Stop Partijpolitieke Benoemingen

Civis Mundi Digitaal #32

Politieke patronage, nomenklatoera, old boys network, vriendjespolitiek, het zijn allemaal termen die opkomen als je kijkt naar het Nederlandse systeem van benoemingen in het openbaar bestuur. Het lidmaatschap van een gevestigde politieke partij is in veel gevallen een voorwaarde om een publieke functie te kunnen krijgen. Dit terwijl Thorbecke het in de Grondwet zo duidelijk uit wilde sluiten. Artikel 3 zegt namelijk dat iedere Nederlander op gelijke voet benoembaar is in openbare dienst. Wij vinden dat een baan als burgemeester, topambtenaar of lid van een adviescollege of zelfstandig bestuursorgaan naar de beste persoon moet gaan, ongeacht of hij/zij lid is van een politieke partij of niet.

Daarom zijn we het burgerinitiatief Stop Partijpolitieke Benoemingen gestart.  Als ons burgerinitiatief 40.000 handtekeningen krijgt, moet de Tweede Kamer het behandelen en erover stemmen. Zorg dat ze er niet onderuit kunnen en teken ook:

www.meerdemocratie.nl/benoemingen

Waarom publieke functies openen voor iedereen?

• Het is een grondrecht. Artikel 3 van de Grondwet stelt: “Alle Nederlanders zijn op gelijke voet in openbare dienst benoembaar.” Artikel 1 verbiedt discriminatie wegens politieke gezindte.
• 97,5 Procent van de volwassen Nederlanders is geen partijlid. De overheid sluit op dit moment dus erg veel kwaliteit bij voorbaat uit.
• Adviesraden horen onafhankelijk te zijn en kunnen dus beter niet worden gevuld met leden van dezelfde paar partijen die elkaar allemaal goed kennen en onderdeel zijn van hetzelfde systeem.
• Nederlanders houden niet van politici die elkaar aan banen helpen. Partijpolitieke benoemingen ondermijnen het vertrouwen in de overheid en het draagvlak voor beslissingen, en daarmee de politiek zelf.

Wat stellen wij concreet voor?

Partijpolitieke benoemingen zijn alleen maar mogelijk omdat de partijen in de Algemene Wet Gelijke Behandeling, die het discriminatieverbod uitwerkt, een uitzondering hebben gemaakt voor benoemingen in het openbaar bestuur (art. 5 lid 4). Ze hebben zichzelf als het ware een vrijbrief gegeven om te mogen discrimineren.

Die uitzondering moet worden geschrapt. Wij willen in plaats daarvan de instelling – naar Engels voorbeeld – van een onafhankelijke waakhond die een zware rol krijgt in het selectieproces en die de wettelijke opdracht heeft om benoemingen te baseren op verdienste, onpartijdigheid en openheid. Dan kan de beste persoon de baan krijgen, of hij nu wel of geen partijlid is. Het kabinet of individuele ministers gaan in die situatie niet meer over de benoemingen.

Nederlanders zijn het met ons eens

In opdracht van Meer Democratie deed onderzoeksbureau I&O Research een representatief onderzoek naar de meningen en houdingen van Nederlanders over benoemingen. 60 Procent vindt partijpolitieke benoemingen ongewenst. 70 Procent steunt het Engelse systeem van benoemingen. Opmerkelijk is dat partijleden en niet-partijleden op dit punt nauwelijks van mening verschillen.

Help mee de 40.000 te halen

Alleen als we 40.000 geldige handtekeningen halen, kan de Tweede Kamer niet om dit thema heen. Daarom is het belangrijk dat je tekent:

www.meerdemocratie.nl/benoemingen

Help mee zoveel mogelijk mensen te bereiken en stuur deze email door aan je vrienden en kennissen.

Namens het team van Meer Democratie,

Niesco Dubbelboer
Arjen Nijeboer