Civis Mundi Digitaal #152
Rusland kan uiteenvallen als zij de oorlog in de Oekraïne verliest
Voor wie Rusland echt wil begrijpen
Rusland kan uiteenvallen als zij de oorlog in de Oekraïne verliest
Rusland is het laatste nog bestaande Europese koloniale imperium. Het was in het begin een relatief kleine vorstendom rond Moskou, waarvan de enorme expansie begon in de zestiende eeuw. Deze periode komt overeen met die van de eerste Europese overzeese wereldrijken.
Het Russische imperium berust niet alleen op zijn kracht, maar ook op een mythe: Rusland is een superieure militaire macht (kan dus niet verslagen worden). Er is geen toekomst voor de provincies anders dan binnen Rusland (zonder Rusland raken die in verval). Vanuit Russisch oogpunt is Oekraïne een opstandige provincie met als gevolg dat de oorlog met de Oekraïne een test is voor de imperiale mythe. Men gaat ervamn uit dat de provincie die zich afscheidt, verslagen zal worden of in verval zal raken. Als dat niet gebeurt, moet deze met geweld tot de orde worden geroepen om de mythe te kunnen handhaven.
De territoriale integriteit van Rusland wordt als volgt door de imperiale mythe gehandhaafd: jullie kunnen zonder ons niet overleven, wij kunnen jullie op ieder moment verwoesten. Deze beide hypotheses houden het imperium in stand. Beide zijn in de Oekraïne getest. Daarom «moet» Rusland de Oekraïnse infrastructuren verwoesten.
Op dit moment is de tweede hypothese mogelijkerwijs niet meer aan de orde. Niet alleen houdt de Oekraïne stand, maar zij is zelfs in staat de oorlog ook naar Rusland zelf te verplaatsen door onder meer de Russische strategische bommenwerpers ver over de grens te treffen.
Dat brengt elk mogelijk staakt-het-vuren naar een bifurcatiepunt, een tweesprong. Er zijn twee scenario’s mogelijk. Het eerste scenario veronderstelt dat Rusland zich hergroepeert, zich opnieuw bevoorrraadt, wederom aanvalt en wint: de hypotheses 1 en 2 worden werkelijkheid. (Ik sluit dat niet uit want naar mijn mening komt de westerse militaire hulp in aard en omvang aan de Oekraïne altijd aan de (te) late kant). In het tweede scenario slaagt Rusland daar niet in: de hypotheses 1 en 2 blijken onjuist te zijn. Het lot van het Russische imperium hangt af van zijn capaciteit een opstandige provincie te verpletteren.
Als we ervan uitgaan dat Rusland niet in staat is de Oekraïne te verpletteren en haar bevolking er niet van weet te overtuigen dat zij dat in de toekomst wel kan, dan kan dat voldoende zijn om het geloof in de beide hypotheses van het imperiale mythe te doen wankelen, waardoor het proces van het uiteenvallen van Rusland werkelijkheid gaat worden.
Welke scenario’s zijn dan mogelijk? Het meest waarschijnlijk is naar mijn mening dat dit proces niet begonnen wordt door politieke tegenstanders of activisten maar door reeds bestaande regionale belangengroepen, die van de ene tot de andere regio sterk verschillen. Dit desintegratie-proces begint zeker niet in de etnische republieken zoals veel mensen zouden kunnen denken. Tegen dit aanwezige etnische separatisme zijn al heel lang allerlei voorzorgsmaatregelen getroffen. Ik denk dus dat het waarschijnlijk is dat dit proces in «Russische» regio’s begint waar in de ogen van Moskou het politieke risico veel geringer is. Het proces zal zich waarschijnlijk afspelen in de vorm van lokale belangengroepen die meer macht krijgen en verder gaan met regionale meer protectionistische politiek, etc., maar zonder openlijke afscheidingsverklaringen. Die komen met de juridische consequenties mogelijk veel later aan de orde.
