Niet zomaar sleutelen aan gezonde mensen
Civis Mundi Digitaal #16
door Rapport Rathenau Instituut
Niet zomaar sleutelen aan gezonde mensen
Rapport Rathenau Instituut over mensverbetering
Nederlanders zijn bijzonder terughoudend als het gaat om het gebruik van medische technologieën door gezonde mensen om beter te presteren of een fraaier uiterlijk te krijgen. Mensen zijn beducht voor de risico’s van deze zogenoemde mensverbeteringstechnologieën en vinden dat er nooit druk uitgeoefend mag worden om die middelen te nemen. Dat blijkt uit een publieksonderzoek van het Rathenau Instituut naar mensverbetering, verwerkt in het rapport "Goed, beter, betwist. Publieksonderzoek naar mensverbetering".
Bekende voorbeelden van mensverbetertechnologieën zijn: cosmetische chirurgie, doping en gebruik van Ritalin en Viagra door gezonde mensen. Er is een reeks aan nieuwe middelen in opkomst: embryoselectie, pillen tegen trauma’s en hersenimplantaten die je stemming kunnen verbeteren. Deze ontwikkeling maakt het volgens het Rathenau Instituut noodzakelijk dat de overheid beleid rond deze mensverbetertechnologieën gaat ontwikkelen.
Gelijke toegang, medicalisering en zorgkosten
Veel deelnemers aan het publieksonderzoek naar mensverbetering zien voordelen in het gebruik van verbetertechnologieën. Denk aan betere schoolprestaties, een mooier uiterlijk of een beter humeur. Veiligheid staat voorop, zo blijkt uit het onderzoek. Ook willen ze dat iedereen in gelijke mate toegang heeft tot deze technologieën, zodat er geen tweedeling ontstaat tussen "rijke verbeterden" en de rest. In het verlengde daarvan zien de deelnemers het risico van medicalisering: mensen kunnen ernaar gaan streven een diagnose te krijgen van een arts. Daarmee zouden ze de verbetermiddelen dan via de zorgverzekering kunnen krijgen. Dat zou leiden tot hogere zorgkosten.
Vrije keus
Het gebruik van verbetermiddelen mag geen plicht worden, vinden de deelnemers aan het onderzoek van het Rathenau Instituut. Mensen willen niet onder druk gezet worden door hun omgeving. Nog minder willen ze door werkgevers verplicht worden iets te gebruiken. Zelfs brandweerlieden en artsen mogen niet onder druk worden gezet om middelen te nemen waarmee ze langer wakker en alert kunnen blijven.
Overigens vindt slechts een klein deel van de deelnemers dat verbetermiddelen helemaal niet gebruikt mogen worden, omdat er dan te diep wordt ingegrepen in Gods schepping of in ons mens-zijn.
Maatregelen van de overheid
Het Rathenau Instituut concludeert dat de opkomst van mensverbeteringstechnologieën vraagt om actie van de overheid. Die moet ervoor zorgen dat er alleen veilige middelen op de markt komen. Dat kan door technologieën voor mensverbetering onder te brengen bij Europese regels voor geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. Er moet ook goede informatie komen over werking en bijwerkingen. Verder moet de overheid nagaan hoe een tweedeling tussen verbeterden en onverbeterden kan worden voorkomen, en hoe sociale dwang op de werkvloer kan worden tegengegaan.
Game "SuperHuman"
Het Rathenau Instituut heeft een social game voor de iPhone ontwikkeld die spelers de dilemma’s rond mensverbetering zelf laat ervaren. De game "SuperHuman" is gratis te downloaden in de App Store van iTunes. Spelers kunnen een berg beklimmen mét of zonder allerlei soorten doping. Ze moeten daarbij kiezen welke risico’s en bijwerkingen ze acceptabel vinden. De game is ontwikkeld door IJsfontein, in opdracht van het Rathenau Instituut.
Ook staat op de website van het Rathenau Instituut een nieuwe zelftest over mensverbetering, waarmee mensen kunnen verkennen hoe hun eigen houding ten opzichte van mensverbetering is. Er is ook een speciale weblog gestart over dat onderwerp.
Over het Rathenau Instituut
Het Rathenau Instituut stimuleert de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie. Daartoe doet het instituut onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, publiceert het over maatschappelijke effecten van nieuwe technologieën, en organiseert het debatten over vraagstukken en dilemma’s op het gebied van wetenschap en technologie.
http://www.rathenau.nl
http://www.rathenau.nl/publicaties/publicatie/goed-beter-betwist-publieksonderzoek-naar-mensverbetering.html
http://www.rathenau.nl/publicaties/publicatie/opkomst-mensverbetering-vraagt-om-beleid.html
http://mensverbetering.wordpress.com/
http://www.rathenau.nl/superhuman
Downloads en links:
Het rapport:
Goed, beter, betwist. Publieksonderzoek naar mensverbetering. Schuijff, M. en G. Munnichs (red.). Den Haag, Rathenau Instituut, 2012. 148 pag. ISBN 978-90-77364-45-1 kunt u downloaden via www.rathenau.nl/publicaties/publicatie/goed-beter-betwist-publieksonderzoek-naar-mensverbetering.html
De beleidsaanbevelingen bij het rapport zijn in twee pagina’s samengevat in Het Bericht "Opkomst mensverbetering vraagt om beleid", te vinden op:
www.rathenau.nl/publicaties/publicatie/opkomst-mensverbetering-vraagt-om-beleid.html
De speciale weblog vindt u hier:
http://mensverbetering.wordpress.com/
De game SuperHuman vindt u via www.rathenau.nl/superhuman
De zelftest staat hier"
http://www.rathenau.nl/nc/supermens-test.html