Gedichten over de Romantiek

Civis Mundi Digitaal #111

door Piet Ransijn

 

http://vanvonknaarvuur.nl/inspiratie/

 

Romantische kunstenaars                          2021 06 08 Na het schrijven van stuk over Mozart en Beethoven

 

Aan het eind van hun bestaan

zijn zij allen dood gegaan

Soms een mooi gevoel gehad

Maar meestal kwam de klad

in het zwelgende artiestenleven

en hun hooggegrepen streven

 

Het prozaïsche bestaan

trok artiesten weinig aan

Maar een echt poëtisch leven

was aan weinigen gegeven

 

Een enkeling slechts heeft

misschien het hemelse beleefd

De meesten bleven ondermaats

impulsief en tegendraads

 

En haalden niet de hogere sferen

om de echte kunst te genereren

vanuit diepgevoelde inspiratie

als een bron van zuivere creatie

 

Waarin de kosmos opengaat

en haar schatten zien laat

In een Albezielde harmonie

die zich uit in zuivere religie

 

En de ziel van mensen meevoert

naar wat hen het diepst beroert

De liefde voor het leven

als een wonderlijk gegeven

 

https://www.drenthe.nl/blogs/stilte-buitenlucht-en-andere-drentse-geluksmomentjes

 

Verweven met het leven             2021 05 11-12 Na lezen van Capra, The Hidden Connections

 

Het weefsel van het leven

is een imposant gegeven

Wij zijn een onderdeel

van een groot geheel

en zijn ermee verweven
als bron van al het leven

 

Wij zijn afgesneden van de bron

waaruit ons leven zich ontspon

Wij leven in een waan

van een apart bestaan

Gespleten van het leven

waarmee wij zijn verweven

 

Als ons de schellen van de ogen gaan

dan kijken wij voorbij de waan

van een afzonderlijk bestaan

in diepten van de ziel

waar zelden licht op viel

 

We zien ook hoe het licht

van binnenuit naar buiten wordt gericht

en hoe het licht naar  buiten schijnt

waardoor de ondergrond verdwijnt

 

Het is het innerlijke licht

dat ieder mens verlicht

Het licht van het bewustzijn

waarin wij leven, bewegen en zijn

 

William Turner, Vissers op zee (1796)

 

Al-verbondenheid            2021 05 25 Na het lezen van Capra en Mattei, Ecologie en wet over gemeenschapsleven

                                                          en het schrijven van een artikel over de Romantiek

Hun Al-verbondenheid

raakten vele mensen kwijt

We werden losgeslagen enkelingen

die voor eigen winst en welzijn gingen*                    *De homo economicus

 

Tevens lid van vele groepen

die ons tot de orde willen roepen

Het maatschappelijk bestel

komt vaak ernstig in de knel

 

Het gemeenschapsleven

en het individuele streven

botsen veelal met elkander

De oude wereld is veranderd

 

Mensen waren vroeger ingebed

in een institutioneel geheel

Werden onderling apart gezet

Regelen hun zaken individueel

 

De natuur – ooit onze bakermat

waarin ons bestaan zijn oorsprong had

wordt ondragelijk door ons belast

en onherstelbaar aangetast

 

In ons natuurlijk onderkomen

is nu zwaar de klad gekomen

Hun Al-verbondenheid

raakten vele mensen kwijt

 

Het organische geheel

raakte innerlijk verdeeld

mensen werden individueel

steeds meer uit elkaar gespeeld

 

Als losstaande atomen

zoeken wij een onderkomen

Een uit de grond gestampte wijk

biedt ons geen geborgenheid

 

Door een weg naar binnen

en ons nader te bezinnen

is verbondenheid te vinden

zonder ons aan iets te binden

 

In de bron van ons bewustzijn

kunnen wij geborgen zijn

in een diepe Al-verbondenheid

die in wezen al ons streven leidt

 

 

Het Al is overal                 2021 06 16

 

Het Al is overal

In de voortuin

en de achtertuin

de bloemen in de hal

 

Planten op de vensterbank

en weelderige ranken

langs het smalle tuinpad

voor ik ze gesnoeid had

 

De vogels in de lucht

Een nachtelijk gerucht

Het ruisen van de bomen

De bloemen die uitkomen

 

Maar bovenal

in de verbinding met het Al

die diep in onze geest

steeds levend is geweest

 

 

Verstild bewustzijn         2021 05 23

 

Ons fysiek is onderkomen

van de menselijke geest

die in slaap en dromen

tijdelijk lijkt weggeweest

 

Het symbolische gordijn

van ons waakbewustzijn

wordt bij nacht gesloten

en gaat ‘s morgens open

 