Waar zou dit proces een aanvang kunnen nemen? Naar mijn idee zijn daarvoor drie geschikte regio’s: het gebied van Krasnodar en de regio Rostov in Europees Rusland, de gebieden Sverdlovsk en Tcheliabinsk in het westen van Siberië, en de gebieden Khabarovsk en Primorsk in het uiterste oosten van Siberië. Alle drie zijn etnisch gezien in meerderheid Russisch en er zijn derhalve weinig maatregelen in deze gebieden getroffen. Alle drie zijn ze rijk, de regionale elites zijn machtig en worden slechts gedeeltelijk door Moskou gecontroleerd. Hoe minder deze regio’s aan Moskou gehoorzamen en aan haar belastingen afdragen, hoe minder ook andere regio’s daartoe geneigd zullen zijn vanuit het oogpunt kosten-baten. Natuurlijk zijn de rijkste regio’s meer gemotiveerd dan de armste regio’s. Dus in tegenstelling wat algemeen gedacht wordt, zal het uiteenvallen van Rusland en de vorming van nieuwe staten eerder op regionale basis tot stand komen dan op een etnische of raciale basis.
Historisch gezien hebben binnen een imperium de administratieve grenzen de neiging om nationale grenzen te worden. Net zoals in Latijns-Amerika zal de desintegratie van Rusland eerder langs administratieve dan langs etnische grenzen plaatsvinden. De nieuwe staten lijken waarschijnlijk op een verzameling van de oude Russische regio’s, de oude afbakeningen tussen de provincies zullen dan nationale grenzen worden.
Waarom krijgt dit scenario de voorkeur? Etniciteit, ‘ras’ en cultuur zijn onvoldoende elementen om nieuwe staten te vormen. Daarvoor is het kunnen betalen van hun rekeningen een bittere noodzaak. Het principe van economische clusters is minstens even belangrijk of zelfs belangrijker om grenzen vast te stellen dan het etnische of culturele principe.
De sleutelkwestie is dus niet de Kaukasus of de Wolga, maar Siberië. Siberië is het juweel van de Russische kroon en zij betaalt de rekeningen van het imperium. Als de Russische Federatie de controle over Siberië houdt, kan zij makkelijk heel de rest van Rusland heroveren. Als zij die controle verliest, is het met het Russische koloniale imperium over en uit! Nu maar eens kijken wat er gaat gebeuren.
Wat er zich precies afspeelt in Rusland weet niemand, wellicht ook Poetin niet. We kunnen dus nog voor allerlei verrassingen komen te staan. Wat m.i. wel nog steeds het geval lijkt ondanks bereichten van het tegendeel, is dat Poetin op dit moment in Rusland de touwtjes stevig in handen heeft en een politieke zuivering zonder weerga doorvoert, maar verzwakt is in de ogen van het buitenland. En dat maakt hem nog onberekenbaarder dan hij al was, dus ook des te gevaarlijker. In Rusland laat hij zich nu sterker dan ooit gelden als ‘de redder des vaderlands’, de garantie voor stabiliteit voor de winkelende en op terrasjes zittende inwoners van Moskou, Leningrad, enz., voor wie de oorlog in de Oekraïne een ver van mijn bed gebeuren is.
De oorlog in de Oekraïne tegen de Russische troepen had misschien gewonnen kunnen worden als de militaire steun aan de Oekraïne vanaf het begin voldoende en op tijd aanwezig zou zijn geweest. Dat doet de vraag rijzen of de nederlaag en daardoor wellicht de val van Poetin wel echt gewenst werd. Een retorische vraag, want men zal zo’n nederlaag met alle gevolgen vandien nooit echt gewild hebben. Het droeve resultaat is dat de bescheiden staat Oekraïne in verhouding tot het Russische imperium het slachtoffer is gezien de grote aantallen (overspannen) gesneuvelde Oekraïnse soldaten en de steeds moeilijker wordende recrutering van nieuwe troepen.
