Azië

Civis Mundi Digitaal #153

door Jan de Boer

India: naar het einde van het kastensysteem

Eindelijk eens goed nieuws uit India. Het zal u niet ontgaan zijn dat in het voorjaar de Bharatiya Janata Party (BJP) van de uiterst nationalistische hindoe-president Narendra Modi de algemene verkiezingen heeft verloren. Hij moet nu verder met een coalitieregering met zijn vroegere tegenstanders: de regionale partijen die tegen het vervloekte kastensysteem strijden. Modi heeft zijn handen niet meer vrij om de strijders in universiteiten en dorpen tegen het kastensysteem te onderdrukken en kan zich ook niet meer bedienen van de nationale instituties om de Sikhs, de Christenen en te Mohammedanen te terroriseren. Overigens laten zijn aanhangers het wat dat betreft niet afweten…

Het is goed om te weten dat de BJP in 1980 is gecreëerd vanuit suprematistische groepen van de hoge kaste om de opkomst van bewegingen tegen het kastensysteem tegen te gaan. In 1980 publiceerde de commissie-Mandal een rapport over de levensomstandigheden van de onderdrukte kasten (die meer dan 90% van de bevolking in India vertegenwoordigen en alle religies omvat, de islam inbegrepen) met aanbevelingen voor positieve discriminatiemaatregelen in de regeringsinstituties.

Deze vooruitgang veroorzaakte een enorme ongerustheid bij de hogere kasten (minder dan 10% van de bevolking) die de media, de kunsten, het hoger onderwijs, de justitie en de zakenwereld volledig overheersen. De Congrespartij, sinds de jaren 1980 aan het bewind, weigerde de tekst van de commissie-Mandal aan het Parlement aan te bieden.

In 1990, op het moment waarop uiteindelijk het rapport bij het Parlement ingediend werd, plaatste de BJP islamofobie in het centrum van haar politiek, verzon zij het begrip “hindutva” (hindoe-eenheid) en onderdrukte zij met alle mogelijke terreur de anti-kastenbewegingen. De hoogste kaste, de universitaire wereld en bepaalde internationale confraters juichten de BJP en deze kruistocht van de regering toe. Als reactie op de stellingname van de Congrespartij en de BJP verschenen in de jaren 1980 en 1990 de Socialistische Partij (SP) en verschillende andere gelijkheid nastrevende partijen van lagere kasten. Ondanks alle tegenwerking is de SP vandaag de dag de derde partij in het Parlement.

De verkiezingsresultaten van de Congrespartij waren boven alle verwachtingen, omdat zij zich eindelijk bezig hield met de zorgen van de bevolking: de sociaal-economische ongelijkheden en in meer of mindere mate het kastensysteem. Het bijna revolutionaire manifest van Rahul Gandhi en de Congrespartij ademde de geest van de egalitaire bewegingen geïnspireerd door de onaantastbare leider Bhimrao Ambedkar, de vader van de Indiase grondwet, die oproept om een sociaal-economische inventarisatie van de kasten te organiseren en voorrang te geven aan de lage kasten (90% van de bevolking) boven de hoge kasten (10% van de bevolking). Sinds deze metamorfose hebben heel wat leiders van de hoge kasten de Congrespartij verlaten en een aantal van hen hebben zich bij de BJP aangesloten. De Congrespartij heeft een nieuwe, sterke leider gevonden in de persoon van Mallikarjun Kharge, advocaat en vakbondsleider van de “dalit”: de onaanraakbaren.

In oktober 2022, toen de Congrespartij haar president koos, won Kharge het van Shashi Tharoor, een suprematist van de hoogste kaste. Na zijn overwinning besloot Kharge de onderdrukking van kasten tot het centrale gevecht van de Indiase politiek te maken.

De actuele politieke veranderingen zijn het resultaat van intens werk in de dorpen en ondergrondse intellectuele bewegingen. Maar de SP en de Congrespartij moeten nu nog een verdere stap doen. De Congrespartij, de SP en andere groepen vormen samen zeker een oppositie, maar zij vormen ook een mogelijke regeringscoalitie, die de coalitie van Narendra Modi omver zou kunnen werpen - en dat is nodig. Meer dan ooit is er een revolutie van de lagere kasten aan de gang, op heel veel gebieden, een revolutie geleid door mensen die de moed opbrengen om te strijden voor een wedergeboorte van India. En zoals de Franse geschiedenis laat zien, zijn revoluties veelsoortig en komen zij als de tijd daarvoor rijp is.

Voor meer dan een miljard inwoners van India gloort er eindelijk hoop op een beter leven.

Geschreven in november 2024

Pakistan: klimaatontregeling en gedwongen huwelijken

Salwa was nauwelijks 13 jaar toen haar ouders begin 2023 haar huwelijk aankondigden. In het dorp Khan Mohammad Mallah, met zijn 250 gezinnen in het zuiden van Pakistan, is Salma beslist niet de enige adolescente die sinds de dodelijke overstromingen in 2022 uitgehuwelijkt is. In dit dorp in de provincie Sind heeft de stichter van de NGO “Sujag Sansar, Mashooque Birhmani”, die strijdt tegen kinderhuwelijken, in 2024 maar liefst 45 huwelijken van minderjarigen geregistreerd, waarvan één derde in mei en juni – juist voor het begin van de moessons.

