Links in Roemenië op de terugtocht

Civis Mundi Digitaal #86

door Jan de Boer

Wat heet tegenwoordig nog links in de politiek? Is de sociaaldemocratische partij (PSD), de erfgenaam en opvolger van de vroegere communistische partij met de dictator Ceausescu aan het hoofd als links aan te merken? Ik waag dat te betwijfelen. Hoe dan ook, ik ben blij dat de PSD bij de Europese verkiezingen fiks heeft verloren en dat Liviu Dragnea, chef van de PSD en voorzitter van het Roemeense parlement de dag na deze verkiezingen definitief veroordeeld is tot drie en een half jaar gevangenisstraf wegens fraude. Sinds de PSD in 2016 weer aan de macht kwam, hebben deze vermomde sociaaldemocraten hun populistische en euro-sceptische retoriek fiks aangescherpt. Mijn goede Roemeense vriend Sergiu mailde mij: » ik heb tegen Liviu Dragnea gestemd, zijn aanvallen op de justitie zijn mij in het verkeerde keelgat geschoten. Om zijn huid te redden is hij in staat mijn land uit de Europese Unie te halen «. Liviu Dragnea is al twee keer eerder veroordeeld: in 2016 tot drie jaar voorlopige gevangenisstraf voor electorale fraude en daarna in 2018 tot drie en een half jaar gevangenisstraf, ook voor fraude: een straf waartegen hij in beroep ging, een beroep dat hij maandag 28 mei jongstleden heeft verloren. Bovendien loopt er nog een Europees onderzoek tegen hem voor een veronderstelde fraude van 21 miljoen euro.

Liviu Dragnea briest van woede en zegt slachtoffer te zijn van een « politiek proces dat mij mijn regeringsfunctie heeft gekost » als ook van een « parallelle Staat » gevormd door rechters en inlichtingendiensten met steun van buitenlanders. Onder zijn leiding hebben de PSD en de regering de oorlog verklaard aan de magistraten van het openbaar ministerie belast met de bestrijding van de corruptie in het land en een herziening van het juridische systeem ingezet. Zijn pogingen om de officieren van justitie, beschuldigd van machtsmisbruik, te beteugelen, teneinde zijn juridisch strafregister wit te wassen, hebben in Boekarest tot gigantische manifestaties geleid onder het steeds ongerustere oog van de Europese Commissie. Roemenië oefent tot juli dit jaar het voorzitterschap van de Europese Unie uit en voor de eerste keer sinds haar toetreding tot de Europese Unie heeft Brussel haar waarschuwingen om de rechtsstaat de respecteren moeten vermenigvuldigen.

Afgelopen zondag zijn de sociaaldemocraten bij de Europese verkiezingen als tweede achter de Nationale Liberale Partij (PNL, 28 procent van de stemmen) geëindigd met 23,5 procent van de stemmen, een teruggang met 13 procent vergeleken met de Europese verkiezingen in 2014. Een nieuwe partij, USR-Plus, eindigde met 21 procent van de stemmen op de derde plaats. Op dezelfde dag had de president van Roemenië, Klaus Iohannis, een referendum: voor of tegen amnestie voor corruptie, georganiseerd. Deze keer hebben 81 procent van de kiezers met « ja » geantwoord op de vraag of men politiek verantwoordelijken een publieke functie moet verbieden als zij wegens corruptie veroordeeld zijn. « Het Europese Roemenië heeft het referendum gewonnen », feliciteerde Klaus Iohannis zichzelf. En ja, Roemenië is bezig herboren te worden; de huidige regering moet absoluut vertrekken.

De veroordeling van Liviu Dragnea heeft de meerderheid van de PSD met de regeringspartner ‘de Alliance van liberale democraten’, die overigens niet de kiesdrempel (5 procent van de stemmen) voor Brussel haalde, flink verzwakt. De leider van de Alliance en voorzitter van de Senaat, Calin Popescu-Tariceanu, heeft ook een terugval gehad door de woede van een jonge generatie. Met Liviu Dragnea in de gevangenis zouden de parlementsleden wel eens de rangen van de Pro Romania kunnen gaan versterken. Gecreëerd door de sociaaldemocratische ex-minister Victor Ponta heeft deze van de PDS afgescheiden formatie 7 procent van de stemmen bij de Europese verkiezingen gekregen. « De stemming heeft duidelijk gemaakt hoe de Roemenen over Liviu Dragnea denken » zei Victor Ponta. « Deze man, blind door arrogantie en gemeenheid, heeft Roemenië, de regering, het parlement en zijn eigen partij in de afgrond gestort. « De huidige premier Viorica Dancila neemt het voorzitterschap van de PDS waar tot het partijcongres. De rechtse oppositie heeft gezegd klaar te staan om de sociaaldemocratische regering naar huis te sturen en heeft een motie van wantrouwen ingediend. Maar daarmee is Roemenië nog niet gered. De PDS heeft nog steeds een trouwe aanhang op het platteland, waar steekpenningen niet vreemd zijn.