Het tweede droeve resultaat zal straks een soort wapenstilstand à la Korea zijn, die Poetin de mogelijkheid biedt in alle rust (militaire) hervormingen c.a. door te voeren om vervolgens weer toe te slaan en opnieuw te streven naar het herstel van de grenzen en de invloed van het oude Sovjet-imperium. Zo lang Moskou in het bezit van Siberië is heeft het daartoe alle mogelijkheden. Het Russische koloniale imperium heeft bovendien een vijand nodig om te kunnen overleven.
Vanwaar dat men geen echte militaire nederlaag en val van Poetin heeft gewild en dat ook nog niet wil afgezien van wel of niet reële nucleaire dreigementen. Het Westen is bang dat dan het Russische koloniale imperium uit elkaar valt en voor geopolitieke chaos en problemen zorgt zoals de ineenstorting van Joegoslavië na de dood van Tito met de daaropvolgende oorlogen tussen de vroegere landen binnen Joegoslavië en dit allemaal ten voordele van China.
De ontbinding van het Russische koloniale imperium kan wel eens langs heel andere lijnen gaan plaatsvinden. Maar het Westen prefereert dat Moskou via hun harde onderdrukkingspolitiek het uiteenvallen van het Russische koloniale imperium (waar het lot van Rusland afhangt) voorkomt. Politieke schijnheiligheid is troef!
Om de Oekraïne te vrijwaren van een nieuwe Russische inval en te verzekeren van blijvende westerse steun, wordt er gewerkt aan een snelle toetreding van de Oekraïne tot de Europese Unie in plaats van een door Zelensky dringend gevraagde, haast geëiste toetreding van de Oekraïne tot de Navo waar nu nog in geen geval sprake van kan zijn zo lang de oorlogsssituatie in de Oekraïne duurt. Macron is daarvan een groot voorstander, de Duitse kanselier Scholz gesteund door onder meer Nederland is daarvan - mijns inziens terecht - een verklaard tegenstander. De uitbreidingen van de Europese Unie in 2004 en 2007 waarbij in totaal traden 12 landen toetraden tot de Europese Unie, hebben voor de nodige problemen gezorgd. Denk alleen maar aan de negatieve rol van het Hongarije van Orban binnen de Europese Unie. Daarbij komt dat nog een tiental landen al jaren in de wachtkamer van de Europese Unie zitten.
Alvorens zelfs over een begin van een toetredingsproces van de Oekraïne gesproken kan worden, dient er in de Oekraïne, een arm en een door en door corrupt land, nog heel wat te gebeuren. Een integratie van de Oekraïne verandert ook totaal het gezicht van de Europese Unie. Terwijl geen enkele lidstaat bereid is haar bijdrage aan de Europese Unie te verhogen, wordt met de huidige regels een toetreding van de Oekraïne gevolgd door een massale transfer van Europese fondsen van de Oost-Europese lidstaten naar de Oekraïne, dat dan de helft van de fondsen van de Europese Agrarische politiek krijgt. En met de Westerse Balkanstaten krijgt zij vrijwel alle fondsen voor ontwikkeling. Het is dus dringend nodig om de politiek van de Europese Unie te herzien nog afgezien van het feit dat de hele constructie van de Europese Unie, waar beslissingen op onder meer het gebied van fiscaliteit en buitenlandse politiek unaniem genomen dienen te worden, nodig overdacht c.q. veranderd moet worden, Wat meer aandacht voor mensenrechten in de Europese rechtsstaten is in dat kader mijns inziens ook dringend gewenst. Kortom een serieuze integratie van de Oekraïne in de Europese Unie kost enige tientallen jaren!
Rellen in Frankrijk
Een paar woorden over de rellen c.a. in Frankrijk, dat altijd een immigratieland is geweest: Polen in de mijnbouw, Italianen, Spanjaarden, Algerijnen, vroegere inwoners van Franse koloniën en protectoraten op allerlei andere terreinen. Ondanks dit feit is er in Frankrijk duidelijk sprake van racisme en dat flink versterkt bij de politie, gendarmes en ordetroepen.