En in diepe meditatie

is een andere vibratie

die de geest verstilt

en het Al doortrilt

 

Het meest verblijdend is

een gevoel van ‘bliss’

dat naar mensen uitreikt

en in verten uitwijkt

 

Dit verstild bewustzijn

is een andere staat van zijn

waarin nieuwe dromen

tot vervulling komen

 

Als de staat van bliss

steeds aanwezig is

Het leven zonder zorgen

in de kosmos is geborgen

Waarin mijn bewustzijn

opgaat in zijn eigen zijn

 

https://www.outdoordichtbij.nl/flora-en-fauna/fotografie-in-nederland-een-oorverdovende-stilte-in-de-natuur/

 

Zingende stilte                  2021 05 24

 

De zingende stilte

heeft niet veel te zeggen

Wat zij zeggen wilde

met een blij gemoed

dat doet mij goed

maar is niet uit te leggen

 

De wereld is een groot geheim

waarvan wij deelgenoten zijn

In fluisterzachte strelingen

doet zij haar mededelingen

in een mystiek verbond

van waaruit dit vers ontstond

 

Caspar David Friedrich, Krijtrotsen bij Rüge, 1818

 

Kosmisch natuurgevoel                2021 06 12

 

Het natuurgevoel ontwaakte

toen men observaties maakte

van de eindeloze vergezichten

en oneindig verre sterrenlichten

 

En ze tonen ons de schepping

in zijn grootse schoonheid

als belangrijke ontdekking

van de vroege Romantiek

die zich op de eenheid

met het kosmisch Al beriep

 

Dichters hebben het bezongen

en voorgeod een plaats bedongen

voor de schoonheid der natuur

naast de kinst en de cultuur

 

In een prachtige omgeving

kwam men tot een Al-beleving

vele hymnen van poëten

zijn weer gauw vergeten

 

Maar de mooiste bleven leven

om een mooi gevoel te geven

van de eindeloze vergezichten

en oneindig verre sterrenlichten

 

Kronkelende murmelende beken

die in vroeger tijd vergeten leken

werden helder in het licht gezet

en in de natuurbeleving ingebed

 

Die de grootse schoonheid

zien laat van de schepping

als een blijvende ontdekking

van de vroege Romantiek

die zich op de eenheid

met het kosmisch Al beriep

 

De nachtmerrie door Johann Heinrich Füssli (1781)

illustreert de aandacht voor het bizarre, onbewuste

 

Repliek op de Verlichting en de Romantiek         2021 06 09

 

Tijdens de Verlichting

was vorming en ontplooiing

waar het wezenlijk om ging

Na de Rede kwam de Romantiek

en men reageerde met kritiek

Het ideaal van vorming was het niet

 

De Verlichting was voor enkelen te koel

en men wilde zwelgen in gevoel

Iets intens beleven werd een levensdoel

Men keek verder dan de buren

en verkende verre landen en culturen

vaak op zoek naar nieuwe avonturen

 

De burgerlijke deugdzaamheid

met zijn spaarzaamheid en vlijt

paste minder in de nieuwe tijd

Men verkende het extreme

het bizarre en het vreemde

en men vulde vaak zijn tijd

met een of andere gekkigheid

 

Een enkeling had aanleg voor mystiek

De meesten hadden deze gave niet

Waren meer geneigd zich in te laten

met spektakel en met surrogaten

Zwelgen in hartstochtelijk gevoel

bleef bij velen nog een levensdoel

 

Het leidde veelal nergens toe

en men werd het leven moe

Enkele herauten van de geest

zijn vaak pioniers geweest

Maar hun hooggestelde idealen

konden anderen maar zelden halen

 

Velen stierven in hun jonge jaren

Anderen kwamen tot bedaren

Enkelingen waren niet te evenaren

Zij kregen soms een goddelkijke gunst

en zij schiepen tijdeloze kunst

die naar geestelijke verten reikt

en ook heel dichtbij aanwezig blijkt

 

De wereld in een korrel zand*                                   *Zie William Blake

Het leven in een groot verband

De eeuwigheid blijft continu

aanwezig in het hier en nu

als het unieke enige moment

waarop het leven vreugde kent

die nog niet voorbij gegegleden is

en nog steeds beschikbaar is

 

Op dit beschikbare moment

waarop het leven vreugde kent

Een vreugde die zich continu

in ons afspeelt in het nu

 

De tragische held: Lord Byron aan de kust van de Helleense zee +1850 Giacomo Trecourt

 

Tragiek van de Romantiek           2021 06 13

 

Het meeste van de Romantiek

raakt mij nauwelijks of niet:

het overdreven streven

naar hartstochtelijk beleven

 

Geef mij maar het serene

Het streven naar het Ene

dat ondanks alle droefenis

een troost gebleken is

 

