Openbaar groen en gezondheid
Civis Mundi Digitaal #48
door Jan de Boer
Vergroening van steden: het planten van bomen en struiken, het waar mogelijk aanbrengen van vegetatie is en blijft noodzakelijk om door menselijke activiteiten veroorzaakte luchtverontreiniging te bestrijden. Toch moet je wel weten wat je doet, om ook hier niet het paard achter de wagen te spannen.
Een Duitse studie, onlangs gepubliceerd in het blad Environmental Sciences and Technology onthult dat vergroening van steden de kwaliteit van de lucht tijdens zomerse hittegolven duidelijk kan aantasten. De oorzaak is dat planten en bomen voortdurend honderden soorten vluchtige organische verbindingen ( COV’s ) produceren en in de atmosfeer brengen. Hoe hoger de temperatuur is, hoe meer zij produceren.
Gelijktijdig produceren menselijke activiteiten luchtvervuiling als stikstofdioxyde (NO2). Als de concentratie van beide soorten van vervuiling hoog is, komen er bij de COV’s chemische reacties vrij die ozon en aërosols voortbrengen. De meest reactieve organische verbindingen zijn de isoprenen die bij een hoge concentratie kankerverwekkend zijn. En juist deze zijn met name verantwoordelijk voor de vorming van de ozonlaag in de atmosfeer.
De genoemde studie van de universiteit van Potsdam heeft Berlijn als referentiekader genomen. Met 35 procent groen van het totale oppervlak van de stad is Berlijn één van de groenste steden van Europa. De studie wijst uit dat bij een normale zomertemperatuur de door de vegetatie uitgestoten aërosols de vorming van ozon met 6 tot 20 procent vergroot. Bij een hittegolf van rond de 35 graden kan dit percentage tot 60 procent stijgen. Steden worden veel meer dan het platteland door dit fenomeen getroffen omdat daar de concentratie van luchtvervuilende activiteiten en hoge temperaturen te wijten aan de warmte-opname door beton en asfalt het grootst is.
Reden voor paniek is er overigens niet en het is natuurlijk niet zinnig om nu ineens bomen om te zagen. Verdere vergroening van de steden is absoluut noodzakelijk om de door mensen veroorzaakte luchtverontreiniging terug te dringen. Onze gezondheid wordt vele malen meer door de uitstoot van aërosols/fijnstof door auto’s en verwarming aangetast.
Nu met de opwarming van de aarde en de daarbijbehorende klimaatveranderingen de temperaturen stijgen en er meer hittegolven verwacht kunnen worden, is het toch raadzaam om bij vergroening van de steden meer boomsoorten en andere vegetatie te gebruiken, die de minste aërosols uitstoten. Immers een grote concentratie van de ozonlaag in de atmosfeer veroorzaakt ademhalingsproblemen, astma-crises en slijmvlies- ontstekingen.