Wat Frankrijk nu overkomt: nachten van oproer, de woedeuitbarsting van jongeren in de volksbuurten (de «banlieus») gevolgd door jammerlijke plunderingen en brandstichting sinds de dood van Nahel M. door een politieagent op 25 juni in Nanterre, heeft niets te maken met een beschavingsoorlog wat extreem-rechts wil doen geloven en daarmee olie op het vuur gietend voor eigen politiek gewin. De inwoners van deze «banlieus» zijn Fransen met allerlei herkomsten en buitenlanders, veelal migranten, die er niet voor gekozen hebben om daar samen dicht op elkaar te wonen, maar daartoe gedwongen zijn in de loop der tijden door grondpolitiek, urbanisme,een zeer tekort schietende huisvestingspolitiek.
Natuurlijk hebben de Franse regeringen investeringen in deze «banlieus» gedaan, maar wel vier keer minder dan elders, liet een rapport van Jean-Louis Borloo in het blad Zadig in 2021 weten. De door het qua achtergrond en mentaliteit twijfelachtige recruteren van politie-agenten en gendarmes en ordetroepen met vervolgens een veel te korte opleiding voelen de jongeren uit de banlieus die om de haverklap gecontroleerd worden op de meest discriminerende manieren, zich bij deze rellen ware helden, te meer waar zij zich in de sociale media terug zien, wat een zekere trots geeft. Daarbij ontspoort een zeker aantal van hen en geven zich over aan brandstichting en vernielingen, daarbij graag bijgestaan door een heel leger van professionele brandstichters en plunderaars van met name ook luxe-producten. De regering mag dan (terecht) hun ouders verwijten niet of onvoldoende hun ouderlijk gezag voorzover dat er nog is, te laten gelden, het zeer grote aantal éénoudergezinnen waarvan de vrouw overdag of ‘s nachts in de schoonmaakwereld werkt, en aan welke specifieke problemen de overheid niet of nauwelijks aandacht besteed, maakt het beheersen door de ouder(s) van de jongeren waarvan een deel flink bijverdient in de drugshandel, vrijwel onmogelijk. En natuurlijk spelen elkaar bestrijdende jongerengangs ook een rol.
Een extra probleem hierbij is het feit dat op het einde van de Algerijnse bevrijdingsoorlog de Franse regeringen om het Algerijnse kolonelsregime dwars te zitten, islamitische Algerijnen alle kans hebben geven, zelfs gestimuleerd hebben, naar Frankrijk te komen om zich daarna overigens niet of nauwelijks meer met hun te bemoeien. In Frankrijk wonend met een tv-schotel op Algerije, Marokko, enz. gericht leeft men in feite in hun land van origine, dat geldt vooral voor de vrouwen. Een deel van hun kinderen, met name jongens, zoekt/vindt hun identiteit in dat verleden ten nadele van de vrijheid van ontwikkeling van hun zusters. De Franse regeringen hebben nooit een (degelijke) integratiepolitiek ontwikkeld en gevoerd, zoals bijvoorbeeld wel in Duitsland. Het tegendeel is het geval.
Begin jaren 2000 ontwikkelde de stad Toulouse de – ook in Nederland bekende – «police de proximité» oftewel de buurtpolitie: dicht bij de bevolking staand, maar ook duidelijk wat rechtshandhaving betreft, en Toulouse boekte daar aardige successen mee. Toen Sarkozy in 2007 president werd en er rellen als in dezer dagen uitbraken, zei hij dat hij dat «racaille» wel mores zou leren en verbood hij het bestaan van «police de proximité» met de woorden: daar dient de politie niet voor. Toen Macron in 2017 als president werd gekozen omdat men zijn tegenstandster Marine Le Pen niet als presidente wilde hebben, vroeg hij de in Valenciennes zo succesvolle Jean-Louis Borloo een herstelplan voor de «banlieus» op te stellen. (Denk in dit geval even aan het toch succesvolle herstelplan van de Amsterdamse Bijlmer.) Jean-Louis Borloo stelde een goed plan op, dat meteen door Macron in de prullenmand werd geveegd.
