Internationale Oxfam Novib PEN Awards naar Indiase onderzoeksjournalist en Palestijnse dichter

Civis Mundi Digitaal #43

De Indiase onderzoeksjournaliste Malini Subramaniam kreeg op donderdag 19 januari jl. de Oxfam Novib / PEN-Award uitgereikt door Oxfam Novib directeur Farah Karimi. Tot voor kort leefde en werkte Subramaniam nog in het gebied Bastar, in de Indiaase staat Chhattisgarh. Als een van de weinige journalisten in die regio publiceerde zij, onder ernstige bedreigingen, over de onrust in het gebied door een conflict tussen de maoïsten en de veiligheidstroepen. De uitreiking vindt plaats tijdens het openingsprogramma van het internationale literatuurfestival Winternachten, om 20.00 uur in Theater aan het Spui in Den Haag.

Ook de dichter Ashraf Fayadh ontvangt de Award. Helaas verblijft hij, na een oneerlijk proces wegens zogenaamde afvalligheid van de staat, al ruim een jaar in een gevangenis in Saoedi-Arabië. Vorig jaar werd zijn doodsvonnis omgezet in acht jaar gevangenis straf en 800 zweepslagen.

Oxfam Novib Directeur Farah Karimi: “Vrijheid van meningsuiting is niet vanzelfsprekend. Kritische geesten zijn onmisbaar in een rechtvaardige samenleving maar desondanks leven schrijvers, journalisten en dichters over de hele wereld in gevaar. Met de Oxfam Novib/ PEN Award willen we hen eren en een hart onder de riem steken.”

De voorzitter van PEN International in Londen - de Mexicaanse schrijfster Jennifer Clement - en de directeur zijn aanwezig bij de prijsuitreiking. Directeur Carles Torner over de prijs: ‘This award is not only our way of honouring courageous writers and journalists who continue to fight for freedom of expression at great personal risk, it is also a way of telling those who seek to silence them that the world is watching.’




Malini Subramanian is een Indiase journaliste en medewerker van de onafhankelijke nieuwswebsite scroll.in. Tot voor kort werd Subramaniam gevestigd in Bastar, Chhattisgarh, waar ze trachtte aandacht te vragen voor de benarde situatie van de mensen in deze regio, de onveiligheid en de Maoistische opstand. Ze deed onder andere verslag van de vermeende marteling van journalisten, van beschuldigingen van seksueel geweld gepleegd door de veiligheidstroepen in Bijapur, en over vermeende mensenhandel. In februari van dit jaar protesteerde een knokploeg voor haar huis, "Dood aan Malini Subramaniam" roepend. Ze probeerden haar buren aan te zetten om haar huis aan te vallen. Later die avond gooiden onbekende aanvallers met stenen naar haar huis. Subramaniam en haar familie werden gedwongen om hun huis te verlaten nadat de lokale autoriteiten weigerden haar te verdedigen. In plaats daarvan intimideerden ze haar, onder meer door haar huisbaas onder druk te zetten om haar uit huis te zetten. De situatie waarin Subramaniam verkeerde heeft er toe geleid dat er nu internationale aandacht is voor wat er gaande is in deze deelstaat. Journalisten in Chhattisgarh staan ​​onder aanhoudende druk van zowel de overheid als de rebellen. Een recente onderzoeksmissie door de Editors Guild of India meldt dat geen enkele journalist zich hier veilig voelt. Ten minste twee andere journalisten zijn de deelstaat ontvlucht, terwijl vier zijn aangehouden door de autoriteiten. Subramaniam ontving in 2016 de CPJ International Press Freedom Award.

De Palestijn Ashraf Fayadh is dichter en kunstenaar. In eerste instantie werd hij gearresteerd in augustus 2013 op beschuldiging van ’misplaatste en misleidende gedachten’ na het indienen van een klacht bij de Saoedi-Arabische Comité voor de Bevordering van Deugd en Preventie van Ondeugd. Op 1 januari 2014 werd hij opnieuw gearresteerd op beschuldiging van ’de goddelijke zelf’ en het hebben van lang haar. Hij zit sinds die tijd in de gevangenis in de stad Abha. Tijdens zijn eerste proces - tussen februari en mei 2014 - werd hij onder andere beschuldigd van godslastering, ’het beledigen van de goddelijke zelf en de profeet Mohammed’, ’verspreiden van atheïsme’, ’weerleggen van de koran, en ’beledigen van de Koning en het Koninkrijk’. Het verzamelde bewijsmateriaal bevatte ten minste 10 pagina’s uit zijn dichtbundel Instructions Within, gepubliceerd in 2008, en inmiddels verboden in Saoedi-Arabië. Op 30 mei 2014 heeft de rechtbank van Abha bewijs gevonden van zijn afvalligheid, en ook vastgesteld dat hij hiervoor berouw had getoond. De rechtbank besliste daarom om de straf voor afvalligheid op te heffen, maar veroordeelde hem tot vier jaar gevangenisstraf en 800 zweepslagen, als straf voor het opslaan van afbeeldingen op zijn mobiele telefoon. Zijn telefoon werd in beslag genomen. Op 17 november 2015 werd Fayadh na een nieuw proces ter dood veroordeeld voor het zijn van een ’ongelovige’. Dit in verband met zijn poëzie. Het vonnis is omgezet in acht jaar gevangenis straf en 800 zweepslagen. PEN international blijft pleiten voor vernietiging van het vonnes en voor zijn onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating.

