De oorlog verklaard aan katten

Civis Mundi Digitaal #96

door Jan de Boer

Een van de gevolgen van Covid-19 zijn, in ieder geval in Frankrijk, overvolle dierenasiels; door de lockdown worden geen honden en katten meer geadopteerd. Bovendien worden er nauwelijks meer katten gesteriliseerd of gecastreerd, zodat het aantal zwerfkatten fors toeneemt.

In Australië en Nieuw-Zeeland zijn katten een dusdanige plaag en bedreiging voor de biodiversiteit dat hen officieel de oorlog is verklaard. De Australische regering wil eind 2020 maar liefst 2 miljoen zwerfkatten gedood hebben. In Nieuw-Zeeland en Australië is de schade aan de biodiversiteit door dit in de achttiende eeuw gearriveerde roofdier werkelijk enorm. In 200 jaar zou hij bijgedragen hebben aan de uitroeiing van 20 soorten zoogdieren in Australië. En gezien hun huidig aantal – een kat doodt gemiddeld 7 dieren per dag – dreigt dit roofdier nog heel wat andere soorten te laten verdwijnen; niet alleen kleine zoogdieren, maar ook vogels en reptielen.

Om deze ecologische ramp te voorkomen, zijn de Australische autoriteiten tot alles bereid. Behalve uitroeiingscampagnes met vergif, vuurwapens of (na gevangenneming) euthanasie, overwegen zij serieus om katten in de toekomst via een genetische ingreep onvruchtbaar te maken. In het centrum van het land is een anti-kattenbarrière met een lengte van 44 km gebouwd om zo een beschermd gebied van 94 vierkante kilometer zonder katten te creëren. Australië en Nieuw-Zeeland zijn erg gevoelig voor de aangerichte ecologische schade, omdat zij nooit dergelijke roofdieren op hun grondgebied hebben gekend. Een kwetsbaarheid die alle eilanden op onze planeet treft waar katten zijn geïntroduceerd. Elsa Bonnaud van het Ecologisch Laboratorium in Orsay: « In 2011 hebben we onderzoek gedaan op 120 eilanden, overal ter wereld. De impact van katten was zeer groot op het overleven van tenminste 175 soorten gewervelde dieren die met uitroeiing bedreigd worden: 25 reptielen, 123 vogels en 27 zoogdieren. »

In 2013 werd een onderzoek van wetenschappers van het « Smithsonian Conservation Biology Institute » in Washington gepubliceerd dat veel stof deed opwaaien. Voor het eerst werd op de schaal van de Verenigde Staten het aantal prooien becijferd dat ieder jaar door katten gedood werd: tussen 1,3 en 4 miljard vogels en tussen 6,3 en 22,3 kleine zoogdieren, waarbij zwerfkatten drie keer zoveel doden als huiskatten. Deze gegevens werden verkregen door hun voedselregime te analyseren en deze gegevens te extrapoleren naar het totaal van de kattenbevolking. Peter Marra, een van de auteurs van deze studie: « Deze zeer hoge cijfers laten zien dat het roven van de kat de eerste doodsoorzaak van de wilde fauna is, nog voor pesticiden of botsingen met auto’s. »

Maar niet alle onderzoekers hebben deze overtuiging. Elsa Bonnaud: « Het probleem van dit onderzoek is dat het niets zegt over de werkelijke impact van het roven door de kat. Om dat veel preciezer te kunnen meten, moet je je ook interesseren voor de grootte van de bevolking van de prooien en hun staat van instandhouding. Dat is ook wat een andere studie van biologen zegt. Deze laat zien dat in de Verenigde Staten en Europa de populatie van door katten geconsumeerde soorten geen alarmerende neergang vertoont en dus niet door dit roven bedreigd wordt. Een argument dat niet aanslaat bij Peter Marra: « Je moet natuurlijk nooit wachten op de neergang van een soort om je ongerust te maken. Je moet nu alles in het werk stellen om deze soorten zich te laten handhaven. Daarom moeten we de meest kwetsbare ecosystemen bevrijden van de aanwezigheid van katten. »

Voor de echte kattenliefhebbers is het maar goed dat ze niet in het Nieuw-Zeelandse dorp Omaui wonen. De autoriteiten hebben daar besloten dat mensen na de dood van hun kat geen andere mogen hebben…

Geschreven op 4 april 2020