'Moreel realisme', citaten van filosoof Markus Gabriel: 'De kans dat de mensheid zichzelf uitroeit nog nooit zo groot geweest als nu'

Civis Mundi Digitaal #137

[Dit is] een grote existentiële dreiging voor de mens. [... Hij] roept op tot een terugkeer naar de universele waarden van de Verlichting.

“Moreel realisme betekent dat er morele feiten bestaan, dingen die we moeten doen – of laten – simpelweg omdat we mensen zijn... Zo is het een moreel feit dat slavernij slecht is... Morele feiten zijn universeel, maar het universele vindt altijd plaats in een gegeven situatie”’

“Om te beginnen moet je zorgen dat je coherent bent... We hanteren niet altijd de morele regels die we denken te hanteren. Moraliteit toont zich in gedrag. Dus iemand die denkt ecologisch verantwoord te leven, maar wel een elektrische fiets en een smartphone heeft, houdt zichzelf voor de gek. Want heb je die elektrische fiets nog over tien jaar?”

“Naast coherent denken en doen is de dialoog nodig. In gesprek kom je morele feiten op het spoor en kun je ze toetsen... Hoewel zulke dialogen heel belangrijk zijn, vinden ze helaas maar erg weinig plaats”

“Morele vooruitgang is geen lineair proces... Zowel in het verre als in het nabije verleden waren er mensen die moreel superieur waren aan de hedendaagse mens. Maar als je kijkt naar de periode in de geschiedenis die binnen ons cultureel geheugen valt, is er wel degelijk wat vooruitgang geboekt... Zo kun je [ook] persoonlijk morele vooruitgang boeken.”

“Het goede zal overwinnen... omdat het goede zichzelf uiteindelijk altijd handhaaft, terwijl het kwaad zichzelf altijd vernietigt. Zelfvernietiging is de vorm van het kwaad. Het vernietigt anderen en dan vernietigt het zichzelf... zoals elke dictatuur uiteindelijk zichzelf vernietigt. Om deze eenvoudige ontologische reden zal het goede uiteindelijk overwinnen.”

Interview met Markus Gabriel: ‘De verlichtingsdromen van Star Trek komen uit’, door Tim Miechels in Filosofie magazine 24 sept. 2021 over zijn boek Morele vooruitgang in duistere tijden. Geselecteerd door Piet Ransijn.