Civis Mundi Digitaal #104
De jonge jaren van George Orwell 2020 09 25 N a v de biografie over Orwell van Bernard Crick
In India zag hij het licht
Zijn vader heeft daar werk verricht
en was regeringsemployee
Dat bracht daar privileges mee
Als kind ging hij naar Engeland
Met India had hij geen sterke band
Misschien nog vage jeugdherinneringen
die soms in kinderversjes klinken
Zijn vader bleef er op zijn post
Daar was zijn zoon toen van verlost
Hij was een onbetekenend persoon
Een ambtenaar, gemiddeld en gewoon
Zijn moeder was een levendige vrouw
die veel voor hem betekenen zou
Zij had een Franse achternaam
Frankrijk trok hem later aan
Hij is er ook naar toe gegaan
Verder had hij nog twee zussen* *Oudere zus Majorie en jongere zus Avril
Bij beide zat er vijf jaar tussen
De jongste bleef in zijn herinnering
haast levenslang zijn lieveling
Hij was een soort van moederskind
en volgde zijn moeder blind
totdat hij naar de kostschool ging
Dat gaf een andere omgeving
Hij had ook een jeugdvriendin* *Jacintha Buddicorn
Maar zij hield geen belofte in
Romantische ontboezemingen
geven ook poëtische vertekeningen
We weten niet of hij gevoeld heeft
wat hij haar poëtisch schreef
Zij had een voorsprong van twee jaar
en ze groeiden later uit elkaar
De Britse standenmaatschappij
laat niemand van de burgers vrij
Het sociale aanzien wordt bepaald
door welke school men heeft gehaald
en hoeveel loon men krijgt betaald
Vader Blair was slechts een ambtenaar
Toch raapte hij het schoolgeld bij elkaar
De kostschool van zijn jongenstijd
heeft hem niet onverdeeld verblijd* *Zie Such, such were the joys
Er was soms een fysieke straf
die men daar regelmatig gaf
om kinderen te drillen en te dwingen
die teveel hun eigen wegen gingen
Hij heeft zich later pas beklaagd* *Zie boven
Maar zijn relaas was wel gewaagd
en wellicht nogal overdreven
Op school viel best te leven
Het bleek dat hij als kind al voeling had
met literatuur en schrijverschap
Alsof hij onbewust al ergens wist
ik hoor bij Dickens, Wells en Swift
Na de prep heeft hij een beurs gekregen
voor een prestigeus gewild college
Daar werd de leidende elite opgeleid
Hij had er wel een goede tijd
Maar voerde verder naar verluid
niet zo heel veel voor zijn studie uit
Hij wijdde zich aan literatuur
en had een zwak voor de natuur
Hij had een hekel aan gezag
Dat bleek uit zijn gedrag
Hij was een solitair figuur
het liefst verdiept in literatuur
Hij was beslist geen conformist
en had al voor zichzelf beslist
dat hij niet verder zou studeren
om zich niet tezeer te conformeren
aan de standenmaatschappij
Hij had het land aan slavernij
Hij is naar Birma toe gegaan
Kwam er jaren later weer vandaan
De onderdrukking viel hem tegen
Drukte er een stempel op zijn leven
Later heeft hij vaak beaamd
dat hij zich diep heeft geschaamd
een volk te hebben onderdrukt
en ook de vruchten heeft geplukt
Hij had een nader missie in het leven
en is die daarna trouw gebleven
Hij wijdde zich aan schrijven
en probeerde bij te blijven
met de kenterende tijden
Hij was hoe dan ook beslist
een eigenzinnig journalist
Bracht veel dingen aan het licht
die verborgen waren voor het zicht
De zelfkant van de maatschappij
Zijn boeken maken zelden blij
De machtsverdeling is ongelijk
Alleen de bovenlaag is rijk
Ook de zwervers en de armen
zijn niet zonder eigen charme
Ongeacht hun ongeletterdheid
betuigde huij zijn solidariteit
Een samenleving zoncer standen
was allang als utopie voor handen
