De katholieke kerk en pedofilie

Civis Mundi Digitaal #82

door Jan de Boer

Je vraagt je in gemoede af waarom de vroegere in 2013 afgetreden paus Benedictus XVI zijn licht heeft doen laten schijnen – en zeker op dit moment – over pedofilie c.q. pedocriminaliteit in een artikel op 11 april gepubliceerd in het Duitse christelijke blad ‘Klerusblatt’ en overgenomen door conservatieve websites. Het is goed te weten dat Benedictus XVI het artikel besluit met dankbetuigingen aan het adres van de huidige paus Franciscus met wie hij een contact heeft gehad voordat zijn artikel gepubliceerd werd. In dit artikel analyseert de vroegere paus de pedofilie-crisis in de katholieke kerk: voor veel gelovigen moet deze analyse een gigantische stap achteruit zijn.

Benedictus XVI schrijft zelden artikelen over de actualiteit maar is in de pen geklommen naar aanleiding van de in februari in Rome georganiseerde conferentie over pedofilie. In zijn tekst laat hij weten dat de oorzaak van pedocriminaliteit te wijten is aan « de afwezigheid van God » en aan de sinds de jaren 1960 veranderde seksuele moraal. De revolutie van 1968, schrijft hij, heeft de pedofilie een toegestaan karakter gegeven. De grote omvang van de pedofilie is te wijten aan de afwezigheid van God, want een wereld zonder God heeft geen onderscheidingsvermogen, kent dus niet het verschil tussen goed en kwaad.

Maar ik vraag me dan af hoe het komt dat zoveel priesters zich schuldig hebben gemaakt aan pedocriminaliteit. Daar heeft Benedictus XVI ook een antwoord op. Hij beschuldigt een stroming in de katholieke theologie ervan een vorm van moreel relativisme ingevoerd te hebben dat verzekert dat er geen absoluut goed en kwaad bestaat maar dat er slechts relatieve beoordelingen bestaan. Deze theoretici, zegt Benedictus XV1, hebben zeer radicaal de autoriteit van de kerk op het gebied van de moraal in twijfel getrokken. Dit verval van de moraal in de kerk zou directe consequenties hebben gehad voor de vorming en het leven van priesters. Hij geeft voorbeelden genoemd in vroegere seminars in Duitsland: tijdens bepaalde seminars zouden » homoseksuele klieken » gevormd zijn. Deze opmerking doet tenminste denken dat hij een verband ziet tussen homoseksualiteit en pedofilie… geen frisse gedachte! Hij schrijft ook dat zij die verrast werden bij het lezen van zijn eigen theologische werken, gestraft werden. En, zo verzekert hij, een bisschop had besloten aan de seminaristen pornografische films te laten zien om hun weerstandsvermogen voor gedragingen die tegen het geloof indruisen, te versterken.

Deze atmosfeer zou de ontwikkeling van pedocriminaliteit sterk hebben bevorderd, die zo verzekert hij is slechts een brandende kwestie geworden vanaf de tweede helft van de jaren 1980. Dit is naar mijn mening absoluut onjuist, want er zijn veel onthullingen van pedocriminaliteit van tenminste direct na de tweede wereldoorlog zoals in Ierland. In de jaren 1980 en 1990, schrijft Benedictus XVI, verhinderde het canonieke recht een veroordeling van de schuldigen. Het is goed te weten dat Benedictus XVI voordat hij paus Johannes Paulus II opvolgde, als kardinaal Ratzinger zich zeer ingespannen heeft om het canonieke recht zodanig te veranderen dat priesters die zich schuldig maakten aan pedocriminaliteit, niet geoordeeld en bestraft konden worden.

Benedictus XVI verdedigt ook de kerk en bekritiseert diegenen die de kerk willen hervormen om dit misbruik tegen te gaan. Hij schrijft dat deze crisis » ons doet geloven dat de kerk als instelling duidelijk geen geslaagde zaak is en dat wij onszelf moeten veranderen. Maar een door ons gemaakte kerk kan geen enkele hoop bieden. Het is erg belangrijk om de waarheid tegenover de leugens en halve waarheden van de duivel te stellen: ja, de kerk kent zonde en kwaad, maar ook vandaag is er een heilige kerk die onvergankelijk is »

Op 5 februari tijdens een persconferentie gaf paus Franciscus een antwoord op een vraag over de verkrachtingen van nonnen door priesters. Hij noemde één duidelijk geval dat in het Vaticaan aan de orde gesteld werd tijdens het bewind van Johannes Paulus II, toen Joseph Ratzinger, de toekomstige paus Benedictus XVI, prefect van de romeinse congregatie voor de geloofsleer was: het orgaan belast met het berechten van seksuele misdaden. Paus Franciscus gaf aan, dat kardinaal Ratzinger geen mogelijkheden had om de schuldigen te straffen …. En hij profiteerde van dat ogenblik om de loftrompet over zijn voorganger te steken: « Hij is een sterke, consequente man »

Nu een goede maand na de bisschoppelijke conferentie over seksuele gewelddadigheden komt dit artikel van de vroegere paus Benedictus XVI, kennelijk akkoord bevonden door paus Franciscus, wel erg vreemd over en zaait in ieder geval bij mij twijfel over de wil van de katholieke hiërarchie om seksueel geweld binnen de kerk werkelijk aan te pakken.