Gedichten over wetenschap en corona
Civis Mundi Digitaal #119
door Piet Ransijn
Wetenschappelijk bewijs 2022 02 27
Wetenschappelijke onafhankelijkheid
geldt eveneens in de cononatijd
Maar niet bij toegepast beleid
Dan wordt wetenschap gebruikt
als ondersteuning van een politiek besluit
Een wetenschapper die iets anders zegt
kan stelselmatig worden lamgelegd
Als de politiek systematisch de kritiek verzwijgt
wordt de vrijheid van de wetenschap bedreigd
Zo wordt geen wetenschappelijk bewijs geboden
omtrent effecten van de vaccinatiecode
En van vele regels is het effectiviteitsbewijs
tegenstrijdig en onhelder, mat en grijs
Voor sommige adviezen is er meer bewijs
Ventilatie, frisse lucht en afstand houden
zijn door wetenschap te onderbouwen
De vaccinatiecode en de mondkapjesplicht
hebben wetenschappelijk gezien niet veel gewicht
Maar de wetenschap kan wel beamen
dat er een effect is van de regels tesamen
Ook een negatief en schadelijk effect
moet daar kritisch worden bijgezegd
De beknotting van een mensenleven
is geen groeibevorderlijk gegeven
laten wetenschappers soms ook weten
hoewel het moeilijk is om dat te meten
De wetenschap mag kwaliteit van leven
in het algemeen meer aandacht geven
Met wat minder focus op de pieken
van besmettingen in statistieken
die maar matig correleren met ons welzijn
Ook wanneer ze alarmerend zouden zijn
De besmettingsgraad bij kinderen
zal hun welzijn nauwelijks hinderen
Besmettingen van oudere bevolkingsgroepen
moeten we beslist een halt toeroepen
Iedere besmetting kan bij hen fataal zijn
Hun overlevingkans is in vergelijking klein
Het gaat altijd om waarschijnlijkheden
Wetenschap biedt weinig zekerheden
Ook waaraan een oudere is overleden
is omgeven met onzekerheden
Het eind van ons menselijk bestaan
grijpt ook wetenschappers aan
Wetenschappers blijven mensen
hoezeer zij gevoelens ook begrenzen
en emotieloze feiten wensen
Een leven zonder tederheid 2022 02 25 n a v Martha Nussbaum, Politieke emoties:
Waarom een rechtvaardige samenleving niet zonder liefde kan
en Onderzoeksraad voor Veiligheid: Aanpak coronacrisis. Deel 1
Raakt een samenleving zonder tederheid
waar alles in finesses wordt berekend
en waar dissidentie wordt gehekeld
ook zijn menselijkheid niet kwijt?
Waar menigeen zich schikt naar macht
verliest de eigenheid aan kracht
En de ruimte voor zelfstandigheid
wordt bekneld door overheidsbeleid
Mensen worden bang gemaakt
in hun hart door angst geraakt
schikken zich in conformisme
dat zich moeilijk laat betwisten
De overheid gaat veelal prat
op de resultaten van de wetenschap
Alsof dat een unanieme eenheid is
die maar zelden wordt betwist
Zo wordt van menig dissident
zijn visie genegeerd en niet erkend
Discussie en dissentie wordt beperkt
en als wappie-denken aangemerkt
Geen zweem van paradigma-strijd
in het opgelegde overheidsbeleid
dat voordurend rammelt in zijn voegen
door de flaters die ministers sloegen
Hetgeen nu eindelijk pas duidelijk wordt
door een zeer gedegen veiligheidsrapport* *Van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid
Het overheidsbeleid bleek vaak in strijd
met de fundamenten van de menselijkheid
Vele oude mensen zonder naam
stierven hulpeloos en eenzaam
Een samenleving zonder menselijkheid
raakt zo zijn oude mensen kwijt
behoeftig en in eenzaamheid
https://www.civismundi.nl/?p=artikel&aid=4660
Vrij bedreven wetenschap
De vrij bedreven wetenschap
wordt stelselmatig afgeschaft
in een dwangsysteem gepast
van dwingend moeten publiceren
en studenten conformeren leren
Meegaan in het heersende model
van het wetenschappelijk bestel
dat het dominante paradigma uitdraagt
en zich niet aan kritische bevraging waagt
Wetenschap als dienstmaagd van de macht
Wie had dat vroeger ooit gedacht
toen wetenschap tot vrijheid inspireerde
en zich tegen de beknotting keerde
Er zijn ook vele dissidente intellectuelen
die niet bereid zijn daarin mee te spelen
Velen gaan gewoon hun eigenwijze gang
en ze dienen een maatschappelijk belang
Het vrije denken zal tenslotte triomferen
en de hele wereld transformeren
“’Uit de Rotterdamse academische wereld klinkt kritiek op het huidige coronabeleid... Hoe kun je als wetenschapper kritisch zijn op het coronabeleid en hoe moet je dat vooral niet doen? Rotterdamse critici over hun ervaringen met het publieke en politieke debat van de coronamaatregelen.” Afb. Bas van der Schot
Kritische geluiden 2022 02 07 N a v NRC 3 feb.: ‘Hoofddocent vindt zichzelf geen conspiracy-professor’*
Mogen nu docenten onze overheid
niet bekritiseren in de openbaarheid?