Waar een ieder rijk zou zijn
en iedereen ook gelijk zou zijn
Hij was geen gewone socialist
maar een meer behoudend anarchist
Hij waardeerde kerkelijke rituelen
Maar religie kon hem weinig schelen
Hij was bepaald geen filosoof
en had ook geen religieus geloof
Hij geloofde wel in mensen
voor wie hij lotsverbeteringen wenste
Meer gelijkheid en meer vrijheid
meer liefde, meer verbondenheid
Orwell met zijn eerste vrouw Eileen O’Shaughnessy
Vrouwen van George Orwell 2020 10 28 Op basis van de biografie van Bernard Crick
Hij had een kort maar hevig leven
en hij is niet alleen gebleven
hoewel hij nogal op zichzelf was
en in zijn eentje vele boeken las
Zijn vrouw heeft hem niet overleefd
waardoor hij wederom alleen bleef
Zij het met een aangenomen kind
dat door hem teder werd bemind
In de laatste uren van haar leven
heeft zij hem nog geschreven
Een niet geslaagde operatie
beëindigde plots hun relatie
Vanaf hun eerste samenzijn
wilde hij reeds bij haar zijn* *’That’s the kind of girl I would like to marry’
Hij wilde met haar trouwen
en een toekomst bouwen
Hij wilde graag een kind
hoewel een kind ook bindt
Het vrijgevochten schrijversleven
was niet zijn diepste streven
Het was een middel tot een doel:
het delen van een diep gevoel
Zijn medemenselijkheid
kon hij zo bij anderen kwijt
Als hogere beschavingstrap
zag hij een mondiale broederschap
Maar de wereldwijde politiek
voorzag daarin voorlopig niet
In revolutie had hij geen fiducie
Historisch bleek het een illusie
Aanvankelijk kwam hij vol vuur
in opstand tegen dictatuur
Verslag van zijn ervaringen aan het front in de Spaanse Burgeroorlog
Maar het verzet bleek heel verdeeld
Het heeft een haar gescheeld
want hij werd neergeschoten
door een verdwaalde kogel
De kogel trof hem in zijn nek
maar niet op een vitale plek
Zijn halsslagader is intact gebleven
Het scheelde maar een millimeter
Zijn vrouw heeft hem verpleegd
maar hem niet overleefd
Gedurende haar levenstijd
heeft zij zich aan hem toegewijd
Zij was aan hem gewaagd
Al na hun eerste samenzijn
heeft hij haar snel gevraagd
om levenslang bij hem te zijn
Zij waren maar voor negen jaar* *1936-1945
een vrij harmonisch paar
met eenzelfde visie op het leven
die hij in boeken heeft beschreven
Te arm om haar te trouwen
heeft hij hun feest beperkt gehouden
tot hun familie toen zij trouwden
Ze namen toen hun toevlucht
in een landelijk gehucht* * Wallington, zie biografie van Crick, hfst 9
Ze hadden kippen en een geit
en woonden er geruime tijd
Daarna naar Londen uitgeweken
waar zij een betrekking kregen
Zij was doktersassistente
en hij werd ergens redacteur
Met vele vrienden en bekenden
was hun leven echt geen sleur
Zij heeft ook bij de overheid gewerkt
Dat heeft hij in een boek verwerkt
Toen zij onverwacht het leven liet
gaf dat hem een groot verdriet
Hij was niet helemaal alleen gebleven
Hun kind heeft hem toen troost gegeven
op moeilijke momenten in zijn leven
Hij vroeg daarna aan enkele vrouwen
of zij met hem wilden trouwen
Uiteindelijk op zijn sterfbed
heeft een vrouw pas toegezegd
Hij hoopte dat een ferme vrouw
hem levensenergie verstrekken zou
Hij wilde met haar verder leven
Zij is spoedig weer alleen gebleven
Hij stierf uiteindelijk onverwacht
aan een bloeding in de nacht
Uit het toneelstuk Mrs Orwell, https://shush.substack.com/p/saying-i-do-to-a-dying-orwell
Alles wat hij heeft geschreven
is toen onder haar beheer gebleven
Zij was een vaardig redactrice
Een reden om voor haar te kiezen?
