Klimaatopwarming: blij met een dode mus!
Civis Mundi Digitaal #91
door Jan de Boer
Een zucht van verlichting! Dit jaar zal de door kolencentrales opgewekte elektriciteit met 3 procent verminderen. Dat wordt gezegd in een op 25 november jongstleden gepubliceerde studie van « Carbon Brief ». Voor Lauri Myllyvirta van het « Centre for Research on Energy and Clean Air » is dit een werkelijke ommekeer in de strijd tegen de opwarming van het klimaat. In 2018 waren kolencentrales immers verantwoordelijk voor de helft van de verhoogde uitstoot van het broeikasgas CO2. Deze daling van 3 procent in 2019 – we zitten nu weer op het niveau van 2017 – is vooral het gevolg van een vertraging van de mondiale economie. Bij die zucht van verlichting kun je dus een vraagteken plaatsen.
De huidige daling is overigens onvoldoende om de opwarming van het klimaat tot 2050 te beperken tot 2 graden. Het gebruik van kolen moet ieder jaar met 6 procent dalen om het klimaatakkoord van Parijs (2015) te respecteren, laat het Internationaal Agentschap voor Energie weten.
Steeds meer kolencentrales
Gaat dat gebeuren? Ik ben ervan overtuigd dat het tegendeel het geval is. Al is het waar dat het gebruik van kolen in het Westen waarschijnlijk op zijn retour is, elders in de wereld is dat beslist niet het geval. China bijvoorbeeld mag dan flink investeren in duurzame energieopwekking en in atoomenergie, het gaat volgens een studie van de Amerikaanse NGO « Global Energy Monitor », gepubliceerd op 22 november jongstleden, heel veel nieuwe kolencentrales bouwen. Net zoveel kolencentrales als Europa nu telt, met een capaciteit van rond de 150 gigawatt. Tussen januari 2018 en juni 2019 heeft China 43 gigawatt extra aan door kolencentrales opgewekte elektriciteit op haar leidingnet geïnstalleerd. Dat is voldoende om alle inspanningen tegen CO2-uitstoot in de rest van de wereld teniet te doen. Nog veel verontrustender is dat China de productie van elektriciteit door steenkool op wil voeren tot 1100 gigawatt, zo blijkt uit haar dertiende vijfjarenplan van 2016. De Chinese kolenindustrie heeft aan de regering voorgesteld om tussen nu en 2035 haar productie met 20 tot 40 procent te verhogen. De experts van Clobal Energy Monitor vrezen dat de Chinese regering in deze periode van economische vertraging de steun aan duurzame energie zal beperken en zo de klimaat- beslommeringen naar de tweede plaats zal verwijzen. En wie denkt echt dat China zijn jonge kolencentrales, gebouwd voor een gebruik van 60 jaar, al na een paar jaar weer gaat sluiten? En China is hierin geen uitzondering. In India, in heel Zuid-Oost Azië, in Afrika en zelfs in Europa (de Balkanlanden) speelt hetzelfde. De zucht van verlichting is derhalve het bedriegen van onszelf. En wat de klimaatopwarming betreft zijn wij daar meesters in.
Noodzakelijk intensifiëring van klimaatacties
In aanloop naar de 25e mondiale klimaatconferentie van 2 tot 13 december in Madrid heeft het Programma van de Verenigde Naties voor het Milieu (PNUE) in haar tiende editie van zijn « Emissions Gap Report « op 26 november jongstleden een nieuwe dringende waarschuwing gelanceerd. De uitstoot van broeikasgassen heeft in 2018 een historisch record bereikt van 55,3 miljard ton. Dat is 3,2 procent meer dan in 2017. Voor het overgrote deel is dat te wijten aan de verbranding van fossiele hulpbronnen: kolen, olie en gas voor het gebruik van energie en de industrie. Het overige deel komt voor rekening van veranderingen in het gebruik van grond, zoals ontbossing en verandering in het gebruik van landbouwgrond. De PNUE laat weten dat om het klimaatakkoord van Parijs (2015) te respecteren alle landen het niveau van hun bijdragen moeten verdrievoudigen om de klimaatopwarming te beperken tot 2 graden en vervijfvoudigen om het gestelde doel van niet meer dan 1,5 graden te halen. Zo niet, dan zal tegen het einde van deze eeuw de temperatuur op onze planeet met ten minste 3,9 graden toenemen, hetgeen « catastrofale gevolgen voor de menselijke beschaving met zich zal brengen ». Volgens het zeer recent gepubliceerde jaarlijkse bulletin van de Mondiale Meteorologische Organisatie is het goed om te weten dat alleen al wat betreft de huidige uitstoot van CO2 de vergelijking gemaakt kan worden met 3 tot 5 miljoen jaar geleden. De temperatuur was toen 2 tot 3 graden hoger dan nu. Het zeeniveau was toen 10 tot 20 meter hoger dan nu het geval is…
De PNUE: » De landen kunnen niet wachten met hun acties te intensifiëren tot de 26ste klimaatconferentie in Glasgow in november 2020. Zij moeten nu eindelijk de daad bij het woord voegen, net als elke regio, elke stad, elke onderneming en elk individu ».
Die zucht van verlichting kunt u vergeten!