Anders raken ze hun banen kwijt
Wordt een ongepast geluid gehoord
dan wordt dit prompt gesmoord
Mag men aandacht schenken
aan het alternatieve denken?
Zijn kritische geluiden soms verdacht?
Moet men zich nu schikken naar de macht?
Gevoelens van onveiligheid
rapporteert men aan de overheid
Dat geldt ook voor kritische geluiden
die studenten moeten duiden
Is duiden van geluiden dan verkeerd?
Wordt het kritisch denken afgeleerd
en conformeren worden aangeleerd?
De wetenschap lijkt minder vrij
in de postcorona-maatschappij
Wordt van wetenschap verwacht
dat zij zich dan schikt naar macht?
Wordt een leraar zo het recht
van een eigen visie niet ontzegd?
Mag men andere geluiden
in het openbaar niet uiten?
Angst maakt mensen volgzaam
Volgen geef hen dan de waan
van een veiliger bestaan
Waar gaan wij met zijn allen heen
als de tegenspraak verdween
en men overheidsgezag
niet bekritiseren mag?
*”In mijn lessen leg ik geen meningen op... Sommige studenten kregen het gevoel dat A. zijn denkbeelden aan studenten oplegde... De RU Groningen besloot A.’s vak Systems View of Life dit jaar te schrappen en liet weten dat A. voorlopig geen onderwijs zal geven vanwege de ‘onrust’ die is ontstaan... Kritisch denken, of eigenlijk leren denken als een wetenschapper. Dat was het doel van het vak... Daarvoor gebruikte hij... studiemateriaal waar ongeveer de helft van de klas het oneens zou zijn... Toen er in 2020 een formele klacht kwam... besloot het universiteitsbestuur het vak... te schrappen... ’Heel vervelend, maar ik kan niet aangeven wat er misgaat... want ik krijg zeer positieve vakevaluaties’...
Dat A. in zijn privéleven zijn inspiratie haalt uit alternative denkbeelden, staat buiten kijf... Dat hij een ‘onafhankelijk denker’ is geworden, ‘ondanks het onderwijs en de media... noemt hij zijn grootste prestatie... Bovendien deelt hij zijn denkbeelden onder zijn universitaitre titel in interviews en internationale podcasts: zo weerspreekt hij... de officiële theorie rondom 9/11... Dat doet hij ook in een opiniestuk in nrc.next onder kopt ‘Luister niet naar hoger opgeleide papegaaien’... met stellingen waarvan de waarheid ‘nog onbeslist’ is, maar waarvan vaststaat dat ‘er goede argumenten zijn om hierbij instemmend te knikken’. Daaronder valt ook de stelling: ‘Een flink deel van onze machthebbers is pedofiel en heeft blijkbaar geen problemen met het exploiteren van weerlozen’.” [De pedofilie is moeilijker aannemelijk te maken dan het exploiteren van betrekkelijk weerlozen. Misbruik van vrouwen lijkt wijder verspreid volgens Me Too en The Voice.]
O wat erg allemaal, wat zegt deze man een vreselijke dingen! Dat kan echt niet. Daar mogen studenten niet aan blootgesteld worden! De adolescentenziel zou misvormd kunnen worden!
In NRC 14 feb. Katern Wetenschap komt wetenschapshistoricus Klaas van Berkel erop terug. ’Academische vrijheid wordt aangetast’. Hij noemt drie gevallen, naast Andringa, Paul Cliteur en een door China betaald studiecentrum aan de VU. Uit deze drie gevallen leidt hij een “illiberale trend” af “drie zijn een partroon... Wat die gemeen hebben is hun kritiek of, of afkeer van, kernwaarden van het academisch leven. Zoals vrije uitwisseling van argumenten”.
