Olie en beroerde tijden voor opkomende landen
Civis Mundi Digitaal #96
door Jan de Boer
Wie had dat ooit kunnen denken. Op 18 maart was de prijs van een vat ruwe Amerikaanse olie met 24 procent gedaald. Een vat uit de Noordzee, de brent, kostte 13 procent minder en dook onder de lat van 25 dollar. Steeg de prijs weer als gevolg van de beslissingen van de Centrale Europese Bank, de koersen van ruwe olie hebben sinds januari meer dan 50 procent van hun waarde verloren. Een markt getroffen door twee gebeurtenissen: enerzijds een plotselinge daling van het olieverbruik te wijten aan de mondiale verlamming van de economie door de pandemie van het Covid-19 en anderzijds de verhoogde olieproduktie door Saoedi-Arabië in een complete handelsoorlog met Rusland en de Verenigde Staten. Rusland weigerde zijn olieproductie te verlagen om zo Amerika met zijn duurdere schalieolie op de knieën te krijgen. Een suicidaire strategie die de oliewereld in een chaos stort waarvan iedereen de dupe is.
Vaststaat dat de drie grote mondiale olieproducenten: Saoedi-Arabië, Rusland en de Verenigde Staten zwaar getroffen zullen worden. Maar hun financiële reserves vangen de schok wel op. Dat gaat niet op voor andere olie producerende landen, waarvan de meeste derde-wereld-landen of opkomende landen zijn in Afrika en Latijns-Amerika. Voor hen is de afdaling naar de hel begonnen. Volgens het International Energy Agency moet de daling van hun inkomsten meer dan 50 procent bedragen en zelfs voor een klein van olie afhankelijk land als Equator 85 procent. In Mexico, Brazilië, Colombia ….zijn de muntsoorten in het kielzog van de oliekoersen in elkaar gestort.
En wat te zeggen van staten als Irak en Iran ? Het begrotingstekort van Irak bedraagt 4 miljard dollar per maand. Nog even en het kan zijn functionarissen niet meer betalen. Wat het land van de mullahs betreft, het samengaan van de Amerikaanse sancties, de ineenstorting van de oliekoersen en de pandemie van het Covid-19 is een pure catastrofe. Zij treft zwaar wat er van de economie nog over is en ontregelt volledig het gezondheidssysteem.
Het is een prelude wat er kan gebeuren in de komende weken in Afrika: in Algerije, Angola, Nigeria en andere landen. De westerse markten kennen grote moeilijkheden, olie brengt niet veel meer op terwijl het vaak de belangrijkste bron van inkomsten is. En daarenboven arriveert er het nieuwe coronavirus, waardoor een al heel fragiele sociale en politieke organisatie ten onder dreigt te gaan. Alles bijeen genomen een wereldbrand met planetaire gevolgen.
Mensen die zich verheugen op deze vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen uit milieu-overwegingen mogen dit aspect niet « vergeten ».