India geteisterd door droogte
Civis Mundi Digitaal #39
door Jan de Boer
Na gedurende twee jaar een weinig regen brengende moesson lijdt tenminste een kwart van de Indiase bevolking onder een steeds heviger droogte. In het Oosten van India moest gedurende enige tijd zelfs een kolencentrale gesloten worden wegens gebrek aan koelwater. In het Westen van India, in de Staat Maharashtra met hoofdstad Bombay zijn speciale treinen ingezet om verscheidene plattelandsdistricten van water te voorzien. De waterreservoirs in deze regio zijn voor minder dan 20 procent gevuld tegen vorig jaar nog ruim 30 procent. Het Hooggerechtshof van Bombay heeft daarom al in april dit jaar de organisatoren van het kampioenschap cricket moeten bevelen hun kampioenschap elders in India te organiseren om besproeiing van de wedstrijdvelden te vermijden en zo 6 miljoen liter water te besparen in deze droge regio.
In een land waar 600 miljoen inwoners van de agrarische sector afhankelijk zijn met ook nog eens een zwakke economische groei van ongeveer 1 procent, kan de aanhoudende droogte dramatische consequenties hebben. Het aantal zelfdodingen van in schulden gestoken boeren kent al een flinke stijging. Gevreesd wordt ook voor interne migratie van miljoenen mensen envoor een verveelvoudiging van ’wateroproeren’ ondanks het verbod op volksbijeenkomsten in bepaalde districten.
Niet alleen de geringe neerslag in de laatste twee jaren veroorzaakt deze droogte. Ook de keuze voor een agrarische politiek van hoge rendementen ten koste van de natuurlijke bronnen speelt in hoge mate een rol. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de water verslindende katoenteelt in de van oudsher droge Staat Gujarat, en ook bij de verbouw van suikerrriet in de Staat Maharashstra, die daar 4 procent van de landbouwgrond in beslag neemt en maar liefst goed is voor 75 procent van het waterverbruik. Andere minder water vergende culturen worden in deze staat tegengehouden omdat het merendeel van deze suikerrriet verwerkende coöperaties in handen is van politici, zo laat een daar wonende goede vriend mij weten.
De ondergrondse waterbekkens zijn de eerste slachtoffers van deze rendabele, maar water verslindende culturen. De landbouw verbruikt 80 procent van de totale waterconsumptie, terwijl slechts de helft van de gecultiveerde landbouwgronden geïrrigeerd wordt. Deze regio’s kennen de laatste jaren een ware industrie van waterboringen, soms ook aangemoedigd door de autoriteiten die de boeren in dat geval gratis voorzien van electriciteit voor hun pompen. Het leven van de arme kleine boeren hangt af van de soms dure toegang tot de waterboringen die gecontroleerd wordt door de watermaffia van lokale politici die op die manier hun macht uitbreiden.
Deze ongelijkheden vinden we ook terug in de sociaal-economische ongelijkheden op nationale schaal. De plattelandsregio’s worden zwaarder door de droogte getroffen dan de stedelijke regios , waar de landelijke autoriteiten tot dusverre maar al te vaak onverschillig tegenover staan.
Sinds kort worden er nu door de landelijke en lokale autoriteiten allerlei noodmaatregelen getroffen. Drinkwater wordt gerantsoeneerd , waterboringen dieper dan 60 meter zijn verboden en het aantal treinen ingezet voor de watervoorziening in zeer droge regio’s is verdubbeld. De regering heeft ter verlichting van persoonlijke noodsituaties ook een paar financiële maatregelen voor boeren afgekondigd, maar zelfs de rechters van het Hooggerechtshof oordelen dat de regering veel te apathisch is en onvoldoende haar verantwoordelijkheid neemt.
Met de opwarming van de aarde en de daarbij behorende klimaatveranderingen zullen de gevolgen van een duurzamer droogte steeds catastrofaler uitpakken , waarschuwen de Indiase wetenschappers. Daarom moet de verandering van gewassen, van bodemgebruik en irrigatie, en het opnieuw vullen van de ondergrondse waterbekkens de allerhoogste prioriteit krijgen. Of de politici
in India die te vaak op korte termijn en te veel aan hun eigen beurs denken, daarvoor te porren zijn, is een open vraag.
Deze problemen spelen overigens niet alleen in India maar in vrijwel alle delen van de wereld die door de klimaatveranderingen een duurzaam droog klimaat krijgen zoals ook in grote delen van Afrika het geval is, met een demografische explosie met als gevolg miljoenen klimaatvluchtelingen.