Kerncentrales: een en al onveiligheid

Civis Mundi Digitaal #54

door Jan de Boer

Al tientallen jaren laten milieu- en anti-kernenergie organisaties weten dat er heel veel mankeert aan de veiligheid van en rondom de kerncentrales in de wereld. Na de catastrofes van Tsjernobyl in 1968 en daarna van Fukushima in 2011 hebben veel landen wel maatregelen getroffen om de veiligheid te verhogen, maar deze maatregelen blijven vaag, vooral ook omdat deze als defensie-geheim geclassificeerd zijn. Het is zo onmogelijk om te weten, ook voor gekozen volksvertegenwoordigers, of een kerncentrale bestand is tegen een terroristische aanval met een vliegtuig, een drone, of tegen een zelfmoordaanslag. En behalve deze "klassieke" terroristische methodes is er nu ook de cyberaanval die om zich daartegen te beschermen aanzienlijke financiële en menselijke middelen vereist. De grote privé-industrieën die met name in Amerika deze kerncentrales in bezit hebben en controleren, kiezen eerder voor de rentabiliteit dan voor de veiligheid.

Enorme tekortkomingen

Een uitgebreid, grondig en angstaanjagend onderzoek van Laure Noualhat en Eric Guéret, weergegeven in de documentaire "Nucleaire veiligheid: de grote leugen", onthult enorme tekortkomingen in de beschermingssystemen van kerncentrales in Amerika via Frankrijk en België tot in Duitsland toe. De kwetsbaarheid van deze kerncentrales is zeer groot als we de woorden van talrijke politieke en anti-kernenergie experts mogen geloven die door de beide onderzoekers zijn ondervraagd. De documentaire geeft talrijke voorbeelden. Zo zie je actievoerders van Greenpeace vrijwel ongehinderd het terrein van de kerncentrale Cattenom in het Franse Lotharingen binnendringen en vuurwerk afsteken bij de waterbekkens voor het afkoelen van kernbrandstof in het aangezicht van de gendarmes, onmachtig achter het beschermende hekwerk rond het terrein.

Het juridische onderzoek betreffende de terroristische aanslagen in Brussel in maart 2016 onthult dat de Belgische kernenergie een potentieel doelwit is voor terroristen op zoek naar massale vernietigingswapens. De onderzoekers hebben ontdekt dat het terroristische commando locatieonderzoek verrichtte bij een kerncentrale waar hoogverrijkt uranium opgeslagen is. De experts onderstrepen dat er geen enkele internationaal vastgelegde norm voor de bescherming van kerncentrales bestaat. Zo kon in 1979 in de Verenigde Staten van Amerika een zeer ernstig incident plaats vinden op het terrein van de kerncentrale "Three Mile Island" in Pennsylvania. De experts zijn van mening dat een aanval op de kerncentrale van Indian Point vlakbij New York - die je zonder gehinderd te worden met een boot kunt bereiken – de evacuatie van tenminste 35 miljoen mensen noodzakelijk maakt.

Blijvende bedreiging

De vorige president van de Verenigde Staten, Barack Obama, wilde een mondiale topconferentie over de nucleaire veiligheid beleggen, een initiatief dat Donald Trump direct de grond in heeft geboord. De lobby van de Amerikaanse kernenergie is daar niet vreemd aan. Gezien de militaire achtergrond van kernenergie, wordt deze altijd beschermd door geheimhouding. En achter deze geheimhouding verbergt zich met name in Europa en Amerika het feit dat de nucleaire industrie vrijwel failliet is, dat zij geen financiële mogelijkheden heeft om deze uiterst gevaarlijke kerncentrales goed te beveiligen. Wanneer de politiek hier geen werkelijke financiële steun biedt, zal de onveiligheid van de kerncentrales alleen maar toenemen en daarmee ook de bedreiging van terroristische aanslagen. Dit te meer waar nu goed getrainde jihadisten in de Balkan aan de poort van Europa staan.

Natuurlijk zijn er nog meer nucleaire gevaren. Voor de opslag van nucleair afval is nog steeds geen definitieve oplossing gevonden. Heel veel kerncentrales zijn sterk verouderd waarmee het risico van kernrampen toeneemt. Dagelijks vinden overal ter wereld transporten van kernmateriaal plaats, aanlokkelijk voor terroristische aanslagen met als doel zich meester te maken van dit niet verrijkte kernmateriaal om daarmee een zogeheten "vuile atoombom" te maken. Bovendien hoe goed ook de beveiliging van kerncentrales is, een menselijke fout en daardoor een nucleaire catastrofe, is ook nooit voor de volle honderd procent uit te sluiten. Kernenergie is en blijft een bedreiging voor onze samenleving.