Covid-19 en wat we kunnen leren van Hongkong

Civis Mundi Digitaal #98

door Jan de Boer

Hongkong, een speciale bestuurlijke regio van China met 7,4 miljoen inwoners, heeft sinds het begin van de Covid-19 pandemie slechts 1014 geregistreerde besmettingen gekend, waarvan er nu 920 genezen zijn verklaard. Er zijn slechts 4 dodelijke slachtoffers. Daarmee is Hongkong een goed voorbeeld van een geslaagde strijd tegen het virus. En dat terwijl Hongkong, naast de dagelijkse aankomst van tienduizenden personen vanuit China tot aan de verlate sluiting van zijn grenzen half februari, één van de regio’s met de grootste bevolkingsdichtheid op onze planeet is. De inwoners wonen haast letterlijk op elkaars lip: een ideale situatie voor een snelle uitbreiding van welke microbe ook. Nu ik dit artikeltje schrijf, is er sinds twee weken geen enkel nieuw besmettingsgeval geregistreerd, zodat de regering van Hongkong enkele maatregelen voor sociale distantie heeft kunnen versoepelen.

Hoe is Hongkong erin geslaagd deze overwinning op het virus te behalen? In tegenstelling tot onder meer de West-Europese landen is de gezondheidspolitiek van Hongkong vanaf het begin gericht op het in een zo vroeg mogelijk stadium identificeren van besmettingen en het al bij de eerste symptomen behandelen van zieken om de virale aanval direct tegen te gaan. Op deze manier wordt het risico op complicaties – ontstekingen, infecties, trombose… – voorkomen.

De arts Raymond Liu, chef van de medische dienst ademhalings-en infectieziekten Hongkong: « Wij hebben geconstateerd dat de combinatie van drie anti-virale medicijnen - lopinavir/ritonavir, ribavirine en interferon 1b – een zeer effectief middel is om de virale last te verminderen. Deze behandeling wordt in de meeste ziekenhuizen van Hongkong toegepast. En wanneer het virus de longen nog niet heeft aangetast, kunnen we het redelijk goed de baas blijven. Wat de medici van deze epidemie geleerd hebben, is dat het van groot belang is de patiënt zo vroeg mogelijk te behandelen, want het is onmogelijk te voorspellen hoe een individu op Covid-19 reageert ». Deze strategie is in staat niet alleen de kansen van genezing te optimaliseren, daarbij de risico’s van complicaties vermijdend, maar zij vermindert ook het besmettingsrisico. Het identificerings- en volgsysteem in Hongkong laat zien dat het virus zich vooral tussen nauwverwanten overdraagt en juist daar waar mensen door omstandigheden geen maskers dragen: leden van dezelfde familie, samen eten…

Een andere eigenschap van de methode Hongkong is het onmiddellijke en algemene gebruik van een masker. Liu is ervan overtuigd dat alleen al deze spontane houding van de inwoners van Hongkong 90 procent van de epidemie heeft beteugeld. De wetenschappers zijn het er vandaag de dag over eens dat geen enkele methode op zich voldoende is. Het is het samengaan van verschillende gelijktijdige maatregelen die het beheersen van de epidemie mogelijk maken. In het geval van Hongkong is het door iedereen dragen van een masker en de behandeling van zieken bij de allereerste symptomen de belangrijkste verklaring van het succes van de bestrijding van het virus. Maar daarbij moeten ook de frequente temperatuurcontroles, het opsporen van contacten en zeer strikte quarantaine van familieleden en vrienden, het veelvuldige ontsmetten van risicozones, de maatregelen op het gebied van sociale distantie, etc. niet vergeten worden.

En natuurlijk heeft de ervaring van Hongkong met de veel dodelijkere SARS-epidemie in 2003 ook geholpen om Covid-19 te weerstaan. Liu: « Zeventien jaar geleden, toen Hongkong het epicentrum van SARS was met 1750 patiënten, waarvan 299 stierven, wisten we bijna niets van coronavirussen af. » Dit trauma was een les voor iedereen. Zeventien jaar later is geen enkel lid van het ziekenhuispersoneel besmet geraakt. En als er geen derde golf van Covid-19 komt bij het heropenen van de grenzen, zal dit coronavirus geen enkel spoor nalaten in de sterftecijfers in Hongkong. De Westerse landen kunnen veel van Hongkong leren!

Geschreven op 14 mei 2020