Migratie en klimaatverandering

Civis Mundi Digitaal #33

door Jan de Boer

De grote stroom vluchtelingen die via de Middellandse Zee Europa probeert te bereiken, komt met name uit gebieden die onderhevig zijn aan klimaatveranderingen. Dit ofwel direct omdat de dalende inkomsten uit landbouw de jongeren geen enkele hoop meer biedt op een fatsoenlijk bestaan, ofwel indirect door klimaatveranderingen die een leegloop van het platteland met zich brengt met nog meer ellende en instabiliteit. Extreme droogtes, overstromingen, stofstormen.....en daardoor de neergang van de traditionele landbouwsystemen doen de plattelandsbevolking naar de overbevolkte sloppenwijken van de steden vluchten waar men geen werk vindt met als resultaat een vlucht naar Europa in de hoop op een betere toekomst.

Je kunt deze vooral jonge vluchtelingen toch geen ongelijk geven. Hun perspectief daar beperkt zich tot criminaliteit en wapenhandel.Het bestaan van de terreurgroep Boko Haram in de Sahel is daaruit de verklaren net als de Islamitische Staat eerst in Syrië daarna ook in Irak in die regio’s waar de rivieren de Yarmouk, de Tigris en de Eufraat geen goede oogsten meer verzekeren bij steeds meer jaren van grote droogte. En al het klimatologische onderzoek voorspelt helaas

in de komende jaren een verhoging van de temperatuur en op een wat langere termijn steeds minder regenval in vrijwel heel Afrika en het Midden - Oosten. Als er nu niets gebeurt, zal de politieke instabiliteit fors toenemen en dus ook de migratiestroom naar Europa alleen maar groter worden.

Oplossingen

Er zijn evenwel oplossingen mogelijk die rekening houden met de klimatologische ontwikkelingen.

Het ook economisch gezien meest effectieve is de ontwikkeling van een intelligente landbouw, die beter gebruik maakt van de lokale watervoorraden via aangepaste irrigatiesystemen dan de nu gebruikelijke monoculturen, en grondverbetering waardoor er een ecologische landbouwstructuur onstaat die beter weerstand kan bieden aan extreme weersituaties. Bij de realisering daarvan is het uiterst belangrijk dat europese hulp en die van de Verenigde Naties zich onttrekken aan de betreffende en maar al te vaak corrupte staatsdienaren en deze hulp met meer bevoegdheden en een grotere openbaarheid rechtstreeks aan de activiteiten van hulporganisaties toekennen. Dat geeft ook mogelijkheden voor fatsoenlijke banen. Op dit vlak zijn al duidelijke successen geboekt die de formidabele veerkracht van gemeenschappen laten zien. De uien van Galmi in Nigeria worden geëxporteerd naar de hele regio, net als de paprika’s van Bosso en de tomaten uit de Sahel. Door grondverbetering hoeft nu de bevolking van Mozambique geen honger meer te lijden.

Europa is verre van onschuldig aan de opwarming van de aarde en de daardoor veroorzaakte klimaatveranderingen Als we ons daarbij realiseren dat militaire "oplossingen" niets oplossen, zeker niet in het Midden-Oosten – dat bij de val van het Ottomaanse Rijk in de Eerste Wereldoorlog keurig door de geallieerden is verdeeld in willekeurige stukken, zonder daarbij rekening te houden met de wensen en verlangens van de totaal verschillende bevolkingsgroepen, met nu alle gevolgen van dien – dan zouden we ethisch gezien ons dood moeten schamen voor onze "Fort Europa" politiek die kapitalen kost en geen enkele oplossing biedt. Dagelijks zien we dat migranten zich daardoor niet laten tegenhouden . Zij hebben geen keus. Als we die middelen zouden inzetten voor een verbeterde overlevingssituatie in de door de klimaatveranderingen getroffen regio’s en in het kader van de Verenigde Naties streven naar een wereld zonder gesloten grenzen, met als gevolg dat vluchtelingen – onderzoek wijst dat uit – liever vlakbij hun geboorteland een oplossing voor hun problemen zoeken dan te emigreren naar heel verre gebieden, dan zouden er heel wat minder spanningen en doden te betreuren zijn.