Arm Catalonië
Civis Mundi Digitaal #54
door Jan de Boer
Wat nu?
Donderdag 21 december waren er nu legale regionale verkiezingen in Catalonië. De hoop van de Spaanse regering dat deze verkiezingen een winst zouden opleveren voor de politieke partijen die tegen de onafhankelijkheid van Catalonië zijn en Catalonië al of niet met meer autonomie binnen het Spaanse koninkrijk willen houden, is niet uitgekomen. De onafhankelijkheidspartijen hebben de verkiezingen gewonnen en zo een meerderheid in het Catalaanse parlement gekregen mee dankzij het Catalaanse kiessysteem want de tegenstanders van onafhankelijkheid kregen wel meer stemmen. Van alle deelnemende partijen aan de verkiezingen is de liberale partij "Cuidadanos", een niet-nationalistische partij, de grootste geworden, hetgeen sinds het herstel van de democratie in Spanje in 1977 nog nooit is voorgekomen. Cuidadanos heeft zijn succes te danken aan de charismatische Ines Arrimadas en haar in ook mijn ogen realistisch programma: een betere regionaal financieringssysteem, investeringen in de gezondheidszorg en het onderwijs, belastingverlaging voor de middenklassen en hogere investeringen van de Spaanse overheid in de lokale infrastructuren.
De uitslag van deze verkiezingen is helaas meer gebaseerd op gevoelens dan op rationele overwegingen. Wat nu?
Het is uitermate de vraag of de onafhankelijkheidspartijen in staat zijn een regering te vormen. De drie onafhankelijkheidspartijen: de rechtse "Junts per Catalunya" (JxC) van Carles Puigdemont, de linkse ERC en de extreem-linkse CUP die als enige partij voorstander is van een directe eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring en een uittreden uit de Europese Unie, zijn het programmatisch onderling absoluut niet eens. Dat doet de anti-nationalistische Socialistische Partij van Catalonië (PSC) die vergaande hervormingen van de Spaanse grondwet nastreeft, dromen van deelname aan een Catalaanse regering met de twee meer gematigde onafhankelijkheidspartijen JxC en ERC.
Kan er geen meerderheidsregering gevormd worden, dan zou de Spaanse regering van Rajoy gedwongen kunnen zijn om verder Catalonië te regeren en dan weer nieuwe regionale verkiezingen uit te schrijven.... De absolute winnaar van die nieuwe verkiezingen zou dan Ciudadanos kunnen zijn , de enige overigens kortgeleden opgerichte partij die in staat geacht moet worden weer de eenheid van Catalonië te herstellen.
De enige oplossing voor het Spaanse probleem: een Spaanse federatie
Want wat wel duidelijk is, is dat de onafhankelijkheidspartijen er in geslaagd zijn een tot op het bot verdeeld Catalonië te creëren met een jarenlange haatdragende propaganda tegen het franquisme, het fascisme, van de Spaanse regering en met indoctrinatie via het onderwijs dat -tegen de grondwet in - nog alleen in het Catalaans werd gegeven. Natuurlijk het franquisme in Spanje is nog lang niet dood, 30 procent van de Spanjaarden vindt nog steeds dat de gewelddadige machtsovername van Franco destijds een goede zaak was, maar in Catalonië vergeet men graag dat ook een flink deel van de Catalaanse bourgeoisie geheuld heeft met en geprofiteerd heeft van het destijds fascistische bewind in Spanje. Veel voorstanders van de Catalaanse onafhankelijkheid beschouwen de afgelopen verkiezingen als een strijd tussen "goed" en "kwaad” tussen democraten en fascisten en gaan daarin zover dat menselijke figuren met op de borst gespelde logo’s van de niet-onafhankelijkheidspartijen opgehangen werden aan een brug boven een weg in een voorstad van Barcelona. De Catalaanse komiek wijdde een gedicht aan Ines Arrimadas die " zich voordoet als een democraat, maar gewoon een vuile hoer is". Het mag duidelijk zijn dat deze onafhankelijkheidspartijen niet het meest geschikt zijn om weer de eenheid van het Catalaanse volk en onderling vertrouwen te herstellen
De gematigde onafhankelijkheidspartijen die geen heil zien in een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring willen dat Europa hun onafhankelijkheidsstreven steunt zeker na de uitslag van de verkiezingen. Dat zal nooit gebeuren. Spanje is een democratisch land waarbinnen een oplossing gezocht moet worden. Het huidige Europa met 28 landen is met individuele tegengestelde belangen al niet of nauwelijks te besturen, laat staan een Europa met een veelvoud van kleine staatjes Catalonië, Baskenland, Lombardije, Corsica, etc, etc. Dat zou het einde van Europa betekenen. Bovendien is de regering van Catalonië absoluut niet in staat - ook aangegeven door de grondleggers van het Catalaanse nationalisme - om een onafhankelijk Catalonië goed te besturen nog los van een eventueel voor Catalonië noodlottig "Brexit-avontuur".
De enige oplossing voor het "Spaanse probleem" ligt in de herziening van de Spaanse grondwet die dan een meer federatieve staat mogelijk zou moeten maken waarin ook de sterkere deelstaten de armere deelstaten blijven steunen.