Theoterrorisme? Religieuze motivatie en vrijheid van meningsuiting | 11 april
Civis Mundi Digitaal #81
Hoe moeten we spreken over de beweegredenen achter terrorisme? Het is een vraag die regelmatig terugkeert in nieuws, politiek en wetenschap. Na de bedreiging van een Deense cartoonist, en de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo, stonden overheden en burgers pal voor het recht van vrije meningsuiting. Maar de oordelen over godsdienst en ideologie werden niet altijd verdedigd. Hoe ver mogen zulke uitspraken gaan? En andersom: moeten we religieuze beweegredenen onderzoeken en bespreken? En kan dat zonder overmatige aandacht aan de linker- of rechterkant van de politiek te ontlokken?
Let op: dit programma vindt plaats in de Nina van Leerzaal van het Allard Pierson Museum (Oude Turfmarkt 129)
In 1987 belde de Nederlandse minister van buitenlandse zaken Van den Broek naar de Nederlandse televisie, om de heruitzending van een satirisch programma van Rudi Carrell te voorkomen. De grapjes van Carrell over Ayatollah Khomeini hadden in Duitsland eerder tot een rel geleid. Dergelijk oproer wilde de minister vanuit diplomatiek opzicht koste wat het kost vermijden. Ging het hier om een beleefdheid, of om een weliswaar kleine, maar serieuze ondermijning van democratische vrijheid? Die vraag stelt Paul Cliteur in zijn nieuwe boek, Theoterrorism vs. freedom of speech. De Carrell-affaire ziet hij als een voorbode van de Rushdie-affaire, en nog dodelijker gebeurtenissen in deze en de vorige eeuw.
Ter gelegenheid van het verschijnen van Theoterrorism vs. freedom of speech discussiëren Cliteur, Edwin Bakker en Soumaya Sahla met elkaar over die tegenstelling. Hoogleraar terrorisme en contraterrorisme Bakker publiceerde veelvuldig over Syriëgangers, waarin hij ideologie niet als een van de primaire factoren voor jihadisme ziet – al zei hij over zijn student en voormalig Hofstadgroeplid Jason Walters: ‘Hij heeft mij wel overtuigd dat voor een bepaalde categorie terroristen het echt noodzakelijk is om te begrijpen wat ideologie met mensen doet en dat een filosofische benadering daarbij behulpzaam is.’
Soumaya Sahla werd in 2006 gearresteerd op verdenking van verboden wapenbezit en veroordeeld tot celstraf. De Hoge Raad vernietigde haar zaak uiteindelijk, in 2011. Sahla werd voorzitter van de Organisation for Reconciliation, Rehabilitation and Reintegration (ORRR), een organisatie die zich richt op integratie en verzoening. Verder adviseert Sahla overheden over het tegengaan van radicalisering. Bakker en Sahla zullen beiden vanuit hun onderzoek en expertise reageren op Cliteurs werk en zijn stellingen, om vervolgens in debat te gaan onder leiding van Marjolijn Voogel.
Over de sprekers
Paul Cliteur is hoogleraar encyclopedie van de rechtswetenschap aan de universiteit van leiden. Hij was eerder hoogleraar filosofie aan de universiteit van delft en gasthoogleraar aan de universiteit van Californië en van gent. Eerder publiceerde hij The secular outlook (2010), In naam van god (2018), Theoterrorism v. Freedom of speech (2019). Binnenkort verschijnt van zijn hand A new introduction to jurisprudence (2019).
Edwin Bakker is hoogleraar Terrorisme en Contraterrorisme aan het Institute of Security and Global Affairs in Den Haag. Zijn onderzoeksonderwerpen zijn radicalisering en jihadistisch terrorisme in het algemeen en profielen van (jihadistische) terroristen in het bijzonder. Daarnaast richt zijn onderzoek zich op het omgaan met (angst voor) terrorisme en beleidsimplicaties op dit terrein. In 2016 publiceerde hij Nederlandse jihadisten, van naïeve idealisten tot geharde terroristen.
Soumaya Sahla is Afrikanist, deradicalisatie-expert en politicoloog. Ze is onlangs begonnen met een promotieonderzoek bij professor Andreas Kinneging.
Marjolijn Voogel (moderator) is zelfstandig uitgever en sociologe en publiceert regelmatig over identiteitskwesties.
Aanmelden
Toegang tot de activiteiten van SPUI25 is gratis. Aanmelden is niet vrijblijvend. Wij rekenen op uw komst. Bent u verhinderd, dan graag doorgeven via spui25@uva.nl | T: 020 525 8142.
Eventuele pers moet zich accrediteren via SPUI25.