Nieuwe inzet voor een federaal Europa

Civis Mundi Digitaal #73

door Wim Couwenberg

Bespreking van: Leo Klinkers, Verbondenheid, veiligheid en voorspoed. Uitgeverij Lecturium, 2018.

Dit boek, waarvan ook een Engelse versie verschenen is, maakt deel uit van een nieuwe, Europabrede campagne voor een federalisering van het Europese project, waarvoor de auteur zich als bestuurskundige al eerder ingezet heeft met zijn toenmalige publicatie European Federalist Papers (2013). Dat kreeg toen onbegrijpelijk weinig aandacht, maar in Civis Mundi hebben we daar toen al de nodige aandacht aan besteed. Civis Mundi is namelijk al sinds lang een overtuigd voorstander van een federaal Europa, wat in de meeste media meestal met scepsis of kritisch bestreden is als een verwerpelijke superstaatstructuur, wat het juist niet wil zijn. Het was een droevig teken van het gebrek aan staatsrechtelijke kennis over staatsvormingsprocessen.

 

Die nodige kennis wordt in dit boekje glashelder uiteengezet in drie grote delen: eerst wordt nog eens uiteengezet hoe federalisme in elkaar zit, gevolgd door het succes van de Amerikaanse Federalist Papers, en het Europees falen dat daarop is gevolgd, met ten slotte in het derde deel een nieuwe poging in beeld te brengen hoe we tot een federaal Europa kunnen komen, als alternatief van de huidige intergouvernementele samenwerking. En ten slotte worden dan de tien sprekende voordelen van een Europese federatie nog eens op een rijtje gezet. Waar critici van een federaal Europa zich nog altijd vergissen door uit te gaan van ondeelbaarheid van soevereiniteit, zijn het juist de Amerikanen geweest die geleerd hebben dat soevereiniteit gedeeld kan worden in een staatsbestel, waarin alle soevereiniteit in democratische zin in handen blijft van het volk, maar dat datzelfde volk in een gemeenschappelijk staatsbestel enkele bevoegdheden kan delegeren aan een federaal bewind, die beter gemeenschappelijk dan afzonderlijk behartigd kunnen worden, zoals defensie, veiligheid, klimaatbeleid, sociale zekerheid, e.d.

Het Amerikaanse voorbeeld van een federaal bewind is gevolgd door minstens 27 andere federale staten, omvattende 40% van de wereldbevolking. Het wordt de hoogste tijd dat Europa zich hierbij aansluit, en het huidige intergouvernementele proces van besturen vervangt door een federaal bewind.