Natuurlijk moet er nu alles aan gedaan worden om de kalmte terug te laten komen. Maar hoe nu jongeren in de «banlieus» die hun leven daar als een onrechtvaardig beleven en iedere keer in contact met de politie tot in het uiterste vernederd worden, te laten geloven in de Republikeinse slogan «liberté, égalité, fraternité»? Hoe de belofte van sociale opneming in de maatschappij geloofwaardig te maken aan adolescenten die niet anders kennen dan het moeten leven in de «banlieus» en discriminerende praktijken?
De veelvuldige zacht gezegd onbeschaafde gedragingen en de zich steeds verder uitbreidende economie van de drugshandel, maken de taak van de politie steeds stressvoller, maar na het drama van Nanterre kan de spiraal van geweld niet meer duurzaam tegengegaan worden zonder duidelijke aankondigingen voor een heldere en voor een ieder duidelijke gedragscode voor politieagenten, een verbetering van de opleiding van functionarissen en een duurzame politiek bestemd om te beantwoorden aan de vraag van veiligheid van de inwoners van de «banlieus».
Hoe vervolgens daarbij de republikeinse slogan «vrijheid, gelijkheid en broederschap» ook voor alle inwoners van de «banlieus» in praktijk te brengen, is een ander, maar zeer noodzakelijk verhaal. Ik ben bang dat de politiek deze vraag laat liggen en dat kan weer aanleiding zijn voor nieuwe geweldsuitbarstingen in de toekomst.
Geschreven op 2 juli 2023
Voor wie Rusland echt wil begrijpen
Rusland is, zoals ik al veel vaker heb geschreven, een oorlogs- en politiestaat, en dat is zij altijd geweest. Een aan Alexander de tweede (keizer van Rusland tussen 1855 en 1881 en echt geen oorlogszuchtige tsaar) toegekende uitspraak zegt dat Rusland geen roeping heeft een industriële, commerciële of landbouwstaat te worden, maar dat zijn essentiële functie het bedreigen van de rest van de wereld is. En als je je verdiept in de geschiedenis van Rusland zie je dat oorlog er altijd een centrale rol heeft gespeeld, zowel op binnenlands terrein als naar buiten toe. De Russische historicus Sergej Medvedev stelt dan ook in zijn boek « Les quatre guerres de Poutine » dat het Westen zich geen enkele illusie hoeft te maken inzake een vreedzame co-existentie met Rusland.
In de loop der eeuwen heeft Moskou niet alleen zijn buurlanden bestreden, maar ook zijn eigen bevolking, door zich van de hulpbronnen meester te maken en door de ontwikkeling van het privé-eigendom, alsook de daarbij behorende sociale klasse, te verhinderen. De Russische leiders beschouwen haar bevolking overigens als een hulpbron te midden van andere hulpbronnen. Menselijk leven telt niet zwaar in Rusland. De grote militaire overwinningen in de Tweede Wereldoorlog – Stalingrad, de inname van Berlijn… – werden behaald ten koste van kolossale verliezen. Vroeger was de ratio tien gesneuvelde sovjet-soldaten tegen één Duitser, nu in Oekraïne is het drie tot vijf Russen tegen één Oekraïner. In1945 verwonderde de Amerikaanse generaal Eisenhower zich over de massale verliezen van de Sovjet-Unie. De Russische maarschalk Georgi Zjoekov antwoordde hem: « Dat is niet erg, onze vrouwen baren nieuwe soldaten. » Poetin denkt op dezelfde manier. Hij denkt het recht te hebben op het fysieke lichaam van de Russen, roept de vrouwen op meer kinderen te krijgen en stigmatiseert in dat kader de LGBT. Hij wil alleen soldaten om zijn oorlogen te voeden. Hitler had overigens wat dit betreft dezelfde ideeën.
