De hel die Libië heet

Civis Mundi Digitaal #48

door Jan de Boer

Libië, het grote land in Noord-Afrika, is na de opstand van zes jaar geleden tegen de dictator Kadhafi aangewakkerd door Frankrijk onder het bewind van Sarkozy, nog steeds één en al bloedige chaos van elkaar bestrijdende stammen en milities. De  totale afwezigheid van een centrale krachtige regering en het daardoor het wegvallen van de olie-inkomsten maakt het leven van de Libiêrs tot een ware hel. Deze chaos heeft ook een uiterst negatieve invloed op de stabiliteit van de landen in de Sahel waar nu djihadisme en misdadige bendes  hand in hand gaan en profiteren van een ongebreidelde drugs-en wapenhandel.

In deze chaos profiteren Libische gangsters van een ongecontroleerde immigratie, versterkt door het afsluiten van de Balkanroute en  het vluchtelingenverdrag tussen Europa en Turkije waardoor de vluchtelingenstroom naar Griekenland grotendeels is opgedroogd, van nu vooral Afrikanen. Deze vluchtelingen worden in Libië - zelfs in vaak twijfelachtige opvangkampen - behandeld als slaven: moord, doodslag en verkrachting zijn er aan de orde van de dag.

Voor hun vlucht via de Middellandse Zee naar Italië wordt zwaar betaald en met de gammele bootjes ook vaak met hun leven. Duizenden vluchtelingen zijn al verdronken. Niet dat deze vluchtelingen in Italië willen blijven: Nigerianen willen naar Scandinavië , Afghanen willen naar Engeland of Duitsland, Malinezen naar Frankrijk. Maar door gebrek aan Europese solidariteit laten de Europese landen voor de opvang van deze paar honderdduizend vluchtingen per jaar daar graag Italië alleen voor opdraaien. Italië doet dat en kan dat tot dusverre op een zeer humane en bewonderingswaardige manier. Maar dat houdt een keer op. Er zijn economische vluchtelingen ,  vluchtelingen voor oorlogshandelingen, klimaatvluchtelingen. Het onderscheid daartussen is niet of nauwelijks te maken, is een puur theoretische oefening al denkt de president van Frankrijk, Macron, daar anders over.

Deze bloedige chaos in Libië bevordert ook het vestigen van djihadisten van de Islamitische Staat en Al Qaida op korte afstand van Europa.  Kortom de hel van Libië vormt ook een regelrechte bedreiging voor Europa. De Franse president Macron die zich graag koestert in de internationale schijnwerpers, heeft nu de twee belangrijkste elkaar bestrijdende leiders van Libië: Sarray, de chef van de regering van nationale eenheid en als zodanig ook erkend door de Verenigde Naties, en Haftar, maarschalk van het Libische leger op jacht naar de macht en vereerd door de benadering van Macron, tot een compromis gebracht.

Overeengekomen is een staakt het vuren tussen beide partijen en vrije parlementaire en presidentsverkiezingen in 2018. Voor wat het waard is natuurlijk. Want tot dusverre zijn alle overeenkomsten  van een staakt het vuren de mist ingegaan en  bij de organisatie van vrije verkiezingen in deze bloedige chaos kun je ook de nodige vraagtekens zetten.

Hoe sympathiek deze zoveelste solo-actie van Macron ook lijkt, hij maakt steeds weer dezelfde fout

door alle problemen in de wereld op eigen houtje en op zijn manier te willen oplossen, hetgeen uiteindelijk ook niet lukt. Hij had bij dit initiatief in ieder geval Italië erbij moeten betrekken als de vroegere kolonisator van Libië, die in de voorste linie staat van de opvang van de vluchtelingen in Europa en zich serieus inzet voor humane verbetering van de positie van  vluchtelingen in Libië zelf.

Deze solo-actie is een klap in het gezicht van Rome waarmee toch al flinke spanningen bestaan door het met man en macht verhinderen dat vluchtelingen in Italië de grens met Frankrijk overschrijden, waarbij helpende Franse burgers die begaan zijn met het ellendige lot van de vluchtelingen gevangenisstraf riskeren.

Bovendien wordt de sfeer tussen beide landen die noodzakelijk is voor een het vinden van een oplossing voor de problemen in Libië verpest door de zeer recente, naar mijn overtuiging ook uit economisch oogpunt onzinnige tijdelijke nationalisering door de staat Frankrijk van de scheepswerven in St.Nazaire zonder voorafgaand overleg met de Italiaanse regering. Daarin heeft een Italiaanse scheepsbouwer nu een meerderheidsbelang, met wie nu verder over deze nationalisering onderhandeld moet worden.

Hetzelfde geldt voor [het gebrek aan overleg met] Engeland dat op militair gebied ook een rol speelt in Libië. En tenslotte had hij mevrouw Federica Mogherini, hoofd van de Europese diplomatie er bij moeten betrekken, gezien de impact van de Libische chaos op Europa.

Deze solo-aktie van Macron doet de hel in Libië beslist niet verdwijnen.