’Tegen roofridders van de vrije markt’

Civis Mundi Digitaal #150

Samenvatting van recensie van Mirjam de Rijk, Gekaapt door het kapitaal. Zorg, wonen en kinderopvang. Uitg. Pluim, 2024. in De Volkskrant 7 sept 2024 door Jan Tromp

“Gekaapt door het kapitaal is de boze titel... van een beklemmend boek: hoe in de zorg, het onderwijs, het wonen en de kinderopvang het geld en de macht  van particuliere investeerders oprukt.” Over commercieel geëxploiteerde zorgfaciliteiten. “Allerlei voorzieningen die van oudsher tot gemeenschapsgoed werden gerekend en waar winstbejag altijd uit den boze is geweest, worden overgenomen door kapitaalkrachtige partijen met maar één oogmerk: om van geld meer geld te maken.” 

Een voorbeeld: “Officieel wonen de dementen in zelfstandige appartementen. Daardoor is wettelijk gezien geen sprake van zorg-met-verblijf en dus mag er winst gemaakt worden.... De markt is zoveel sneller en sluwer dan de overheidsbureaucratie."

Een ander voorbeeld: “Met een persoonsgebonden budget (pgb) kunnen patiënten zelf hun zorg inkopen... Geef mensen regie over hun eigen zorg. Ongeveer 3 miljard per jaar vergen al die pgb’s. Inmiddels komt ongeveer de helft daarvan terecht bij  commerciële bemiddelingsbureaus.... Een uur van de caregiver kost 58 euro; de caregivers krijgen daarvan 14 euro en de rest is voor het bedrijf.’”

“Verwaarlozing van de publieke sector en bewuste toelating van commerciële aanbieders ziet Mirjam de Rijk als de voornaamste factoren voor de opmars van ‘het grote geld’. “Maar ook gebeurt het omdat het niet verboden is, of... het verbod wordt niet gehandhaafd… Tegenover ‘de hele kerstboom aan bv’s en de financiën daarvan’ plaatste De Rijk bergen aan ge- en verboden. Zou dat echt helpen?... Er is al heel wat gewonnen als de overheid de bestaande regelgeving handhaaft. Laten we daar dan mee beginnen."