Winternachten festival: Europese idealen en grenzen; 80 schrijvers en dichters in Den Haag 18-21 januari 2018

Civis Mundi Digitaal #54

Winternachten internationaal literatuur festival Den Haag verwelkomt van donderdag 18 tot en met zondag 21 januari 2018 ruim 80 auteurs uit binnen- en buitenland. Het Haagse festival presenteert een unieke combinatie van voordrachten, een-op-een interviews, in opdracht nieuw geschreven essays of gedichten en eenmalige optredens waarin literatuur, dichtkunst, muziek en illustraties samenkomen. Alle informatie over het programma en kaartverkoop is te vinden op www.writersunlimited.nl.

Schrijvers David Van Reybrouck, Bas Heijne, Hassnae Bouazza, Stephan Sanders en Paul Scheffer gaan in gesprek met internationale bestsellerauteurs Mohsin Hamid, Alain Mabanckou, Nino Haratischwili en Leïla Slimani, en met nieuw internationaal talent als Fatma Aydemir, Ghayath Almadhoun en Efe Murad. Nederlandse festivalgasten zijn onder meer schrijvers Adriaan van Dis, Louise O. Fresco, Luuk van Middelaar, Rodaan Al Galidi, Marjolijn van Heemstra, Gustaaf Peek, Kader Abdolah, Anne Vegter, Funda Müjde, dichters Maarten van der Graaff, Charlotte Van den Broeck en Joost Baars, en musici Ernst Reijseger, Amer Shanati, Stefka, Oleg Lysenko, Kay Sleking en Boi Akih.

Winternachten festival in Theater aan het Spui, Filmhuis Den Haag en in Haagse wijken
Op 18 januari staat de openingsavond in het teken van de vrijheid van meningsuiting met onder meer een lezing door de Pakistaanse bestsellerschrijver Mohsin Hamid en de uitreiking van de Oxfam Novib PEN Awards. De festivalavonden Friday Night Unlimited (19 januari) en Saturday Night Unlimited (20 januari) bieden elk meer dan twintig afzonderlijke programma’s. Ook zaterdagmiddag 20 januari biedt het festival literaire programma’s. Zondag 21 januari zendt de VPRO het radioprogramma OVT live uit vanaf het festival en worden ’s middags tijdens Het Schrijverfeest de Jan Campert-prijzen uitgereikt.
Tijdens de festivalperiode organiseert Winternachten festival in Den Haag op locatie schrijvers-, dichters- en verhalenprogramma’s met en in Theater Dakota, het International Institute of Social Studies, de Speakers’ Corner van de Haagse Hogeschool, Edith Stein College, Dalton Den Haag en de bibliotheken Schilderswijk en Nieuw Waldeck. In Museum Meermanno | Huis van het Boek vindt de besloten Writers Meeting plaats, een kennismakingsontmoeting voor alle buitenlandse festivalgasten.

Rode draad: idealen herijken en grenzen stellen
De wijze waarop Europa zich ontwikkelt heeft grote invloed op de samenleving. In de literatuur, non-fictie, dichtkunst en journalistiek laten oude en nieuwe idealen, sociale bewegingen en revolutionaire gedachten of ideologieën over Europa diepe sporen na. Het Europa van nu wordt enerzijds met nieuw idealisme en anderzijds met argwaan bekeken. Oude idealen herleven. De verhouding met de rest van de wereld wordt heroverwogen. Nieuwe grenzen worden getrokken. In dat spanningsveld brengt deze editie van Winternachten festival schrijvers, dichters, essayisten en musici met elkaar in gesprek over vrijheid, gelijkheid en broederschap.

Bas Heijne, David Van Reybrouck, Leïla Slimani e.a. over de waarde van het wij-gevoel
Zo worden tijdens de festivalavond Friday Night Unlimited op 19 januari de idealen uit de Franse Revolutie herijkt, opnieuw verwoord of op actuele of toekomstige waarde geschat: schrijver en essayist Bas Heijne onderzoekt in het programma Fraternité! De vergeten waarde van het wij-gevoel samen met de Vlaamse cultuurhistoricus en schrijver David Van Reybrouck, de Frans-Marokkaanse bestsellerschrijver Leïla Slimani, de Turkse dichter en filosoof Efe Murad, de Duitse schrijver Fatma Aydemir en de Poolse romanschrijver en journalist Grazyna Plebanek waarom de kracht van het verlangen naar Broederschap is onderschat. Heijne zoekt met hen naar de hedendaagse woorden voor het verbindende wij-gevoel. De gesprekken worden omlijst door voordracht van poetry slam-talent Sanam Sheriff (India), door live getekende illustraties van Gerda Dendooven (België) en door muzikale bijdragen van klassiek accordeonist Oleg Lysenko (Nederland) en sopraan Elisabeth Sturtewagen (België)