Losse stukken die hij heeft geschreven
heeft zij toen gebundeld uitgegeven* *Collected Essays in 4 delen
Zijn roem is toen bij haar gekomen
Meer dan zij had kunnen dromen
Sonia Orwell-Brownell (1918-1980)
De standenmaatschappij 2020 11 12 Tot de tijd van George Orwell
In een standenmaatschappij
zijn alle standen eigelijk onvrij
De hogere en hoogste lagen* *Vooral gebaseerd op kostschooltijd van Orwell
moeten zich gepast gedragen
volgens vastgelegde normen
die een leidend kader vormen
Zij hoeven zich geen aanzien te verwerven
omdat zij het zonder moeite kunnen erven
Status, geld en macht wordt overgebracht
vanuit verwovenheden van het voorgeslacht
De middenklasse wordt gekweld
door een groot gebrek aan geld* *Zie A Clergyman’s Daughter en
Om een hoger aanzien te bereiken Keep the Aspidistra Flying
moeten zij steeds verder reiken
Hun positie kunnen zijn versterken
door voortdurend hard te werken
door te sparen geld vergaren
ook al duurt het vele jaren
Dan is er nog de onderkant* Zie Down and Ourt in Lomdon and Paris Het grootste deel van het land en The Road to Wigan Pier
Vele rijken hebben geen vermoeden
wat een leven is in arren moede
Een minimaal en marginaal bestaan
vaak zonder werk, geen vaste baan
Een leven in een afgestompte sleur
van werk en willekeur
Voortdurend hevig uitgebuit
perst de bovenlaag hen uit
Als onderhorige moderne slaven
moeten zij hun last maar dragen
Zij hebben geen stem
Hun leven zit klem
Hin bestaan is bar en boos
uitzichtloos en hopeloos
De moderne tijd
Zo was het in Orwells tijd
Maar door politieke strijd
veranderde de situatie
ook onderaan de natie
Er kwamen sociale wetten
om een revolutie te beletten
en een grote lotsverbetering
die ook naar de onderklasse ging
De ongelijkheid was nog groot
Maar er was geen barre nood
Vaak klinkt ook in onze tijd
nog de roep om solidariteit
Wereldwijd valt veel te winnen
als wij ons daarop bezinnen
en dan met het volk begaan
ook tot daden overgaan
Door een groei van empathie
groeit wereldwijd meer harmonie
Er daagt een ander bewustzijn
waarin wij medeburgers zijn
Problemen zullen eerder wijken
als de handen van de rijken
naar de armen zullen reiken
en de armen kansen krijgen
De politiek is vaak verward
en heeft veel te weinig hart
Alles draait er om belangen
om posities en om plannen
Er wordt vaal veel beloofd
waar men zelf niet in gelooft
Weinig politici zijn authentiek
Heel vaak zijn ze hypocriet
Hoe kunnen zij dan in vertrouwen
aan een betere toekomst bouwen?
