Spanningen tussen China en India in de Himalaya
Civis Mundi Digitaal #99
door Jan de Boer
Tussen China en het door de Verenigde Staten gesteunde India heeft het nooit geboterd. En nu herleven de grensgeschillen tussen beide landen weer, nadat zij drie jaar geleden gedurende ruim twee maanden tot de tanden toe bewapend tegenover elkaar stonden op de hoogvlakte van Doklam in de regio Sikkim die grenst aan de Staat Bhoutan in de Himalaya. Op woensdag 27 mei na crisisberaad geleid door de Indiase premier Narenda Modi werden 5000 soldaten naar Ladakh in de Himalaya gestuurd ter versterking van de Indiase militairen die gelegerd zijn langs de « Line of Actual Control (LAC) ». Deze grens is de demarcatielijn van 3488 km sinds de bliksemoorlog van de twee atoommachten in 1962 waarbij Peking zich meester maakte van het gebied Aksaï Chin, dat tot dan toe bij India behoorde. China heeft nu eveneens versterkingen naar dit gebied gestuurd. Alles is gereed voor een zoveelste militaire confrontatie in het gebied tussen de berg Karakoram (5540 m) in het noorden en de berg Shipki La (3939 m) in het zuiden met tussen deze twee bergen het dal van de rivier Galwan en het beroemde meer Pangong Tso, goed bekend bij trekkers op zoek naar maanlandschappen. Jammer genoeg ontbreekt het mij aan een kaart die deze gebieden in beeld brengt , maar met google komt u zelf een heel eind.
De onvermijdelijke Donald Trump heeft zijn bemiddeling aangeboden. Peking heeft laten weten, dat de situatie « in het algemeen stabiel en onder contrôle » is. Delhi waarschuwt dat « de soevereiniteit en de territoriale integriteit van India tot elke prijs verdedigd zullen worden met te zelfder tijd alle noodzakelijke diplomatieke inspanningen ».
Deze nieuwe confrontatie is op 5 mei begonnen direct na het smelten van de sneeuw waarbij Chinese en Indiase soldaten plotseling slaags raakten op de oever van het meer Pagong Tso. Volgens het agentschap Bloomberg raakten daarbij duizenden soldaten aan beide kanten gewond. Op 22 en 23 mei hebben vertegenwoordigers van beide legers zonder succes geprobeerd tot afspraken te komen om de spanningen te verminderen. India beschuldigt China ervan regelmatig illegaal Indiaas grondgebied binnen te vallen. China verwijt India de status quo van 1962 niet na te leven door onder meer infrastructurele werken – een weg en een brug – uit te voeren die het Indiase leger een grotere vrijheid van beweging in het gebied geven.
Het nationalistische hindoe-regime van Narendra Modi heeft de deelstaat Jammu-en -Kasjmier rechtstreeks onder zijn bewind gesteld en deze regio in twee « gebieden van de Indiase Unie » gesplitst die rechtsreeks door Delhi bestuurd worden. Zo is het gebied Ladakh op 31 oktober 2019 met haar grotendeels boeddhistische bevolking van 274.000 personen gescheiden van het grotendeels mohammedaanse Kasjmier. Ik schreef daar destijds een artikel over. De ambitie van India is de hereniging van Ladakh ( twee keer zo groot als België) met Aksai Chin, het door China geannexeerde deel van Ladakh in 1962.
Tot nu toe heerst er in de Chinese media een vrijwel absolute stilte over deze botsingen met India. De Chinese minister van buitenlandse zaken, Wang Yi, heeft er in zijn jaarlijkse persconferentie op 25 mei in het kader van twee sessies van het Chinese parlement geen aandacht aan besteed. Maar het nationalistische Chinese dagblad Global Times verbrak op 27 mei het stilzwijgen: « Het verschil met de vorige confrontaties is dat deze botsing geen toeval is, maar het resultaat van een geplande actie van New Delhi ». Van Indiase zijde wordt het tegendeel beweerd: China is met de vijandelijkheden begonnen door te verhinderen dat de Indiase routine-patrouilles hun normale werk kunnen doen langs de demarcatielijn.
Waar het jaar 2020 ook de zeventigste verjaardag van de altijd al gespannen diplomatieke betrekkingen tussen beide landen is, verergert de pandemie van het Covid-19 de economische en geopolitieke problemen in het kader van de toch al zeer kwetsbare bilaterale relaties. Met de befaamde nieuwe zijderoutes probeert China India te isoleren en ook haar heerschappij over de Indische Oceaan te vestigen. De spanningen tussen beide Aziatische grootmachten zullen in de komende jaren daarom alleen maar toenemen. Het huidige beschreven grensgeschil is daar mede een teken van.
Geschreven op 4 juni 2020