Als Rusland ooit uit elkaar klapt, is dat niet door een tekort aan brood of verwarming. Haar bevolking heeft een solide capaciteit om alles te verdragen. En zij is vooral niet in staat het heft in eigen handen te nemen. Grote historische veranderingen, zoals de ineenstorting van de Sovjet-Unie, vonden plaats zonder haar inbreng; zij heeft ze gewoon ondergaan. Op dit moment is er geen enkele reden om te denken dat economische moeilijkheden of interne sociale problemen zouden kunnen leiden tot het uiteenvallen van Rusland. Voor een wezenlijke verandering zijn drie condities noodzakelijk: dat Poetin sterft of afstand doet van de macht, dat het leger in Oekraïne een nederlaag lijdt en dat het staatsinkomen uit export wordt afgesneden. En dat is verre van de realiteit.
De verhouding tussen de Staat en de bevolking is niet tot stand gekomen op basis van een burgerlijk en republikeins model, maar volgens een koloniaal model: absolute heersers over onderdanen. Vergeet niet dat Rusland een grote gevangenis is. Die gevangenissen zijn een perfecte illustratie van het feit dat de regering oorlog voert tegen de eigen bevolking. Immense regio’s als Siberië en het verre Oosten zijn bevolkt door grote massa’s gevangenen, gedeporteerd door de tsaren en later door het sovjet-regime gezonden naar respectievelijk strafkolonies en de goelags. Zo is Rusland bevolkt.
In feite zijn de mannen in Rusland gevormd door en doorkneed van deze gevangeniscultuur. Dat betreft ook het leger, een instituut dat zelf een soort gevangenis is door het toepassen van gevangenisregels: de macht van oudere over nieuwe soldaten, vernederingen, en de meest wrede behandeling van soldaten door commandanten. De samenleving is niet gebaseerd op wetten, maar op wat in het Russisch genoemd wordt de « poniatiya » oftewel de « erecode van de penoze », de onderwereld: het fundament van het gevangenisleven. En dat is nog sterker geworden sinds het aan de macht komen van Poetin.
Op 18 februari 2022, zes dagen voor de invasie in Oekraïne, zei de Russische minister van buitenlandse zaken, Sergej Lavrov, dat hij wenste dat de « erecode van de penoze » op internationaal niveau gerespecteerd zou worden. De notie van de « poniatiya » is onmisbaar voor een goed begrip van de Russische maatschappij. Dit woord wordt vandaag de dag door de bevolking breed beschouwd als het fundament van de rechtspraak in het dagelijks leven, des te meer waar de wetten geen enkel vertrouwen inboezemen. Neem als voorbeeld daarvan de televisieserie « Slovo patsana », die de bloei van criminele groepen in de stad Kazan in de jaren 1980 laat zien. Het is op dit moment de meest bekeken televisieserie, en zelfs de mannen die Rusland bij de aankondiging van de mobilisatie (september 2022) zijn ontvlucht, appreciëren deze serie.
In het leven van elke Russische man is de opvoeding van de straat een fundamenteel element. Zelfs Poetin mist geen gelegenheid om zijn verleden als kwajongen in de straten van Leningrad (nu Sint Petersburg) na de Tweede Wereldoorlog te vertellen, waar hij – zo onderstreept hij met plezier – moest vechten om te overleven. In zijn toespraken bezigt hij vaak het jargon van het criminele milieu. En dat draagt bij aan zijn populariteit.
