Herman Tjeenk Willink, Het tij keren, enkele citaten

Civis Mundi Digitaal #135

“Waar moet de vernieuwing van de democratie vandaan komen?... Hoe kan het toch dat we nu nog steeds geen visie op de landbouw hebben? Terwijl we onlangs nog een rommeltje maakten van de belastingdienst? Telkens gaat het enkel om de poen...

De inzet is nog altijd ‘de ruimte voor verscheidenheid die de democratie biedt, en de gelijkheid voor het recht die de rechtvaardigheid dient’... Materiële welvaart is wat Tjeenk Willink betreft ondergeschikt aan deze normatieve heroriëntatie, wat misschien optimistisch is over onze burgerzin. Sommige mensen zullen vooral wat meer inkomen willen.”

“Het heeft iets treurigs. Het betekent dat productief debat uitblijft en wonderlijk kiezersgedrag zal aanhouden, met telkens nieuwe eendagsvliegen die via de drietrapsraket van volksgevoel, reclamebudget, en Hilversums kuddegedrag hun baan rond het landsbestuur innemen.”

“Het probleem is... dat het antwoord op falend beleid meer beleid is. ‘Verandering wordt op verandering, controle op controle en regel op regel gestapeld.’...

Daarom nog maar een keertje Tjeenk Willink. Hij adresseert niet alleen de door marktdenken verziekte overheid en de door oppervlakkigheid geteisterde  volksvertegenwoordiging, maar richt zich ook steevast op de rest van het land: Geen van de grote problemen – klimaatverandering, de ingrijpende gevolgen van de oorlog in Oekraïne, het functioneren van de overheid zelf – kan zonder actieve medewerking van burgers worden opgelost of opgevangen’”

De vraag is: hoe krijg je ze zover? En hoe zorg je dat ze verstandige beslissingen nemen? Niet zoals  “de Heideggers en Sartres die juichend achter massamoordenaars aanliepen”.

‘De staat? Dat zijn de burgers dus zelf’, NRC 16 juni 223 over Herman Tjeenk Willink, Het tij keren. Amsterdam, Prometheus, 2023