In opdracht: acht nieuwe versies van Ode an die Freude
Eén van de programmaonderdelen rond bovenstaand thema omvat in opdracht van Winternachten festival geschreven nieuwe versies van Friedrich Schillers gedicht Ode an die Freude door Nino Haratischwili, Magda Cârneci, Sanam Sheriff, Efe Murad, Grazyna Plebanek, Gustaaf Peek, Ghayath Almadhoun en Charlotte Van den Broeck. Zij dragen voor in hun moeder- of schrijftaal met simultaan een projectie van de Nederlandse en Engelse vertaling. Klassiek accordeonist Oleg Lysenko verzorgt met cellist Elisabeth Sturtewagen en sopraan Jole De Baerdemaeker de muzikale component van dit programma.

Buitenlandse schrijvers in Den Haag voor Winternachten festival
Het festival ontvangt een tiental buitenlandse auteurs die internationaal succes hebben met hun boeken. Uit Pakistan komt Mohsin Hamid, beroemd geworden met De val van de fundamentalist en genomineerd voor de Booker Prize voor zijn nieuwe roman Exit West. Uit Frankrijk ontvangt het festival Leïla Slimani, succesvol met haar genadeloos scherpe roman Een zachte hand. Alain Mabanckou, een van de beroemdste hedendaagse Afrikaanse auteurs en opkomend poetry slam-dichter Sanam Sheriff uit India bekijken idealen, grenzen en Europa van een andere kant. Uit Duitsland komen Nino Haratischwili, schrijfster van het zich deels in Sovjet-tijden afspelende familie-epos Het achtste leven (voor Brilka) en Fatma Aydemir, een auteur die in haar roman Ellebogen de worsteling tussen een Turkse afkomst en Duits burgerschap hoog laat oplopen. De Poolse schrijver, journalist en boksliefhebber Grazyna Plebanek woont, werkt en situeert haar oeuvre in Brussel, hart van de EU. De Turkse dichter en criticus Efe Murad, de Roemeense dichter en journalist Magda Cârneci en de Palestijns-Syrische dichter Ghayath Almadhoun verwerken in hun oeuvres hun ervaringen met regimes, grenzen en idealen.

Nederlandse literatuur, dichtkunst, boeken
Ruim zestig schrijvers en dichters uit Nederland en Vlaanderen nemen deel aan Winternachten festival. Onder meer Anne Vegter, Luuk van Middelaar en Maarten van der Graaff lezen voor uit eigen werk, bespreken hun favoriete boek of participeren in de gesprekken over Europese idealen en grenzen. Adriaan van Dis en Marjolijn van Heemstra nemen als ‘patiënt Nederland’ plaats op de sofa van psychiater Damiaan Denys en vertellen in die rol vrijuit over hoe (on)gelukkig ze zijn. Acht jonge dichters - Joost Baars, Dean Bowen, Charlotte Van den Broeck, Çağlar Köseoğlu, Veva Leye, Nam Chi Nguyen, Samira Saleh en Mia You - maken voor het programma ‘Dichten in Dunglish’ in opdracht van Winternachten festival een vers gedicht waarin ze tonen wat de status van het Engels is in hun werk.

Opening en slot
Tijdens Opening Night op donderdag 18 januari staat de vrijheid van meningsuiting centraal met een lezing door Mohsin Hamid (Pakistan) en de uitreiking van de Oxfam Novib PEN Awards. Na de uitreiking volgt een gevarieerd (Engelstalig) programma met muziek door Boi Akih, poëzie van Joost Baars en een introductie van de Award-winnaars tijdens het PEN-gesprek door journalist en Nieuwsuur-presentator Eelco Bosch van Rosenthal. Zondagochtend 21 januari zijn bezoekers - gratis - welkom bij de live-opnamen van het VPRO-radioprogramma OVT en op zondagmiddag viert Winternachten Festival de Nederlandse letteren tijdens het Schrijversfeest met onder meer de ‘Staat van de Nederlandse Letteren’-lezing door schrijver en criticus Arie Storm en de uitreiking van de Haagse literaire prijzen in samenwerking met de Jan Campert-Stichting.

