de invloed op de natuur en de land- en tuinbouw. Ook kunnen we in woongebieden schaduwrijke bomen planten. Maar het beperken van de uitstoot van CO2 door particulieren, het veroordelen van hele wijken tot de aanschaf van warmtepompen, kan beter wachten.  En het geld dat we aan klimaatopwarming uitgeven kan waarschijnlijk. Het beste worden besteed aan het warmteproof maken van woningen door isolatie en de aanleg van airconditioning.

Ik bepleit een drietrapsstrategie primair gericht op adaptatie. Allereerst nemen we maatregelen ter bescherming van de leefbaarheid van het gehele land (zeewering, ed. ), vervolgens maatregelen ter bevordering van het welzijn van de eigen burgers (woningisolatie) en als laatste maatregelen die de hele planeet ten goede komen (CO2 uitstootreductie).

* Prof. mr. Hans Wessel is em. hoogleraar bestuursrecht en besuturskunde aan de Technische Universiteit Delft (vooral gericht op ruimtelijke ordening, waterstaat en milieu).