#Metoo verovert de wereld maar helaas niet overal even snel

Civis Mundi Digitaal #57

door Jan de Boer

De beweging #metoo verovert de wereld. Met name in democratische landen met vrijheid van meningsuiting en een onafhankelijke justitie vinden vrouwen de moed om met kracht en succes te protesteren en processen aan te spannen tegen de dominantie van mannen. Het gaat daarbij om het seksueel lastigvallen tot en met verkrachting van vrouwen die te vaak louter als lustobject worden gezien en als ondergeschikt aan de man.

Zuid-Korea

In Azië is nu Zuid-Korea aan de beurt. Begin maart moest de gouverneur An Hee-jung van de provincie Chung-cheong aftreden na beschuldigingen van zijn secretaresse. Zij beschuldigde hem van vier verkrachtingen. De laatste op zijn bureau, waarna hij haar - niet te geloven! - zijn verontschuldigingen aanbood voor zijn ongewenste seksuele handelingen gedurende de laatste acht maanden. De 52-jarige populaire gouverneur, die beschouwd werd als de natuurlijke opvolger van president Moon Jae-in, bood zijn excuses ook in het openbaar aan. De voorzitster van de regerende politieke partij stootte hem uit deze politieke formatie met de woorden: "Als partijleider en moeder wil ik mij inzetten voor een culturele verandering van de relatie vrouw-man in onze samenleving".

Sinds januari dit jaar worden steeds meer gevallen van seksueel lastigvallen en verkrachting door vrouwen bij de Zuid Koreaanse justitie aangegeven. Niets en niemand wordt daarbij gespaard Ook de schrijver Ko Un niet, vaak genoemd als kandidaat voor de Nobelprijs voor de literatuur. "Deze beweging moet ons land naar een samenleving leiden waarin seksuele gelijkheid en de rechten van vrouwen worden gerespecteerd", aldus president Moon Jae-in.

Argentinië

In Zuid-Amerika waar behalve in Cuba en Uruguay abortus verboden is onder invloed van de katholieke kerk, heeft de beweging #metoo in Argentinië bijgedragen aan een enorme bijval en demonstraties van vooral vrouwen voor de legalisering van abortus. Deze is in Argentinië bij uitzondering toegestaan als de zwangerschap het resultaat is van verkrachting of als het leven van de zwangere vrouw in gevaar is. Maar deze wet wordt zelden toegepast. Abortus wordt wel illegaal toegepast waardoor elk jaar tenminste een honderdtal vrouwen overlijden.

In Argentinië wordt door #metoo niet alleen geageerd tegen het seksueel lastigvallen tot en met verkrachting van vrouwen maar ook tegen illegale abortus. Ook dat wordt gezien als een vorm van geweld tegen vrouwen. De parlementariër Silvia Augsburger, een van de opstellers van de wet die gratis abortus moet legaliseren en die dit jaar in het parlement behandeld zal worden, laat weten dat "met #metoo het feminisme politiek correct is geworden". De Argentijnse president Mauricio Macri, zelf tegenstander van legale abortus, heeft verklaard dat hij zich niet zal verzetten tegen de parlementaire behandeling van deze wet en ook geen negatief advies zal geven.

Rusland

In het ogenschijnlijk democratische Rusland heeft de strijd tegen het seksueel lastigvallen en geweld tegen vrouwen het erg moeilijk. Er is geen wet tegen het seksueel lastigvallen van vrouwen en straffen tegen huiselijk geweld zijn onlangs zelfs verzacht. Een aantal vrouwelijke journalisten bracht de moed op te getuigen tegen seksueel geweld op hun werk. Drie van deze journalisten wezen dezelfde dader aan: Leonid Sloutski, voorzitter van de commissie buitenlandse zaken van de Douma, die alles natuurlijk in alle toonaarden ontkende en de journalisten belachelijk maakte. De voorzitter van de Douma beschuldigde de journalisten van het in diskrediet brengen van het land nu de campagne voor de presidentsverkiezingen is begonnen. "Zoek maar ander werk, als jullie het werken bij de Douma gevaarlijk vinden."

Saoedi-Arabië

In landen waar vrouwen geen enkel recht behalve het aanrecht hebben maar waar toch enige beweging voor vrouwenrechten ontstaat zoals in Saoedi-Arabië, hebben veel veranderingen nog een cosmetisch karakter. Deelname van vrouwen aan de economie is noodzakelijk geworden. Daarom moeten zij mobiel kunnen zijn en mogen ze nu zelfs zonder hun echtgenoot of zoon een auto besturen.

Elke keer als een vrouw een voorheen uitsluitend voor mannen bestemd beroep uitoefent en dat in de pers breed uitgemeten wordt, zijn de vijandige reacties, gevoed door het reactionaire Wahabisme, niet te tellen. "Wij hebben een structurele verandering van de samenleving nodig", zegt een voorvechtster van de rechten van de vrouw, "die volledige gelijkheid van mannen en vrouwen installeert en dat begint met de afschaffing van het voogdijschap". In theorie is de toestemming van de daarvoor verantwoordelijke man alleen nodig is voor het eerste huwelijk van een vrouw en voor het ondernemen van een reis. In de praktijk kan zijn toestemming vereist zijn in tal van zaken: de huur van een appartement, het openen van een bankrekening, het inschrijven bij een universiteit, het tekenen van een arbeidscontract, etc. Toch mogen we een zeker optimisme koesteren. De emancipatie van de Saoedische vrouwen mag dan wel heel langzaam gaan, zij is niet meer te stuiten en dat zal effect hebben in de hele Arabische wereld.

Nederland

Overigens hoeven we ons in Nederland niet op de borst te kloppen. Vrouwen worden nog altijd bij gelijk werk vergeleken met mannen onderbetaald, huishoudelijk werk wordt nog steeds niet eerlijk verdeeld en zo zijn er wel meer terreinen in de samenleving waar er geen sprake is van de noodzakelijke emancipatie van vrouwen en mannen. Emancipatie van vrouwen is immers onlosmakelijk verbonden met emancipatie van mannen: emancipatie hoort een gezamenlijke strijd te zijn.