1-op-1 interviews
In ‘Books Unlimited’ op vrijdag- en zaterdagavond interviewen respectievelijk Margot Dijkgraaf en Lisa Weeda een-op-een vier invloedrijke buitenlandse schrijvers over hun nieuwste boeken, hun werkwijze en motivaties. Gasten van dit programma-onderdeel zijn topauteurs Mohsin Hamid (Pakistan), Leïla Slimani (Frankrijk), Nino Haratischwili (Duitsland) en Alain Mabanckou (Congo).

Haags gehalte Winternachten festival groter dan ooit
Op zaterdagavond 20 januari verwoorden dichter Max Lerou, schrijver en dichter Mira Feticu en jong talent Hizir Cengiz (door AD Haagsche Courant genomineerd voor de titel ‘Beste Hagenaar van 2017’) hun visie op hun woonplaats Den Haag in speciaal voor het festival nieuw geschreven teksten. Het festival maakt al jaren storytelling-programma’s met en in Theater Dakota (door o.a. buurtbewoners) en het International Institute of Social Studies (door o.a. studenten). Nieuw dit jaar zijn extra programma’s, georganiseerd in samenwerking met The Lighthouse in de Speakers’ Corner van de Haagse Hogeschool, in de wijkbibliotheken Schilderswijk en Nieuw Waldeck en schrijversbezoeken aan de Haagse middelbare scholen Edith Stein College en Dalton Den Haag. Aan deze festivalprogramma’s op locatie doen festivalauteurs uit binnen- en buitenland mee.
Haagse scholieren debuteren, in samenwerking met het Haags Dichtersgilde, met hun gedichten tijdens het Spot on Young Poets-programma op vrijdag- en zaterdagavond; een van de deelnemers is Paula Golunska, vorig festival winnaar van de Jonge Campertprijs voor beste dichter-scholier.

Zaterdagmatinees: Bas Heijne, Kader Abdolah & Funda Müjde, Frank Westerman & Mohsin Hamid
Op zaterdagmiddag 20 januari presenteert Winternachten festival drie los te bezoeken matineeprogramma’s in Theater aan het Spui. De Pakistaans-Britse schrijver Mohsin Hamid en journalist-schrijver Frank Westerman praten, tien jaar na publicatie van Hamids bestseller De val van de fundamentalist, over manieren om terrorisme en fundamentalisme in woord en daad te beantwoorden. In ‘Literaire smokkelwaar’ vertellen Kader Abdolah en Funda Müjde ieder over hun favoriete - maar nog niet in het Nederlands vertaalde - boek uit hun vader-/moederland. Bas Heijne bespreekt in NRC Leesclub Live de wereldberoemde, klassieke roman Madame Bovary van Gustave Flaubert.

Film
Idealisme en de rol van film en televisie daarin komen aan de orde in filmcolleges over de impact van politieke speeches (met Tom Dommisse en Felix Rottenberg), over films als wapen (met Gerlinda Heywegen) en Batman (m.m.v. Fenno Werkman). De complete films die worden vertoond zijn Manifesto van Julian Rosenfeldt (2017, met Cate Blanchett; ingeleid door Ivana Ivkovic) en The Young Karl Marx van Raoul Peck (2017, over Marx, Engels en het Communistisch Manifest; ingeleid door Gustaaf Peek).

Muziek
Het muzikale aandeel tijdens Winternachten festival wordt op de Opening Night, donderdag 18 januari, verzorgd door Boi Akih, de wereldmuziek- en jazzformatie van zangeres Monica Akihari en componist-gitarist Niels Brouwer. Vrijdagavond treden klassiek accordeonist Oleg Lysenko, celliste Jole De Baerdemaeker en sopraan Elisabeth Sturtewagen op. Op zaterdagavond nemen singer-songwriter Stephanie Ruijsenaars (solo of met haar formatie Stefka) en ud-speler en componist Amer Shanati de muziek voor hun rekening. Op zondagmiddag treden onder meer cellist Ernst Reijseger, tangogitarist Kay Sleking, actrice Alejandra Theus en danser Uri Eugenio op als laudatio-gevers voor de Jan Campert-prijswinnaars tijdens Het Schrijversfeest. DJ Socrates zorgt vrijdag- en zaterdagavond voor (dans)muziek in de foyer van Theater aan het Spui.

Festivalprogramma en kaartverkoop
Alle informatie over het festivalprogramma en kaartverkoop is te vinden op de Winternachten festival-website www.writersunlimited.nl.

Early Bird-tickets tot en met 26 december
Koop snel kaarten voor Friday Night Unlimited of Saturday Night Unlimited! Tot en met 26 december kost een toegangskaart per avond slechts 20 Euro. Na 26 december is de reguliere prijs 28,50 Euro.