Er zijn echter plannen uitgedacht
Er is voldoende geld bijeen gebracht
Een groot deel van de wereld wacht
om te doen waar zij naar smacht
Naar beleid van duurzaamheid
en wereldwijde solidariteit
Er zijn voldoende oorlogen verloren
om geweld meteen te smoren
en om vrede na te streven
voor een beter samenleven
https://historiek.net/jacob-riis-en-de-sloppenwijken-in-new-york/34598/
Straatkinderen op hun slaapplek. Komt er een betere toekomst
Opkomst van vrouwen 2020 09 17
In een wereld waarin hanen koning kraaien
speculanten en beleggers gretig graaien
zijn er ook uitzonderlijke vrouwen
waarop wij een toekomst kunnen bouwen
In een aantal noordelijke landen
is het hoogste ambt in vrouwenhanden
Het halve volk bestaat uit vrouwen
die in elk geval van kinderen houden
En de kinderen een toekomst gunnen
die wij voor hen maken kunnen
Vrouwen houden zelden van geweld
en beleid dat daartoe overhelt
De hanen zullen gaan verliezen
als de vrouwen hen niet kiezen
Ook in vele turbulente landen
ligt het lot in vrouwenhanden* *Bijv. Wit-Rusland
Als de vrouwen gaan ontwaken
zullen andere tijden dagen
Een vredig zacht verlangen
zal de aarde gaan omspannen
Onderdrukkers en tirannen
worden gaandeweg verbannen
Lang vervlogen kinderdromen
kunnen tot vervulling komen
Onze zwaar belaagde aarde
wentelt zich in menselijke waarden
die wij met zijn allen mogen eren
Of dat kan zal ons de toekomst leren
Bewustzijn en vrijheid 2020 11 05 N.a.v. 1984 van George Orwell
Wie lang onderhorig is geweest
die zoekt een vrije geest
en wil zelf vorm gaan geven
aan gebeurtenissen in zijn leven
maar blijft in zijn of haar gedrag
vaak nog zoeken naar gezag
Ware vrijheid zit van binnen
Laat zich niet door anderen binden
Vrijheid om te denken wat je wil
ongeacht de uiterlijke dril
Zo kun je bij een schrikbewind
zelf bepalen wat je van iets vindt
Ook al staan er zware straffen op
het denken van een eigenwijze kop
Eigenzinnigheid wordt afgeleerd
Eigen inbreng niet getolereerd
Men moet zich schikken naar gezag
dat nauwlettend zegt wat mag
Het gezag zegt hoe het hoort
Eigen inbreng wordt gesmoord
Overal zijn regels voor
Inventiviteit gaat zo teloor
Het gezag zegt hoe het moet
Al het andere is niet goed
Alles kent een procedure
waardoor dingen langer duren
Alles past in een beleid
Waar blijft creativiteit?
Inventiviteit is overbodig
Eigen inbreng is niet nodig
Want er is een procedure
om een taak te sturen
Vrij bedreven creativiteit
die van denkdwang is bevrijd
heeft de innerlijke vrijheid lief
geeft het leven perspectief
Bewustzijn en vrijheid
In de ruimte van bewustzijn
waar wij stil aanwezig zijn
waar de levensstromen
tot vervulling komen
kan een mens pas vrij zijn
In de ruimte van bewustzijn
waar gedachten rijpen
en belemmeringen wijken
kan een mens pas vrij zijn
Waar alles in een plaatje past
dat ons telkens weer verrast
en wij simpelweg de speelbal zijn
van het hogere bewustzijn
dat zich ook in ons ontvouwt
en een hogere beschaving bouwt
Waarin mensen niet meer lijden
maar geweld en pijn vermijden
En de mensen anders leven
door zich aan elkaar te geven
en hun eigen vrijheid zo beleven
We geven vorm aan betere tijden
door aan anderen ons te wijden
en onszelf zo te bevrijden
van een slaafs bewustzijn
waarin wij niet vrij zijn
Een vrij bewustzijn
Een geloof beperkt ons denken
en hetgeen wij aandacht schenken
Een van boven opgelegd stramien
bepaalt hoe wij iets moeten zien
In een open vrij bewustzijn
kan een mens pas vrij zijn
Dit bewustzijn is een gave
Een gave van genade
Inherent in ieders mens-zijn
is de gave van bewustzijn
als een geestelijk gegeven
in ons materiële leven
Een gave die ons vrijheid geeft
en geen echte grenzen heeft
In potentie kan bewustzijn
één met al het andere zijn
Dus ook één met alle mensen
voorbij nationale grenzen
Daarin ligt nu de bevrijding
Niet in politieke leiding
Ons bewustzijn is een gave
Een gave van genade
Een zelfverlichtend licht
dat ieder mens verlicht* *Johannes 1:9