Een sociologisch onderzoek in de regio Krasnoïarsk (Siberië) beschrijft de vijandigheid en de minachting van vrouwen jegens mannen. De echtgenotes zijn verrukt om hun mannen naar de oorlog te zien vertrekken om als zij sneuvelen een fikse schadevergoeding te krijgen, want zo kunnen zij Siberië verlaten. Inderdaad, het lot van vrouwen in deze afgelegen regio’s is afgrijselijk. Meestal voeden ze eigenhandig twee of drie kinderen op, terwijl hun werkloze mannen zuipen als tempeliers en hen bij thuiskomst maar al te vaak in de prak slaan. En dan ineens wordt aan deze vrouwen verteld dat als hun man naar het front vertrekt, zij per maand 200.00, 300.000 of 600.000 roebel (2000, 3000 of 6000 euro) per maand gaan ontvangen en dat als hun mannen daar sneuvelen, zij 7 miljoen roebel (70.000 euro) ontvangen. Enorme geldbedragen, die veel mannen ertoe brengen zich te engageren. Wanneer zij sneuvelen en de schadevergoeding uitbetaald wordt, komen de families bijeen om het glas op de overledenen te heffen en om televisies, auto’s en appartementen te kopen. De Russische televisiezenders zenden veel reportages over deze « mooie geschiedenissen » uit.
Het geweld heeft ongemerkt alle lagen van de Staat doordrongen. Het gebruik van marteling in de commissariaten is gewoon geworden. Wij zijn daarmee in het hart beland van de door de regering geleide oorlog tegen de eigen bevolking. Meegenomen worden naar het commissariaat is een verschrikking; je kunt beter in de handen vallen van bandieten dan in die van de politie. In Rusland is marteling bijna systematisch in de commissariaten en de gevangenissen. Maar al te vaak wordt een op straat voor een kleinigheid ondervraagd individu meegenomen naar het commissariaat waar hij gedwongen wordt naakt op de hals van een fles te gaan zitten. Mannen worden verkracht met alle mogelijke objecten: flessen, geweren, bezemstelen… om ze te vernederen. Deze scènes worden verfilmd en de beelden ervan worden uitgezonden in de cellen, bij de familie…
Verkrachting maakt deel uit van de « gevangenis-opvoeding ». De verkrachte persoon verliest onmiddellijk elk recht en is voor heel zijn leven teruggeworpen op de allerlaagste trede van de sociale ladder. Gevangenisbewaarders gebruiken deze methode systematisch, en zo ook politie-agenten. Dat is wat de jonge dichter Artiom Kalmardine overkwam. In 2022 declameerde hij anti-oorlogsgedichten bij het standbeeld van Vladimir Maïakovski (dichter en toneelschrijver, 1893-1930) in Moskou. Direct daarna arresteerden en verkrachtten politie-agenten hem. In december 2023 werd hij veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf. Het betreft hier ordinair en klassiek fascisme, maar wel gespeend van een mobilisatie van het volk, zonder optochten met flambouwen en enthousiaste blikken.
In het midden van de twintigste eeuw waren er twee totalitaire regimes: één geleid door Hitler, het andere door Stalin. Deze twee hebben zich in 1939 gelieerd om Polen en de Baltische landen aan te vallen. De verantwoordelijkheid van deze oorlog berust zo gelijkelijk bij de Sovjet-Unie van Stalin en bij het Duitsland van Hitler. Toen het Duitse leger de Sovjet-Unie binnenviel (22 juni 1941) was de Sovjet-Unie gedwongen om zich aan te sluiten bij de geallieerden; zij had geen andere keus. Maar in werkelijkheid was het stalinistische regime niets meer of minder dan een variant van het fascisme. Ongelukkigerwijze is in de Tweede Wereldoorlog slechts één totalitarisme verwoest; het andere is gebleven. Vladimir Poetin is daarvan de incarnatie: hij is onmiskenbaar de erfgenaam van het stalinistische fascisme. Het Westen zij gewaarschuwd!
Bronvermelding: interviews met de Russische historicus Sergej Medvedev, specialist post-sovjetperiode, in Le Monde en L’Express, en de volgende werken: « Russian and the West at the Millennium Global Imperatives and Domestic Policies », « les quatre guerres de Poutine » en het recente « Une guerre made in Russia ».
Geschreven in april 2024