Wat Andringa betreft:: “als je op zijn website kijkt... best verstandige dingen. Over kritisch denken, ecologie, duurzame economie. Maar als je doorkijkt zie je dat hij een alternatief wereldbeeld creëert, waarin vrijdenkende krachten het opnemen tegen autoritaire, heel zwart-wit.”
Is dit niet juist wat wetenschap heeft gedaan volgens de wetenschapsgeschiedenis? Wat is er erg aan het afwijken van het dominante wereldbeeld van de huidige gevestigde wetenschap? Zou het niet gebaseerd zijn op argumenten, zoals het betaamd in de wetenschap. ”Het gaat erom dat de confrontatie van ideeën niet overgaat in ondoctrinatie met één idee.” Moeten daarom de ideeën van Andringa wijken, om ruim baan te maken voor de gangbare ideeën? Er wordt gesuggereerd dat hij een complotdenker is, zonder omschrijving wat dat is en zonder overtuigende feiten en argumenten. Wat op zijn website staat, hoeft nietnaar voren te komen in colleges. Waar blijft de vrije meningsuiting, als wetenschappers op non-actief worden gezet, wanneer hun website de universiteit en/of een aantal studenten niet bevalt?
In NRC 12 feb, stond een column van hoogleraar epidemiologie Cecile Janssens; ‘Wetenschap is ook maar mensenwerk’. Zij bedoelt dat wetenschap “een sociaal proces is in een sociale omgeving.” Zij verwijsrt naar de theorie van rivaliserende paradigma’s van Thomas Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions (zie CM 72). Kenmerkend zijn botsende ideeën en theorieën. Komen de ideeën van Andriga neer op een alternatief paradigma, dat argumenten aandraagt en andere observaties dan vigerende ideeën? Twijfel en discussie zijn inherent aan wetenschap. Stopzettten van colleges remt die discussie, tenzij onderbouwd kan worden dat er geen wetenschap wordt bedreven, maar een aantoonbare vorm van indoctrinatie. Wat is erger: dat wetenschappers met afwijkende theorieën komen of dat hen dit verhinderd wordt?
Is de wetenschapsfinanciering en de belangenverstrengeling met bedrijven, bijv. bij de farma-industrie en de medische wetenschap, niet een meer bedenkelijke zaak dan een kritische docent die niet in het gareel past? Heel veel virologen, microbiologen en epidemiologen enz. hebben een hoofd- of bijbaan bij de farma-industrie. Daarover wordt weinig of niets geschreven (zie CM 76,77,79).
In NRC Opinie 17 feb. verscheen een reactie op bovenstaand artikel: ‘Academische vrijheid: Buig mentaliteit hoogleraren om richting kernwaarden’. “Het is de dagelijkse praktijk dat er een leidende groep hoogleraren is, die voortdurend complotjes smeden om hun bubbel in stand te houden. Als het lukt om de menstaliteit van de hoogleraren in de richting van de kernwaarden om te buigen, zal de universiteit sterker gewapend zijn tegen autoritaire denkers.” Thomas Kuhn liet zien dat wetenschappers geneigd zijn hun eigen paradigma in stand te houden. In moderne termen is dat als een bubbel te beschouwen, hoewel dat ook een theorie of denkrichting kan zijn. Wie daar niet in past en/of in een andere bubbel zit, wordt het vaak moeilijk gemaakt.
In NRC 19 feb. schreef microbioloog Rosanne Hertzberger in een column ‘Onderzoek om je eigen ongelijk niet te hoeven toegeven’ over selectief gebruik van onderzoek o.m. wat betreft het coronatoegangsbewijs om het gelijk van politici aan te tonen. “Onderzoek om tijd te kopen, beslissingen uit te stellen... De TU Delft had al onderzoek gedaan, maar de resultaten daarvan bevielen kennelijk niet. Minister Kuipers heeft tenslotte duidelijk gezegd dat het coronatoegangsbewijs ergens ooit effectief is, en gaat nu laten onderzoeken voor welk probleem het dan precies een oplossing is... De onderzoekers moeten de omstandigheden van het parallele universum schetsen waarin Kuipers gelijk heeft. Ze levceren bij voorkeur een rapport dat multi-interpretabel en felexibel is. Het moet genoeg ruimte overlaten om naar believen uit zijn verband te kunnen rukken.”