Westerse afwijzing in 2012 van Russisch vredesplan voor een meer adequate aanpak van de actuele Syriëproblematiek een nieuwe miskleun, wat zich nu wreekt

Civis Mundi Digitaal #33

door Hans Feddema

Niemand minder dan de Finse ex-president en Nobelprijswinnaar Martti Ahtisaari is de bron van een voor de dramatische vluchtelingensituatie van nu onthutsend bericht   over een belangrijk Russisch vredesplan in 2012 inzake Syrië. Een plan waarbij Rusland zich bereid toonde president Assad te laten vallen, mits dit elegant gebeurde. Een bericht dat komt op het moment dat Rusland gewoon doorgaat met het sturen van wapens en soldaten om z’n bondgenoot Assad te helpen, ja een luchtmacht -basis zelfs aan het opzetten is in de Syrische provincie Latakia. Het argument van Poetin, - die overigens tevens gelukkig om militair overleg met Washington vroeg inzake de veelvormige strijd in Syrië -, is dat ‘terreurgroepen als de IS zonder samenwerking met het Syrische regime niet zijn te verslaan’. Ik ga niet in op dat argument, hoe plausibel ook wellicht, los van het feit dat Assad staat voor onderdrukking en vele bombardementen op de eigen bevolking. Maar ik wijs op de impasse van nu, waarvan deze visie naast ook de huidige vluchtelingenstroom een indicatie is. Een impasse die het Westen over zichzelf lijkt te hebben afgeroepen. Dit omdat zij in 2012 het genoemde Russische vredesplan afwees met de onrealistische, zo niet naïeve opvatting, als zou Assad door de rebellen al binnen een of  twee maanden gedwongen zijn z’n paleis te verlaten. Deze elegant te doen vertrekken op basis van onderhandelingen vond het Westen daarom onnodig. Het Westen koos voor het ‘laten uitvechten’ en wees het plan mede ook af gezien de bepaling daarin, dat het dan zou stoppen met het leveren van wapens aan de rebellen. Redelijk, daar Rusland dat van zijn kant ook zou doen en extra wapens in dit kruitvat weinig goeds voorspelden. Redelijk ook gezien het grote drama, dat er vooral na 2012 nog zat aan te komen. Waarom is het Westen in vredes-naam in 2012 niet serieus ingegaan op dit vredesplan, waarbij er tevens in welke vorm ook er een eind zou komen aan het regime van Assad. Het was toen het momentum. Een momentum te laten voorbij gaan, is polemologisch een ‘doodzonde’. Ernstiger is dat het zich daarna wreekt, in dit geval zelfs in hoge mate. 1) De relatie met Rusland wordt er niet beter op, 2) er is sinds 2012 in Syrië sprake van een paar honderd duizend doden extra en 3) er zijn nu ook enkele miljoenen vluchtelingen bij gekomen. Hoe bizar lijkt dit alles, als we die extra vluchtelingen hier nu liefst niet al te hartelijk  ontvangen. Of komt er na 3 jaar nu eindelijk een wending ten goede gezien het recente bericht , dat John Kerry de Russische handschoen om te praten wil opnemen? Ja ook zijn eis tot nu, dat Assad ‘onmiddellijk weg moet’ wil laten vallen. Alsof niet de internationale rechtsorde maar westerse staten over een ‘regime-change’ elders gaan.  Maar los daarvan toch voortschrijdend inzicht naar het lijkt, ook dat Poetin na jaren weer wordt ontvangen door het Witte Huis. ‘Beter laat dan nooit’, kun je ook zeggen. Ware het niet, dat onze starre houding in 2012 voor de regio en ook daarbuiten wel erg veel drama’s ten gevolge had.

*Dr Hans Feddema is antropoloog, polemoloog en publicist