Verder in het openingsprogramma van Winternachten festival
Voorafgaand aan de prijsuitreiking geeft de grote Russische schrijver Michaïl Sjisjkin de Free the Word!-speech. Sjisjkin schreef vier veelgeprezen romans: Onvoltooide Liefdesbrieven (Pismovnik, 2010), Venushaar (Maidenhair, 2005), Taking of Izmail (2000) en Larionov’s Memoirs (1994). Michaïl Sjisjkin wordt bewonderd als een verfijnd stilist. Voor zijn romans kreeg hij de drie belangrijkste Russische literatuurprijzen: de Russian Booker Prize in 2000, de Nationale Bestseller prijs in 2005 en de Bolshaya Kniga Prijs (Grote Boekenprijs) in 2006 en 2011. Zijn werk is vertaald in dertig talen.
Daarna volgt een debat over ‘Schrijven in tijden van superdiversiteit’ met schrijver/journalist Ian Buruma (New York Times, Guardian, NRC), schrijver Celal Altuntas (o.a. Het dorp van zeven broers) en antropoloog/schrijver Peter Abspoel (o.a. Zingeving in het Westen) onder leiding van Sjoerd de Jong, journalist en ombudsman van NRC Handelsblad. Het debat is georganiseerd door PEN Nederland in samenwerking met Writers Unlimited. Het programma van donderdagavond wordt gepresenteerd door Lex Bohlmeijer, met muzikale bijdragen van Kamal Hors (ud, zang) en Anass Habib (deff, zang).

De geschiedenis van de Oxfam Novib/PEN Awards
Het Writers in Prison Committee van PEN International, het PEN Emergency Fund en Oxfam Novib geven ieder jaar de Oxfam Novib/PEN International Free Expression Award aan schrijvers en journalisten die zich blijven inzetten voor de vrijheid van meningsuiting, terwijl ze bloot staan aan vervolging. De prijzen bestaan sinds 2001. Sinds 2011 worden ze jaarlijks uitgereikt tijdens het Winternachten literatuurfestival van Writers Unlimited in Den Haag.

Laureaten sinds 2001

2016
Omar Hazek (Egypt), writer
Can Dundar (Turkey), journalist, writer, filmmaker
Amanuel Asrat (Eritrea), poet, critic and editor

2015
Razan al-Maghrabi (Libya), writer and journalist
Jila Bani-Yaghoub (Iran), journalist and women’s rights activist
Bahman Ahmadi-Amouee (Iran), journalist
Abdelmoneim Rahama (Sudan), poet, writer, journalist

2014
Abdiaziz Abdinur Ibrahim (Somalia), freelance journalist
Oksana Chelysheva (Russia), journalist, activist
Dina Meza (Honduras), journalist, activist

2013
Samar Yazbek (Syria), writer and journalist
Enoh Meyomesse (Cameroon) writer, activist
Nargess Mohammadi (Iran), journalist activist
Deo Namujimbo (Congo), journalist
Busra Ersanli (Turkey), writer, academic

2012
Asieh Amini (Iran), journalist, blogger and activist
Jesús Lemus Barajas (Mexico), journalist and writer
Mikhail Bekhetof (Russia), journalist
Rachid Nini (Morocco), newspaper editor
Alhaj Warrag and Abdul Moniem Suleman (Sudan), newspaper founder/editor; and columnist (respectively)

2011
Andrei Nekrasov (Russia), film and journalist
Sakit Zahidov (Azerbaijan), journalist and poet
Nedim Şener (Turkey), journalist
J.S. Tissainayagam (Sri Lanka), journalist

2009
Chi Dang (Vietnam), writer
Maziar Bahari (Iranian-Canadian), journalist
Irakli Kakabadze (Georgia), writer
Sonali Samarasinghe Wickrematunge (Sri Lanka), journalist
Daniel Coronell (Colombia), columnist

2008
Dejan Anastasijevic (Serbia), journalist
Pierre Roger Lambo Sanjo (Cameroon), writer
Christopher Mlalazi and Raisedon Baya (Zimbabwe), playwrights
Maung Thura and Saw Wei (Burma), poets

2007
Fatou Jaw Manneh (Gambia), journalist
Svetlana Alexievich (Belarus), writer
Lydia Cacho Ribeiro (Mexico), writer
Ekbal Baraka Ekbal (Egypt)

2006
Simon Mol (Poland), journalist
Andrei Dynko (Belarus)
Roya Toloui (Iran/Kurdistan)
Faraj Bayrakdar (Syria)
Hrant Dink (Turkey)

2005
Sihem Bensedrine (Tunisia), journalist and human rights activist
Neziha Rejiba (Turkey), journalist and editor
Sarah Mkhonza (Swaziland), novelist and columnist
Claudia Anthony (Sierra Leone), journalist and editor
Duong Thu Huong (Vietnam), novelist

2004
Du Daobin (China)
Wajeha Al-Huwaider (Saudi Arabia)
Irene Fernandez (Malaysia)
Anna Politkovskaya (Russia)
Zohair Yahyaoui (Tunesia)

2003
Ragip Zarakolu (Turkey)
Jiang Qisheng (China)
Saâda Omar (Algeria)
Saul Paul (Sierra Leone)
Tamba Mbetoka Allieu (Sierra Leone)

2002
Tohti Tunyaz (China)
Said Eddin Ibrahim (Egypt)
Esmet Qaney (Afghanistan)
Siamak Pourzand (Iran)
Philip Njaru (Cameroon)

2001
Mehrangiz Kar (Iran)
San San Nwe (Birma)
Nizar Nayyuf