De moessons, van levensbelang voor de miljoenen landbouwers in Pakistan en voor de voedselveiligheid van het land, zijn door de klimaatopwarming veel langer en sterker dan voorheen. Zij hebben zo overstromingen en verwoeste landbouwgronden tot gevolg, met wat de Pakistanen “echtgenotes van de moessons” noemen.

Volgens een studie van twee Pakistaanse wetenschappers is het huwelijkspercentage van meisjes in de leeftijd van 15 tot 19 jaar na de overstromingen in 2010 opgelopen van 10,7% tot 16%. Alleen al in de provincie Sind werden 4,8 miljoen personen, waarvan de helft kinderen, door deze gigantische overstromingen getroffen. In deze regio is bijna een kwart van de meisjes voor de leeftijd van 18 jaar getrouwd. “Zonder inkomen zijn de landbouwers zo wanhopig, dat zij hun dochters uithuwelijken voor het equivalent van de prijs van een koe, of zelfs minder. Zij hopen hun dochters zo te beschermen tegen armoede en zelf iets te krijgen om de rest van hun familie te voeden,” stelt Gulsher Panhwer van de genoemde NGO.

In 2022 werd een derde van Pakistan, het vijfde dichtstbevolkte land op onze planeet, door enorme overstromingen geteisterd en werden kostbare oogsten vernield in een natie waar de landbouw een kwart van het nationale inkomen vertegenwoordigt.

Veel landbouwdorpen in Sind hebben zich nooit meer hersteld van deze dodelijke overstromingen. “Wij leefden dankzij onze gronden, maar in 2022 werden deze vernield door de moessons. Om te overleven moesten wij verhuizen naar een andere provincie,” zegt de 29 jarige Aiza, moeder van twee kinderen. Ondanks deze verhuizing kon deze kleine familie zich nauwelijks voeden en besloot daarom hun oudste dochter van 12 jaar uit te huwelijken aan een 26-jarige man, in ruil voor 150.000 Pakistaanse roepies – oftewel 480 euro. “Zij was blij met haar nieuwe kleren en armbanden, maar toen wij haar naar haar man brachten, klemde zij zich aan mij vast en begonnen wij te huilen. Ik heb er zoveel spijt van,” zei Aiza, die zelf op 16-jarige leeftijd uitgehuwelijkt werd, aldus Gulsher Panhwer.

Hoewel kinderhuwelijken in bepaalde regio’s van Pakistan veelvuldig voorkomen – het is het zesde land ter wereld wat betreft het aantal getrouwde minderjarigen (19 miljoen volgens UNICEF) – wordt deze praktijk evenwel beschouwd als een misdaad, en staat er een gevangenisstraf op. De wettelijke huwelijksleeftijd varieert van 16 tot 18 jaar, afhankelijk van de regio, maar de wet wordt in deze lang niet altijd nageleefd. Volgens de laatste Pakistaanse demografische en volksgezondheidsenquête van 2018 is 3,6% van de meisjes onder de 15 en 18,3% van de meisjes onder de 18 jaar getrouwd. De enquête laat ook zien dat 8% van de Pakistaanse meisjes van 15 tot 19 jaar al moeder is, of zwanger van een eerste kind. Een op de zes jonge vrouwen in het land is uitgehuwelijkt in haar kindertijd.

Syed Murad Ali Shah, rechtsgeleerde aan de universiteit “Azad Jammu and Kashmir”, stelt dat er “een permanent debat bestaat tussen twee denkrichtingen inzake kinderhuwelijken in Pakistan. De één respecteert strikt de wettelijke huwelijksleeftijd, terwijl de andere rekening houdt met sociaal-economische factoren, en zo ieder geval verschillend behandelt. Door de klimaatontregeling blijven er gedwongen huwelijken in het land, met name in arme regio’s, ondanks de inspanningen van de regering.”

In 2023 maakte UNICEF bekend dat er een duidelijke vooruitgang te zien valt wat betreft de vermindering van het aantal kinderhuwelijken. “Maar,” zegt men, “het is een bewezen feit dat extreme meteorologische evenementen gerelateerd zijn aan een toegenomen risico van kinderhuwelijken. Gezien de enorme overstromingen verwachten wij een toename van 18% in het aantal kinderhuwelijken, waarmee de vooruitgang van de laatste vijf jaar teniet is gedaan.”

Deze correlatie tussen natuurlijke catastrofes en een toename van het aantal kinderhuwelijken is recent nog beschreven in een studie in het journal “International Social Work”, die een twintigtal enquêtes van 1990 tot 2022 in Afrika en Zuid-Azië samenvatte. Om tegen de “echtgenotes van de moessons” te strijden, leidt de NGO “Sujag Sansar” een bewustwordingscampagne bij de lokale gemeenschappen door zich te richten tot religieuze persoonlijkheden, leerkrachten, maar ook tot ouders en hun dochters. Mashooque Bhirmani: “Wij creëren een sociale band via artistieke projecten om de vicieuze cirkel van kinderhuwelijken te doorbreken. Het enige antwoord op deze catastrofe is opvoeding en onderwijs. Om te vermijden dat meisjes als een last worden beschouwd, moeten hun vaardigheden worden ontwikkeld, zodat zij een baan kunnen vinden of een onderneming kunnen creëren om zo autonoom te worden.” En wie durft dat tegen te spreken?

Geschreven in november 2024