Romantiek is ook verweven

met een melancholisch streven

naar het aldoordringend Ene

dat uit ons leven lijkt verdwenen

 

Het tragische van ons bestaan

is het leven in een waan

Verblind intens verlangen

en instinctieve drangen

zoeken naar bevrediging

Uiteindelijk naar vereniging

met het aldoordringend Ene

dat uit ons leven lijkt verdwenen

 

Goethe am Fenster, Tischbein 1787

 

Smachten en zwelgen                   2021 06 12

 

Zwelgen in gevoel

als romantisch doel

Dagen en nachten

verlangen en smachten

 

Immer verder reiken

terwijl grenzen wijken

Zwelgen in verlangen

en in minnezangen

 

Onbereikbare geliefden

wekken tomeloze liefde

Een onmogelijk gevoel

Telkens wijkt het doel

 

Naar onbestemde verten

die in nevel zijn gehuld

en bevrediging beletten

Wensen blijven onvervuld

 

Met een onbestemd gevoel

reiken helden naar hun doel

Een moment lijkt het bereikt

als het niet meer verder wijkt

 

Het doel zich naar hem neigt

als zijn smachten even zwijgt

Een bewustzijn zonder grenzen

stilt zijn diepste wensen

in een overstelpend gevoel

reikt hij naar zijn  levensdoel

 

"Zum Augenblicke dürft’ ich sagen:                     Tot zo’n moment durf ik te zeggen

Verweile doch du bist so schön                          Blijf toch langer, want je bent zo mooi

Es kann die Spur von meine Erdetagen              In het spoor van deze aardse dagen

nicht in Eonen untergehn                                   kan het in geen eeuwen ondergaan

Im Vorgefühl von solcher hohen Glück               In ‘t voorgevoel van zulk een groot geluk

geniesz ich jetzt den höchsten Augenblick"         geniet ik nu het hoogste ogenblik

Goethe, laatste woorden van Faust voor hij stierf

 

Caspar David Friedrich, Kloosterbegraafplaats in de sneeuw,  ca.1818

 

Romantici                          2021 06 14

 

Ze wilden het liefste goden zijn

De wereld bleek maar droef en klein

Ze werden door het lot gedreven

om zich in die droefheid te begeven

 

Velen raakten van de wijs

en schiepen zich een paradijs

Het bleek slechts fantasie

zoals ook vaak in een religie

De ontnuchtering was groot

en het einde was de dood

 

 

Onbegrensde wensen                   2021 06 21

 

De Romantiek greep naar het onbegrensde

maar bleef gevangen binnen grenzen

van het zwelgende gevoel

en bereikte niet haar doel

 

Doelen die steeds verder wijken

blijken moeilijk te bereiken

Gewoonlijk spelen onze wensen

binnen relatieve grenzen

 

Maar als wensen onbegrensd zijn

wijkt ons leef- en speelterrein

in de grenzeloze ruimtetijd

waar zij moeilijk te vervullen zijn

 

Alleen in het bewustzijn

is het onbegrensde te bereiken

als een onontdekt terrein

waar grenzen niet meer wijken

omdat zij er niet meer zijn

 

 

Als idealen werkelijkheid worden            2021 06 20 Bij artikel over de Romantiek

 

Idealen streden met de werkelijkheid

en raakten vaak hun basis kwijt

in gedroomde werkelijkheid

Het geluk waarnaar zovelen streven

is helaas veelal fictief gebleven

 

Als wij tot bewustzijn komen

en de wereld zien met open ogen*

van beperkingen een moment bevrijd

dan beleven wij de eindeloosheid

waarin wij als onderdeel bestaan

in een eindeloze oceaan

 

Op de golven van de liefde

drijven wij door onontdekte diepten

die een bron van vreugde kunnen zijn

als gegeven leef- en speelterrein

in de ongekende diepten van de geest

waar een mens maar zelden is geweest

 

Idealen worden werkelijkheid

als de geest weer diepte krijgt

en zich uit zijn cel bevrijdt*

de zwaarte van hem afglijdt

en naar hoge waarden neigt

 

Vrij van aardse zwaarte

zich bewust van eigen waarden

De waarden van de geest**

die maatgevend zijn geweest

bij het leven hier op aarde

volgens menselijke waarden

die maatgeven zijn gebleven

bij een ethisch leven

 

 *“If the doors of perception were cleansed every thing would appear to man as it is, Infinite. For man has closed himself up, till he sees all things thro’ narrow chinks of his cavern.”  William Blake, The Marriage of Heaven and Hell

**Zie o.m. Hannah Arendt, Een leven van de geest, onlangs vertaald, en Albert Schweitzer, Cultuur en ethiek